صادق زیباکلام، فعال سیاسی: آن سعه‌صدر، پراگماتیزم و واقع‌بینی را که در مرحوم هاشمی رفسنجانی سراغ داشتیم، می‌توانیم تا حدود زیادی در آقای لاریجانی هم مشاهده کنیم. ما شاهد هستیم که مرحوم آیت‌اله هاشمی رفسنجانی هم دقیقاً به همین سرنوشت دچار شده بودند. مرحوم آیت‌اله هاشمی رفسنجانی سعی کرد به جریان اعتدال و واقع‌بینی نزدیک شود و از تندروها فاصله بگیرد؛ اما در نمازجمعه ایشان در سال ۸۸ شعار مرگ بر هاشمی سر دادند. بعید هم نیست که در نماز جمعه این هفته، شعار مرگ بر لاریجانی سر داده شود. پیش از مرحوم هاشمی رفسنجانی هم مهندس مهدی بازرگان و آیت‌اله منتظری ترور شخصیت شده بودند.
 

هیاهوی استعفای «هیلی»
خانم «ضدبرجام» بالاخره رفت. خبر استعفای «نیکی هیلی»، سفیر ایالات‌متحده آمریکا در سازمان ملل متحد، غیرمنتظره بود. ترامپ در واکنش به این خبر گفت: نیکی هیلی شش ماه پیش به او خبر داده که می‌خواهد در پایان سال میلادی و بعد از دو سال نمایندگی آمریکا در سازمان ملل از این کار کنار برود و البته این را هم گفت که هیلی به‌عنوان سفیر آمریکا در سازمان ملل «فوق‌العاده» عمل کرده است. اسرائیلی‌ها هم همین نظر را درباره «هیلی» داشتند. فرستاده اسرائیل در سازمان ملل پس از انتشار خبر استعفای هیلی با صدور بیانیه‌ای از زحمات او تشکر کرد! در این بیانیه، سفیر اسرائیل عنوان کرده است: «از حمایت تو از... اسرائیل متشکرم، که به تغییر وضعیت اسرائیل در سازمان ملل کمک کرد.»‌ آقای سفیر، خانم سفیر را دوست واقعی اسرائیل در سازمان ملل دانست. نتانیاهو هم که گویا نمی‌توانست غم خود از استعفای نیکی هیلی را پنهان کند، در پیام تقدیر خود هیلی را حامی «راستی» و دشمن «نفاق» خواند!
نیکی هیلی دختر خانواده‌ای بود که از هند به آمریکا مهاجرت کرد، راه خود به دولت آمریکا را با قدرت باز کرد و از تیم نومحافظه کاران است که در راستای طرح‌های آمریکا چه در داخل و چه در خارج از کشور به ویژه در ارتباط با اسرائیل فعالیت می‌کرد. درباره علت استعفای ناگهانی او گمانه‌زنی‌های مختلفی شده، اما گفته می‌شود این استعفا به خاطر اختلافاتی است که بین هیلی و ترامپ پیش آمده است؛ به ویژه اینکه او اخیراً گفته که خیلی با دونالد ترامپ اتفاق نظر ندارد و مواضع رئیس‌جمهور را در بسیاری از مسائل قبول ندارد؛ البته عده‌ای هم می‌گویند هیلی بلندپرواز است و برای انتخابات ریاست‌جمهوری برنامه دارد که خودش این یکی گمانه‌زنی را تکذیب کرده و گفته است هیچ برنامه‌ای دراین‌باره ندارد.
ترامپ حالا اعلام کرده که «دینا پاول»، معاون پیشین امور راهبردی مشاور امنیت ملی کاخ سفید به‌عنوان جایگزین هیلی، سفیر مستعفی آمریکا در سازمان ملل مشغول به فعالیت خواهد شد. ترامپ همچنین از شایستگی دختر خود ایوانکا برای این پست گفت؛ اما تاکید کرد که در این صورت متهم به پارتی‌بازی می‌شود!
نیکی هیلی دشمن برجام و جمهوری اسلامی ایران بود. همین اواخر و در یکی از سخنرانی‌های خود گفته بود: «حکومت ایران از مردم خود سوءاستفاده کرده، از تروریسم حمایت می‌کند و در سرتاسر خاورمیانه درگیری‌ها را گسترش می‌دهد. رژیم تهران، نیروی پنهان و بعضاً نه چندان پنهان پشت اغلب درگیری‌های آن منطقه است.» خانم هیلی ادعاهای ضد ایرانی زیادی مطرح کرده بود و با همه آن ادعاها و آرزوها رفت تا شاید دو سال بعد، با عنوانی جدید برگردد: کاندیدای ریاست‌جمهوری آمریکا!

