رنجی مضاعف برای معلولان
تعداد بازدید : 2
حق شهروندی؛ نیاز فراموششده معلولان
پیام رئیسجمهور به مناسبت روز جهانی معلول
به مناسبت فرا رسیدن دوازدهم آذرماه، روز جهانی افراد دارای معلولیت، حجتالاسلام حسن روحانی پیامی صادر کرد. متن
پیام به شرح زیر است: دوازدهم آذرماه روز جهانی افراد دارای معلولیت، فرصتی است گرانبها تا با نگاهی واقعبینانه و نقادانه، کارنامه خود را در فراگیرسازی خدمات برای افراد دارای معلولیت مرور کنیم. دولت تدبیر و امید از نخستین روزهای فعالیت خود، حمایت همهجانبه از افراد دارای معلولیت و تلاش برای حل مشکلات این عزیزان را مورد توجه قرار داده است که ابلاغ مصوبه هیئت وزیران در امور معلولان و تلاش برای حل مشکلات این عزیزان از آن جمله است و ابلاغ مصوبه هیئت وزیران در امور معلولان و تلاش برای تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان از بارزترین اقداماتی است که در این رابطه صورت گرفته است. دولت تدبیر و امید تلاش میکند با تأمین منابع اعتباری قانون حمایت از حقوق معلولان بستر مناسبی را جهت عملی ساختن مفاد این قانون مهیا سازد.
نویسنده : یلدا توکلی
امروز را در تقویم به نام «معلول» نام گذاشتهاند تا بیشتر با این قشر آسیبپذیر آشنا شویم؛ آدمهای صبوری که از کنارمان عبور میکنند و ما گاه حتی یک لبخند را از آنها دریغ میداریم؛ درحالیکه وظیفه یکایک افراد جامعه این است که دررعایت حقوق شهروندی اولویت را به این افراد اختصاص دهند. افرادی که به معنی واقعی حتی در روزی که به نام آنها نام گرفته است، مظلوم واقع شدهاند.
80 درصد معلولان در کشورهای جهان سوم زندگی میکنند طبق آمار، هماکنون ۶۰۰ میلیون معلول در جهان به علل مختلف جسمی، روانی و اجتماعی دچار ناتوانی و معلولیت هستند که ۸۰ درصد این افراد در کشورهای جهان سوم زندگی میکنند و یک سوم آنها را کودکان تشکیل میدهند. آمارها نشان میدهند که از هر ۱۰ کودکی که در جهان به دنیا میآید، یکی معلول متولد میشود. در یک تعریف، معلولیت به ناتوانی در انجام تمام یا قسمتی از فعالیتهای عادی زندگی فردی یا اجتماعی به علت وجود نقص مادرزادی یا اکتسابی در قوای جسمانی یا روانی اطلاق میشود. طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، معلولیت، ایجاد اختلال در رابطه بین فرد و محیط دانسته شده است. از نظر این سازمان، معلولان، بزرگترین اقلیت جهان محسوب میشوند؛ زیرا به طورمیانگین ۱۰درصد افراد هر جامعهای را معلولان تشکیل میدهند.
اجرایی نشدن قانون جامع حمایت از معلولان
در ایران معلولیت یکی از حوزههایی است که درباره آن اختلافنظر زیادی وجود دارد و آمار دقیقی از تعداد افراد معلول در دست نیست. با این حال، طبق آماری که چندی پیش از سوی رئیس انجمن دفاع از حقوق معلولان کشور اعلام شد، هماکنون حدود سه میلیون معلول شدید و متوسط (با احتساب معلولیتهای خفیف این رقم به حدود ۱۰ میلیون نفر نیز میرسد) در کشور وجود دارند. طبق آمارها، روزانه صد و ده نفر و ماهیانه سه هزار و سیصد نفر به تعداد معلولان کشور افزوده میشود. این افراد در اثر حوادث، بیماری ژنتیکی و زایمانهای غلط و اقدامات بهداشتی که بهموقع انجام نمیشود، به تعداد معلولان اضافه میشوند. چنین جمعیت وسیعی، طیف گستردهای از مسائل ویژه خود را دارا هستند که مهمترین این مسائل مربوط به اجرایی نشدن قانون جامع حمایت از معلولان است. باید افزود که معلولان، ۱۰درصد از افراد کل جمعیت کشور را شامل میشوند. در سالهای گذشته که معلولان کمتر در عرصه اجتماعی حاضر میشدند، نیازهای آنها نیز محدود بود. اما در حال حاضر، تعداد زیادی از این افراد، تحصیلات بالایی داشته و در عرصه عمومی نیز حضور فعالی دارند. نیاز معلولان به تسهیلات آموزشی و اشتغال در سالهای آتی افزایش یافته و در کنار خدمات توانبخشی و درمانی، باید خدماتی نظیر آموزش بیشتر و اشتغالزایی مناسبتر به آنان ارائه شود. برای تأمین آنچه اشاره شد، ضروری است دگرگونی اساسی در اختصاص بودجه کافی برای آموزش، توانبخشی و اشتغال تحقق یابد.
معلولان تنها در یک روز دیده میشوند!
همه ساله با نزدیک شدن به روز جهانی معلولان، توجهات امیدوارکننده به این قشر زیاد میشود و مسئولان به دفاع از حقوق اجرا نشده معلولان میپردازند یا آنها را دارای توانمندیهای بسیار خطاب میکنند. اما موضوع مسائل و مشکلات این قشر، از دید بسیاری از مردم و مسئولان، صرفاً به خانوادههای این افراد بازمیگردد و غالباً ازکنار مشکلات این افراد به سادگی عبور میشود. زمانی گفته میشد که مشکل معلولیت، مشکل فرد است و فرد باید خود را با جامعه تطبیق دهد؛ اما اکنون نگاه جهانی این است که معلولیت مشکل جامعه است و باید شرایطی فراهم شود تا همه این افراد جامعه، حق شهروندی داشته باشند و این مسئله تنها با فراهم کردن فرصتهای برابر برای این افراد تحقق پیدا میکند ولی متأسفانه آنچه در کشور ما بیش از همه خودنمایی میکند، فراموش کردن این اصل مهم در سیاستگذاری برای معلولان است.
معلولان هم شهروندان این جامعهاند
معلولان در ایران، بهرغم توسعه مناسبی که در امر شناسایی و ارائه برخی خدمات توانبخشی بهوجود آمده است، لیکن هنوز در بسیاری از موارد برای حضوری ساده در جامعه از امکانات اولیه برخوردار نیستند یا خانوادهها یا خود ایشان ترجیح میدهند در منزل بمانند. در دسترس نبودن ساختمانها و محیطهای مختلف و فقدان مناسبسازی، موقعیتی را آفریده که با وضعیت نسبتاً مطلوب هم سالها فاصله دارد. اگر همگان به این امر مهم توجه داشته باشند که معلولان هم شهروندان این جامعهاند و از حقوقی مشابه سایر افراد عادی برخوردارند، آنگاه توجه خواهند داشت که برخی کارها که با عناوین ویژه برای معلولان انجام میگیرد، اقدامی است که نشان میدهد، شهروندان معلول هم از امکاناتی مشابه افراد عادی برخوردار شدهاند. اینکه سرویس ویژه حمل و نقل برای معلولان توسط شهرداریها طراحی و اجرا شود، یا اماکن عمومی برای معلولان قابل دسترسی شوند، تنها گوشهای از ادای دین جامعه به این افراد بهعنوان شهروند جامعه است.