بازی دو سر برد نفتی ایران و روسیه ادامه دارد
تعداد بازدید : 0
غرب حیران و شرق متحیر
نویسنده : مریم یادگاری / گروه بین الملل
روابط ایران با کشورهای همسایه و دوستی با آنها از دیر باز بوده است و در این میان ایران و روسیه دارای علایق و اهداف مشترکی در غرب آسیا بوده و هستند و صرف نظر از مسائل مختلف، این اهداف مشترک افزایش داشته است.
علایق و اهداف مشترک بین ایران و روسیه
در حقیقت ایران و روسیه دارای علایق و اهداف مشترکی در غرب آسیا هستند و صرف نظر از مسائل مختلف، این اهداف مشترک همواره ثابت و احتمالاً افزایش خواهد یافت. به عنوان مثال، در گفت وگوهای وین، برای افزایش امنیت منطقه، روسیه خواستار تثبیت و نزدیکی روابط کشورهای حوزه خلیجفارس شده است. البته روابط ایران و روسیه در چند سال اخیر بیش از پیش صمیمانه شده است و این دو کشور بهعنوان همسایگان دریای خزر در این سالها دریافتهاند که در تقابل با بلوک غرب باید برای تقویت قوای خود در منطقه، منطبق بر رفتارهای جمعی و همسایگی عمل کنند. این موضوع در دولت سیزدهم بیش از گذشته نمود یافته است و با بحران جنگ روسیه و اوکراین نیز طرف روس بیشتر بر تقویت این رابطه تمرکز کرده است. در حوزه اقتصادی در چند سال گذشته همکاریهای ایران و روسیه روندی افزایشی داشته است و بر اساس آمارها با وجود محدودیتهای کرونا در دو سال گذشته، حجم روابط افزایش خوبی نشان میدهد. مجموع کل مبادلات ایران و روسیه در سال ۲۰۲۱ برابر با ۴ هزار و ۳۵ میلیون دلار (بالغ بر ۴ میلیارد دلار) بوده است که بالاترین رقم در تاریخ روابط دو کشور بهشمار میرود. از این میزان ۳ هزار و ۶۸ میلیون دلار آن مربوط به واردات ایران از روسیه و ۹۶۷ میلیون دلار آن مربوط به صادرات ایران به روسیه بوده است. مجموعه مبادلات تجاری ایران و روسیه در سال ۲۰۲۰ نیز عبارت بود از ۲ هزار و ۲۲۰ میلیون دلار که از این حجم، واردات ایران از روسیه برابر با هزار و ۴۲۵ میلیون دلار و صادرات ایران به روسیه برابر است با ۷۹۵ میلیون دلار بوده است و افزایش حدود دو برابری آن مشهود است. در همین حال حجم مبادلات تجاری دو کشور در دو سال گذشته دارای جهش قابلتوجهی بهویژه در صادرات کالاهای ایرانی به روسیه بوده است، ضمن آنکه آنطور که اعداد و ارقام به ما میگوید، همکاریهای تجاری دو کشور در سال جاری میلادی (۲۰۲۲) نیز بهسرعت در حال افزایش است و حال نیز در حوزه نفتی قرار است اتفاقاتی رخ دهد.
-
در هیچ برههای از تاریخ، روابط ایران و روسیه به این نزدیکی نبود
جواد اوجی وزیر نفت است وی به شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه که از هشتم تا دهم آبانماه به میزبانی روسیه برگزار شد اشاره کرد و گفت: با توجه به ظرفیتهای ایران و روسیه در حوزههای مختلف و تحریم بودن دو کشور، هر دو میتوانند با همکاری یکدیگر تحریمهای بینالمللی را بیاثر کنند و در شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور توافقها و تصمیمهای دو طرف نهایی و امضا شد، ضمن آنکه در آینده سطح روابط دو کشور روزبهروز بهویژه در حوزه اقتصادی افزایش مییابد. وی از سرمایهگذاری ۴.۵ میلیارد دلاری پیمانکاران و سرمایهگذاران روس در ۷ میدان نفتی ایران خبر داد، موضوعی که به عنوان یک بازی دو سر برد برای هر دو کشور شناخته میشود.
وی اظهار کرد: در چند ماه گذشته در قالب کارگروههای مختلف بحثهای مربوط به حوزه بانکی، انرژی، حملونقل، بهداشت، اقتصادی و... با وزارتخانهها و دستگاههای ذیربط در محل وزارت نفت پیگیری شده است، همزمان با این نشستها مسئولان و مقامهای روس با سفر به ایران برای ارتباط بیشتر نشستهایی را با مسئولان ایرانی داشتهاند که در این زمینه سفارت ایران در روسیه کمک شایانی به وزارت نفت داشته است. وی اذعان داشت: در هیچ برههای از تاریخ، روابط ایران و روسیه به این نزدیکی نبوده، از این رو هماکنون فرصت بسیار خوبی برای همکاری با این کشور فراهم شده است.