 داستان از یک ادعا آغاز شد، ادعایی که احمد منتظری فرزند مرحوم آیت‌اله منتظری اخیراً در مصاحبه‌ای آن را مطرح کرد و خبرساز شد. فرزند مرحوم منتظری در این مصاحبه مدعی شده که حمل مواد منفجره در دهه شصت به عربستان سعودی از سوی سیدمهدی هاشمی نبوده؛ بلکه از طرف شش پاسدار انجام شده است. منتظری با نقل این مطلب از خاطرات پدر خود اضافه کرده که مرحوم آیت‌اله منتظری به او گفته، این پاسداران با مرحوم هاشمی رفسنجانی کار می‌کرده‌اند.
آیت‌اله هاشمی در خاطرات بیستم مرداد سال ۱۳۶۵ می‌نویسد: آقای بشارتی اطلاع داد که عربستان اعلان کرده چند نفر از حجاج ایرانی در ساک‌های خود تی ان تی داشته‌اند.
حالا احمد منتظری مدعی شده که سال 65 پدرش نامه‌ای به امام خمینی می‌نویسد و این ماجرا را شرح می‌دهد که شش نفر از سپاهیان این اقدام را انجام داده‌اند که یک نفرشان آمده به من توضیح داده که ما این کار را کردیم و بعد در نهایت دیدند کار بدی شده و ماجرا لو رفته وکروبی به عنوان نماینده امام(ره) در حج مجبور شده رسماً از ملک فهد عذرخواهی کند، گفتند چه کار کنیم، بعد گفته‌اند که سید مهدی هاشمی که اشکالات دیگری هم داشته، این اشکال را هم متوجه ایشان کنیم تا پرونده بسته شود.
منتظری همچنین ادعا کرده که یک بار پیش مرحوم هاشمی رفته و هاشمی هم که خاطرات مرحوم منتظری را خوانده بود، ناراحت شده و گلایه کرده که چرا رازهای مگو را گفته و افشا کرده است.
منتظری گفته که رابطه آن شش سپاهی با مرحوم هاشمی پیش از این افشا نشده بود؛ چون به گفته او آیت اله منتظری خیلی چیزها را نگفتند و نمی‌خواستند پرده دری کنند.
اما اینکه چرا سال 65 چنین اتفاقی رخ داد و اصلاً آن ساک پر از مواد منفجره چرا به عربستان رفت؟ پرسشی است که فرزند آیت‌اله منتظری در پاسخ به آن گفته که برخی نوشتند که آن‌ها می‌خواستند این مواد را در مراسم حج منفجر کنند تا به این ترتیب مقامات عربستان را بی‌لیاقت نشان دهند که این موضوع جعلی است. ما چیزی که نوشتیم این است که می‌خواستند مواد را ببرند؛ ولی معلوم نیست برای چه می‌خواستند ببرند. حداقل من اطلاعی ندارم.ادعاهای مطرح شده به چالشی اساسی در محافل سیاسی طی چندروز گذشته تبدیل شد و البته در همهمه جلسه پرحاشیه مجلس برای تصویب CFT و نوسان‌های قیمت ارز، این موضوع کمی به حاشیه رفت تا اینکه محسن هاشمی روز سه شنبه در جریان بازدید از خبرگزاری جمهوری اسلامی خبر داد که به احمد منتظری نامه‌ای نوشته است و به کنایه هم گفت: «البته نامه همراه با سلام بوده و بدون سلام نیست.» هاشمی در این گفت‌وگو و در واکنش به ادعاهای مطرح شده از سوی احمد منتظری و در دفاع از پدر مرحومش گفت: «به ایشان گفتم موضوعی را که شما مطرح کرده‌اید، نمی‌تواند درست باشد. اولاً آیت اله هاشمی هیچ زمانی تیم نداشتند و این گونه کار نمی‌کردند. شرایطی که ادعا شده بود در سال ۶۵ زمانی است که ایشان جانشین کل قوا بوده و نیروهایی مسلح زیرنظر آیت‌اله هاشمی رفسنجانی کار می‌کردند. همان زمان هم گزارش این موضوع اعلام و معلوم شد یک گروه خودسر این اقدام را انجام داده و محل آن هم مشخص بود که کجا این اتفاق افتاده است که البته نمی‌خواهم این موضوع را باز کنم. در یکی از شهرهای اصفهان این اتفاق افتاده بود و حاجیان هم که رفته بودند از همان جا رفته بودند.»
