
یک رابطه مستقیم که در جامعه اثرگذار است؛
تعداد بازدید : 1
تأثیر فشار اقتصادی بر افزایش جرم!
نویسنده : دکتر محمدرضا یوسفی / کنشگر اجتماعی
بیثباتی اقتصادی، تشدید تورم، نوسانات آن و رکود با فقیرتر کردن مردم، موجب افزایش بزهکاری و ناهنجاریهای اجتماعی میشوند. در مطالعات علمی نشان دادهشده که نرخ سرقت با متغیرهای اقتصادی مانند درآمد سرانه رابطه منفی و با تورم، بیکاری کل و بهخصوص بیکاری جوانان و فقر رابطه مثبت دارد.
«گری بکر» در تحلیل چرایی وقوع جرم از منظر یک عمل اقتصادی معتقد است، انسانها به هنگام انجام هر عملی هزینهها و منافع آن عمل را بررسی و سنجش کرده و کفه هرکدام سنگینتر بود به همان سو میل میکنند. در مورد جرائم نیز همین اتفاق رخ میدهد. فرد زیرپاگذاردن ارزشهای اخلاقی و تلقی جامعه از رفتارهای هنجاری و احتمال دستگیری و مجازات و طرد اجتماعی و مانند آن را بهعنوان هزینه و به دست آوردن درآمد، تأمین مالی برای ادامه حداقلهای زندگی مانند پرداخت اجاره و یا خرید خوراکی و داروهای ضروری، زنده ماندن و مسائل مشابه را بهعنوان فواید آن در نظر میگیرد. اگر از این منظر به انتخاب فرد مجرم نگاه شود حکومت باسیاستهای درست میتواند بستری را فراهم کند که مجرمان در بررسی هزینه فایده جرم، عدم ارتکاب آن وزندگی در چارچوب قانون را ترجیح دهند.
مطالعات «پدرو تلس» نشان داد که هرگاه سیاستهای اقتصادی دولت بهگونهای تغییر کند که موجب افزایش یا کاهش در نرخ تورم و کاهش یا افزایش بیکاری بهعنوان دو عامل مهم فقر در جامعه شود، میزان جرم و آسیبهای اجتماعی نیز افزایش یا کاهش مییابد.
این نتایج توسط «نرنوفسکی» در حوزه سیاستهای مالی مورد تأکید قرار گرفت. دیگر مطالعات نیز نشان دادند که بیثباتی اقتصادی و فقدان افق روشن برای سرمایهگذاری موجب رشد جرائم مالی میشود.
دهه 1390 در ایران دهه ازدسترفته نامیده شده است. برخی منابع آماری رسمی کشور مانند سالنامههای آماری، جرائم ثبتشده را گزارش دادهاند. در این دهه حداقل یکسوم قدرت خرید جامعه کاهش یافت. جمعیت زیرخط فقر در سال 90 کمتر از 20 درصد بود و در سال 1400 به 31 درصد رسید؛ یعنی تقریباً یکسوم جمعیت کشور زیرخط فقر قرار گرفتند. نرخ تورم از 21.5 به 46.2 درصد رسید و در یک دهه، تورم 730 درصد و تورم خوراکیها 980 درصد افزایش یافت. منفی شدن نرخ خالص سرمایهگذاری در برخی سالها بیانکننده فقدان افق روشن سرمایهگذاری در ایران است. در همین دوره دهساله، خودکشی 45 درصد، مرگهای مشکوک 14 درصد، نزاعهای فردی 101 درصد، سرقت از اماکن خصوصی (منازل و مغازهها) بیش از 700 درصد ....