-
هر نوع همکاری با کشورهای دیگر مثبت است
جواد یارجانی مدیرپیشین امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت است وی با اشاره به رقابت روسیه با ایران در حوزه نفت، گفت: در اینکه هر کشوری به دنبال منافع خود است، شکی نیست، اما باید توجه داشت که شرکتهایی وجود دارند که منافعشان را دنبال میکنند، شرکتهای روسی بسیاری در سطح بینالمللی به دنبال توسعه همکاریهای خود با کشورهای دیگر هستند و لازم است که ایران نیز با این شرکتها در راستای منافع ملی خود همکاری داشته باشد و تواناییهای تولید را افزایش دهد. در واقع هرچقدر همکاریهای مشترک را با شرکتهای مختلف بدون توجه به ملیت آنها افزایش دهیم، خصوصاً آنهایی که تواناییهایی را در سطح بینالمللی دارند، به نفع ما خواهد بود. درست است که صنعت نفت سابقه فعالیت ۱۰۰ ساله دارد اما این صنعت بینالمللی و در حال پیشرفت بوده و لازم است که در سطح بینالمللی شرایط فراهم شود و با شرکتهایی که تجارب و موفقیتهایی دارند، همکاری کنیم. وی با تاکید بر اینکه این مساله توان داخلی ما را افزایش میدهد، تصریح کرد: برخی گمان میکنند اگر با شرکتهای خارجی همکاری کنیم، آنها اطلاعات خود را از ایرانیها دریغ میکنند، درحالی که اینطور نیست. ما نمونههایی داریم که شرکتهای بزرگی که اکنون در ایران فعال هستند، از طریق همین همکاریها توسعه یافتهاند. اکنون این شرکتها توانمند هستند؛ تا جایی که حتی در خارج از کشور فعالیت میکنند. به گفته این کارشناس ارشد حوزه انرژی هر نوع همکاری با کشورهای دیگر مثبت است و امیدواریم بعد از تحریمهای ظالمانه بتوانیم با تواناترین شرکتهای خارجی به خصوص در قسمتهایی که امکانات ما از نظر مالی و سرمایهای و یا از نظر تکنولوژی کم است، مانند فعالیت در دریاها، آبهای عمیق و همینطور حوزههایی که با کشورهای دیگر مشترک هستیم، گامهای بیشتری را برداریم.
-
در حداقل سه سازمان انرژی پیمان بستهایم
محمد خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک است . وی نیز با اشاره به همکاریها و مذاکرات اخیر ایران و روسیه و تأثیر آن بر صنعت نفت ایران، گفت: قطعاً این مساله میتواند به نفع ایران باشد؛ ما در حداقل سه سازمان انرژی پیمان بستهایم و حضور در این سازمانها میتواند به توسعه روابط کمک کند، ضمن اینکه روسها در بسیاری از شرکتها در بخش بالادستی سرمایهگذاری کردند و این شرکتها توان این را دارند که هم در بخش بالادستی و هم در بخش پایین دستی توسعه را رقم بزنند. وی با اشاره به رقابت ایران و روسیه و تأثیر این مساله در پیشبرد اهداف، گفت: این مساله میتواند تبدیل به همکاری شود، اگر این اتفاق بیفتد، هر دو طرف میتوانند سود ببرند، بنابراین این تعامل میتواند تبدیل به فضایی شود که در آن، هر دو طرف بتوانند منافعی را بدست آورند. به گفته این کارشناس، همه این موارد باید در قالب شرکتها دیده شود و دولتها از شرکتها حمایت کنند تا این دو کشور در یک فضا با یکدیگر همکاری کنند، امکان فعالیتهای مشترک نیز برای دو کشور وجود دارد که اجرای آن نیازمند پیگیری و حمایت دولتهاست تا بتواند نتیجه مطلوب را حاصل کند. نماینده سابق ایران در اوپک با اشاره به تأثیر این روابط در برهم زدن سیاستهای آمریکا علیه ایران، روسیه و چین، گفت: بحثی بود که کشورهایی که تحریم هستند با یکدیگر کلوپ تحریمی ایجاد و به همدیگر کمک کنند؛ حداقل این سه کشور میتوانند با اتحاد با هم کارهای بزرگی را انجام دهند و تبدیل به یک قدرت شوند و کشورهای دیگر نیز میتوانند با آنها کار کنند. هرچه روابط این کشورها افزایش یابد، موجب گسترش همکاریها میشود و میتواند تحریمها را خنثی کند.