فرزند آیت‌اله هاشمی رفسنجانی همچنین گفت: «گفته بودند که آقای شمخانی در جریان هستند که من با او هم صحبت کردم که گفت: من آن زمان یعنی سال ۶۵، آنقدر درگیر جنگ بودم که به این کارها نمی‌توانستم بپردازم و جزو وظایف من نبوده است.» مهدی هاشمی همچنین در ادامه تأکید کرده که خودش و خانواده‌اش از دوستداران و ارادتمندان آیت‌اله منتظری و بیت او بوده و هستند و امیدوارم
سوءتفاهم‌ها برطرف شود و اشاره کرده که وقتی حضرت امام قصد داشتند آن نامه تند به آیت اله منتظری را بنویسند، مرحوم هاشمی به زمان اشک ریختن می‌رسند و مانع از نوشتن نامه در آن مقطع می‌شوند.کنش و واکنش‌ها همچنان ادامه دارد و احتمالاً در روزهای آینده نیز ادامه خواهدداشت. برخی رسانه‌های اصول‌گرا «احمد منتظری» را فردی نامیده‌اند که با خاطرات تکراری پدرش «کاسبی» می‌کند! اما خودش می‌گوید وظیفه دارد حرف بزند و حتی مطالبی را که پدرش نمی‌توانسته است، مطرح کند، مطرح کند. مهدی هاشمی اما معتقد است کسی که به سراغ احمد منتظری رفته و درباره چنین موضوعی از او سؤال پرسیده هم محل سؤال است و باید مشخص شود با برنامه بوده یا نه. چون اگر با برنامه بوده که کار بدی صورت گرفته و اگر اتفاقی بوده است، نباید درباره موضوعی که مستند نیست و اسناد آن هم موجود نیست، حرف زد و مصاحبه گرفت.
درباره مستندنبودن ادعاهای مطرح شده، شاید حق با هاشمی است. هنوز هم معمای حادثه مورد بحث در سال 65 در هاله‌ای از ابهام و مگوها مانده و رمزگشایی و رازگشایی نشده است. درهمین حد می دانیم که سال 65 وقتی سعودی‌ها ادعا کردند محموله‌ای از مواد منفجره را در لوازم حجاج ایرانی کشف کردند و یک سال بعد حج خونین 66 اتفاق افتاد و ماجرای تحریم حج پیش آمد، برخی‌ها همان اتفاق سال 65 را زمینه ساز رویداد حج ۱۳۶۶ دانستند که طی آن ۲۷۵ زائرایرانی، به شهادت رسیدند.منتظری چند ماه بعد از این واقعه در نامه‌ای به حضرت امام (ره) به عملکرد مسئولان ایرانی در این واقعه اعتراض کرد و نوشت: «بسیاری از افراد مورد اطمینان که خود ناظر جریان و در خط مقدم راهپیمایی بوده‌اند می‌گویند همه گناه گردن سعودی‌ها نیست... دشمن سال قبل از آن در موضوع جاسازی و قرار دادن مواد منفجره در ساک‌های حجاج با ما عاقلانه برخورد و تا اندازه‌ای اغماض کرد و ما موضوع را رسیدگی نکردیم؛ بلکه مغرور شدیم و در سال بعد چنین مصیبت بزرگی برای عالم اسلام رخ داد.»
نکته جالب توجه اینکه مرحوم هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود در سال ۱۳۶۶ از گزارش عبداله نوری یاد می‌کند که در آن ضمن غیر قابل گذشت بودن کار عربستان به تندروی نیروهای داخلی هم اشاره شده است؛ به این ترتیب که چند روز بعد عبداله نوری به دیدار هاشمی می‌رود و گزارش می‌دهد و هاشمی این‌گونه آن را در خاطراتش می‌نویسد: «توضیحاتی درباره جمعه خونین دادند معتقدند نفوذ گروه تندرو در بعثه در بروز حادثه بی اثر نبوده و مهار از دست در رفته بود!» و البته هاشمی رفسنجانی جایی دیگر در خاطرات خود پس از حج خونین 66 حکم اعدام آل سعود را امضا می‌کند و می‌گوید که باید اعدام شوند.
این حادثه برای سال‌های طولانی به بایگانی ذهن و تاریخ سپرده شده بود تا اینکه در مناظره تاریخی احمدی نژاد با موسوی و کروبی، احمدی نژاد حادثه مکه را به میان کشید. کروبی که آن زمان (سال 65) رئیس بعثه امام خمینی بود، در آن مناظره گفت که من بعد از آوردن مواد منفجره در عربستان خبر دار شدم و موسوی هم ترجیح داد سکوت کند.
حالا هم آیت‌اله منتظری و هم آیت‌اله هاشمی رفسنجانی از میان ما رفته‌اند. کروبی در حصر است و از آن حادثه عجیب، جز مشتی ادعا و خاطره آن هم بدون سندی که معتبر باشد، باقی نمانده است. منتظری نمی‌خواست خیلی از مگوها را بگوید و با مگوهایش چهره در نقاب خاک کشید. هاشمی هم نگفت و می گویند «می‌خواست بگوید» که استخر فرح او را با تمام خاطرات و رازهای سربه مهرش در خود غرق کرد... .

وائل الخالدی، تحلیلگر سوری به القدس العربی گفته که ایران خروج از مهم‌ترین پایگاه نظامی هوایی به نفع روسیه را پذیرفته است تا در مقابل، نفوذ سیاسی تهران در پرونده سوریه، افزایش یابد. الخالدی گفته است: ایران تلاش می‌کند قدرت سیاسی خود در سوریه را افزایش دهد تا زمینه را برای بازگشت نظامی به آن، از دروازه سیاسی و نه نظامی فراهم کند. برطبق ادعای این روزنامه ایران بزرگ‌ترین فرودگاه نظامی در سوریه را تخلیه می‌کند تا اس 300 روسیه در آنجا مستقر شود.

وحید جلیلی، رئیس شورای سیاست‌گذاری جشنواره عمار و برادر سعید جلیلی با نقد ساختار صداوسیما، گفت: سازمان صدا و سیما به اسم برنامه‌سازی به اشغال طبقه مرفه بی‌هویت درآمده است و یک اقلیتی برای صدا و سیما تعیین تکلیف می‌کنند. صدا و سیما راجع به انقلاب سریال می‌سازد که ۱۰۰ قسمت دارد؛ اما دین و اسلام در آن وجود ندارد، چرا مدیران ما شرمنده هستند و خجالت می‌کشند. اسلامی که امروز در سازمان صدا و سیما عرضه می‌شود چه اسلامی است؟

آیت‌اله علم‌الهدی، امام‌جمعه مشهد در گردهمایی ائمه جمعه خراسان رضوی گفت: لایحه FATF با همه حیثیت ما دارد بازی می‌کند و ما فقط برای بهانه ندادن دست آمریکا لایحه را تصویب کنیم؟ آمریکا مگر زمانی که ایرباس ما را زد بهانه داشت؟ ۴۰ سال این بهانه‌ها بوده است، بهانه هم به‌دست دشمن ندهیم، او به دروغ بهانه سازی می‌کند. دشمن تا جایی که بتواند بهانه می‌گیرد، در غیر این صورت دروغ می‌گوید، اگر نشد بدون دروغ و بهانه هرجنایتی می‌کند.

در پی اقدام دولت آلمان در تحویل دیپلمات بازداشت‌شده ایرانی به کشور بلژیک، سفیر آلمان در تهران به وزارت امور خارجه احضار شد. مدیرکل اروپای وزارت امور خارجه خطاب به سفیر آلمان‌ تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران با هدف صیانت از مبانی حقوق بین‌الملل و در راستای مقابله با اشکال مختلف تروریسم، حق خود را برای پیگیری‌های حقوقی و سیاسی محفوظ دانسته و در این خصوص تصمیم متناسب خود را در زمان مقتضی به اجرا خواهد گذاشت.

بوی شهردارشدن از آخرین توییت «مهدی هاشمی» به مشام می‌رسد. رئیس شورای شهر تهران نوشت: «بخشی از اصلاح‌طلبان فکر می‌کنند شهردار شدنم باعث از هم پاشیدگی شورای شهر می‌شود. برای ریاست شورا جایگزین هست؛ اما بنا بود کسی نرود تا باب نشود. مثل حجاب بانوان است، اگر شل کنند دیگر نمی‌شود کنترل کرد! البته در این شرایط شهردارشدن ریسک بالایی دارد و امکان موفقیت دشوارتر از گذشته است.» رفتن سیدمحمدعلی افشانی، شهردار تهران قطعی شده است و در این رابطه هم نمایندگان مجلس شورای اسلامی و هم مسئولان مربوطه در دستگاه‌های مختلف نظر خود را اعلام کرده‌اند. اما محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات در سخنرانی خود در آیین گرامیداشت روز جهانی پست، با اشاره به تصویب لایحه ‌CFT‌ در مجلس از برخی حملات در فضای مجازی به رئیس مجلس ابراز تأسف کرد و از آن با عنوان «سلاح شیمیایی» در این فضا نام برد.‌ آذری‌جهرمی گفت: اینکه عده‌ای در لباس خودی عنوان نفاق به مسئولان نظام دهند، چه معنایی به جز استفاده از سلاح شیمیایی علیه خودی دارد. اشاره جهرمی به حملات تندی است که پس از تصویب لایحه ‌CFT‌ در مجلس، برخی فعالان اصول‌گرا در فضای مجازی، علیه رئیس مجلس آغاز کردند و حتی تصویر لاریجانی را هم به شکل‌های توهین‌آمیزی تغییر دادند. از جمله برخی از این افراد، تصویر لاریجانی را به شکل برخی زنان منافقین نشان دادند و روسری قرمز بر سر رئیس مجلس کردند! مجازی بعدی را به نقل از محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس می‌آوریم که در اظهارنظری تند که قطعاً باید منتظر عواقب آن و واکنش‌های شدید کیهان‌نویسان و احتمالاً شخص مدیرمسئول کیهان باشد، نوشت: «حسین شریعتمداری و بنیامین نتانیاهو دو تیغه یک قیچی هستند که برای قطع یک ریشه به حرکت درمی‌آیند و آن ریشه جمهوری اسلامی است.»

NBC نوشت: تحلیلگران می‌گویند که هر بار چین نرخ بهره را کاهش می‌دهد، تقاضا برای نفت خام فزونی می‌گیرد؛ همچنین قیمت‌ها پس از تائید خبر انفجار در بزرگ‌ترین پالایشگاه کانادا اندکی افزایش یافت؛ همچنین با انتشار گزارش‌هایی مبنی بر اینکه صادرات نفت ایران پس از اعمال تحریم‌های نفتی نیز همچنان ادامه خواهد یافت، قیمت به زیر ۸۳ دلار نیز برای مدتی سوق داده شد. به گفته وزیر انرژی هند، دو شرکت بزرگ پالایشی در هند، برای ماه نوامبر سفارش‌هایی به ایران دادند. ‌ روز جمعه یکی از مقامات کاخ سفید گفته بود که آمریکا استثناهایی برای تحریم‌های نفتی ایران قائل خواهد شد. واشنگتن بر کشورها و شرکت‌های نفتی فشار می‌آورد که پس از آغاز تحریم‌های جدید از تاریخ چهارم نوامبر، خرید نفت از ایران را به صفر برسانند.
هفته گذشته ولیعهد عربستان قول داد که تولید کشورش را به ده و هفت دهم میلیون بشکه در روز برساند که تولیدی بی سابقه تلقی می‌شود؛ اما بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران اعلام کرد که ادعای سعودی‌ها مبنی بر جایگزینی نفت خام ایران در بازار بی پایه و اساس است. زنگنه گفت که کاهش صادرات نفت خام ایران نه توسط عربستان سعودی و نه هیچ کشور دیگری در بازار جبران نخواهد شد. طبق گفته تحلیلگران عامل دیگر اثرگذار بر رفتار سرمایه‌گذاران خبرهایی از کاهش میزان ذخایر نفتی آمریکا بوده است. ‌
بلومبرگ نوشت: در هفته جاری دونالد ترامپ، قرارداد تجاری جدید با مکزیک و کانادا را که جایگزین نفتا شده است، قراردادی مفید برای هر سه کشور معرفی کرد؛ اما این قرارداد شباهت زیادی با همان قرارداد پیشین یعنی نفتا دارد. به نظر می‌رسد این شیوه شبیه همان رفتاری باشد که وی در قبال کره شمالی اتخاذ کرده است: شروع کار با ارعاب و تهدید و سپس تلاش برای رسیدن به کمی پیشرفت. اما آیا الگوی یکسانی هم هست که برای مسئله ایران مفید باشد؟...هرچقدر هم که اروپایی‌ها از ترامپ ناراضی باشند، ایران قادر نخواهد بود آمریکا را منزوی کند. افزایش فشار بر ایران هم تأثیر چندانی بر تغییر سیاست تهران نخواهد داشت چه برسد به تغییر نظام.

تداوم تزلزل مدیریتی در ۴ وزارتخانه، استعفای کلانتر ایران‌ستیز، احیای‌طـرح احمدی‌نژاد، پس‌لرزه‌های زلزله کرمانشاه، پیش‌فروش بلیت قطارهای اربعین از ۲۱ مهرماه، سرایت فشار به شورای نگهبان، خاموشی صدای ورزش و مردم، رقابت دولتی‌ها در عذرخواهی سیاسی، بروکسل در سایه تهران، مثلث دیپلماسی و منافع ملی ایران، ۲۰ میلیون کارت اعتباری و تاکسی‌های اینترنتی در خان شهرداری از مواردی بود که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های دیروز شدند. ۲۰ میلیون کارت اعتباری و بسته‌های حمایتی دولت، استعفای سیاستمدار ضد ایرانی آمریکا، مرگ یک دانش آموز زیر دیوار فروریخته یک مدرسه و سخنان وزیر آموزش‌وپرورش درباره مافیایی کنکور از عناوینی بودکه در صفحات نخست روزنامه‌ها برجسته‌تر از سایر خبرها منعکس شد. روزنامه جوان فرزندانمان گروگان مافیای آموزشی را به نقل از وزیر آموزش و پرورش تیتر یک خود کرده و در گزارشی دیگر سخنان رئیس کل ستاد نیروهای مسلح با عنوان ایران در زمره هفت قدرت اول پهبادی جهان را برجسته کرد. روزنامه اعتماد عنوان استعفای کلانتر ایران‌ستیز را تیتر یک کرد. این روزنامه در سرمقاله خود با عنوان دو روی یک استعفا به قلم امیرعلی ابوالفتح ابعاد و فرضیه‌های مطرح درباره این استعفا را بررسی کرد. روزنامه کیهان و وطن امروز که به تازگی از هیئت نظارت بر مطبوعات بابت چند خبر خود تذکر گرفته بودند در شماره‌های دیروز خود و در صفحه اول به این تذکر واکنش نشان دادند. روزنامه وطن امروز نیم صفحه نخست خود را سفید چاپ کرد و در زیر آن عبارت تیغ بنفش را گنجاند. روزنامه ایران در گزارشی با عنوان اقتصاد بالاخره اولویت هست یا نیست؟ نوشت: تناقض در مواضع، مخالفان دولت را رنج می‌دهد. مرور اظهارات شخصیت‌های این جریان در دوره‌های مختلف نشان می‌دهد آنان نسبت به یک واقعیت، دو جور موضع گرفته‌اند. گاهی اقتصاد را مهم دانستند و بابت وجود مشکلات اقتصادی و اینکه برجام تأثیری بر رفع این مشکلات ندارد، به دولت انتقاد کردند.
 

آیت‌اله سیدحسین موسوی تبریزی، رئیس مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم: ویژگی‌های حوزه علمیه در سابق،‌ دخالت نکردن در زندگی خصوصی طلبه‌ها،‌ فشار نیاوردن به طلبه‌ها وشیوه صحیح رفتار و تعامل با طلبه‌ها بود؛ به‌طوری که طلبه‌ها مجبور به ریاکاری نشوند. این مسئله خیلی مهم است. طلبه‌ها آن‌طور که واقعاً هستند تظاهر هم می‌کردند. هر طلبه‌ای با قدرت علمی خودش پیشرفت می‌کرد و به جایگاه اجتماعی می‌رسید. لازم نبود هیچ نهادی او را امتحان کند و طلبه مجبور به دروغ‌گویی و تظاهر و ریا بشود. این مسائل باعث می‌شود که طلبه دورو بار بیاید. یک زمانی برای قبولی طلبه‌ها در امتحانات شرطی گذاشتند و آن اینکه هر کسی بخواهد وارد حوزه ‌علمیه بشود باید اعتقاد به ولایت فقیه داشته باشند. طلبه باید سال‌ها درس بخواند تا به ولایت فقیه اعتقاد پیدا کند.