آیینها و مراسم هفته فرهنگی اصفهان با اختتامیهای متفاوت در ایستگاه پایانی ماندگار شد
تعداد بازدید : 2
تلألو مرواریدهای فیروزهای در دریای تاریخ نصفجهان
هفته فرهنگی اصفهان با گرامیداشت روز ملی خلیجفارس از فراز عمارت عالیقاپو به پایان رسید. به گواه تاریخ، شاه عباس اول پس از راندن ازبکها و عثمانیان از خاک ایران به صرافت پایان دادن به سلطه صد ساله پرتغالیها در خلیجفارس افتاد و امام قلیخان حاکم فارس و یکی از سرداران صفوی را مأمور نبرد با پرتغالیها کرد.
پیروزیهای امام قلیخان و بازپسگیری بندر گمبرون (بندرعباس کنونی)، هرمز و قشم از چنگ امپراطوری پرتغال، نام او و شاه عباس اول را در تاریخ جاودان کرد، در حالی که گویند این فرمان از فراز عمارت عالیقاپوی اصفهان صادر شده است.
چند سالی است که اهمیت این واقعه و اثرگذاری آن بر تحولات منطقه و اثر آن بر افول امپراطوری پرتغال باعث شده دهم اردیبهشتماه با نام روز ملی خلیجفارس اعتبار گیرد و چه اتفاق مبارکی که پایان هفته فرهنگی اصفهان با آغاز روز ملی خلیجفارس قرین شود.
هفته فرهنگی اصفهان که با اجرای 95 عنوان برنامه از سوی سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان به صورت مجازی از سوم تا نهم اردیبهشت برگزار شد، اختتامیه متفاوتی را تجربه کرد؛ از فراز ایوان عمارت زیبای عالیقاپو و در آستانه روز ملی خلیجفارس.
«خلیجفارس سومین خلیج بزرگ جهان از نظر پهنه و نخستین خلیج از نظر موقعیت استراتژیک است»؛ محمد عیدی معاون شهردار و رئیس سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان سخنان خود را در اختتامیه هفته فرهنگی اصفهان و گرامیداشت روز ملی خیجفارس با عنوان «مروارید فیروزهای» اینگونه آغاز کرد. به گفته او، خلیجفارس بر طبق تمام اسناد تاریخی جهان همیشه فارس بود و نقشههایی که از پیش از میلاد در دست ما وجود دارد موید همین نکته است و نیمنگاهی به اسناد تاریخی در کتابخانههای بزرگ جهان ما را به این نکته میرساند.
عیدی گفت: نقشه جهانِ «آناکسیماندر» در سال ششم پیش از میلاد، نقشه «هکاتئوس» در سال پنجم پیش از میلاد، نقشه «پیترو کوپو» در سال 1620 میلادی و نقشه جهانی که از سال 1689 برجای مانده موید نام خلیجفارس است. او از نامگذاری این خلیج با نامی جعلی از سوی اتحادیه عرب ابراز تأسف کرد و افزود: هیچ مستند تاریخی برای این نام وجود ندارد.
رئیس سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان، خلیجفارس را آبراههای پرروایت و میراثدار تاریخ بشریت خواند و از همین آبراهه بود که سومریان، آکدیان و بابلیان از میانرودان به «موهنجو دارو» میرفتند و در زمان هخامنشیان به فرمان داریوش، ساتراپنشینان یونانی و دریانوردان فنیقی دستور گرفتند که این آبراهه را بهتر بشناسند و ایرانیان در این زمان انطباق کاملی بر خلیجفارس یافتند و اهمیت آن را در شکلیابی هویت ایرانی بازشناختند.
او ادامه داد: از آن روز یکی از وظایف بزرگ ایرانبانان و میراثداران ایران، حفظ و حراست از خلیجفارس است. هر کسی در ایران بخواهد نام ایرانی بر خود بنهد و خود را نماینده مردم شریف ایران بداند، پاسداری از خلیج همیشه فارس یکی از ارکان رکین حکومتداری در ایران است؛ خلیجی که بخشی از هویت تاریخی ماست و اسناد تاریخی دلالت بر تمام روایتهای گوناگونی دارد که همپیوند با تاریخ بزرگ ایران است.
اما اختتامیه هفته فرهنگی اصفهان با هنرنمایی روزبه نعمتاللهی و گروهش بر فراز عالیقاپو ادامه پیدا کرد؛ آنجا که خواند: «گر پاسبان گوید که هِی بر وی بریزم جام می/ دربان اگر دستم کشد من دست دربان بشکنم/ چرخ آر نگردد گِرد دل از بیخ و اصلش برکنم/ گردون اگر دونی کند گردون گردان بشکنم.»
رئیس سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان در بخش دیگری از این برنامه راوی روایت راندن دشمن از پهنه خلیجفارس شد.
محمدی عیدی افزود: پس از قرون متمادی فترت و همچنین استیلای عناصر مختلف بر سرزمین کهن بوم و بر ایران، صفویان آمده بودند تا هویت تاریخی این مرز و بوم را بازتولید کنند. آنها باید در دو ساحت تلاش میکردند؛ یکی ساحت معرفتی که مذهب شیعه اثنیعشری را به رسمیت شناختند و دوم، در ساحت سرزمینی که باید در سه جبهه میجنگیدند؛ با عثمانیان در غرب، با ازبکان در شرق و با پرتغالیان در جنوب که استعمارگران فزونخواهی بودند و در سال 1507 میلادی بر خلیج همیشه فارس مسلط شدند.
او با بیان اینکه شاه عباس صفوی در سال 1006 هجری قمری پایتخت را اصفهان برگزید، اضافه کرد: چون اصفهان همواره تسهیلگر وظایف ایرانبانی ایرانیان است. از اینجا بود که میتوانست اهداف هویتی خود را چه در حیطه معرفتی و چه در حیطه سرزمینی به خوبی انجام دهد.
به گفته معاون شهردار اصفهان، شاه عباس از کاخ عالیقاپو که نماد صلابت و اقتدار صفوی بود دستور اخراج پرتغالیها را صادر کرد. در سال 1610 میلادی به الهوردیخان فرمانروای پرافتخار گرجی دستور داد تا بحرین را فتح کند و پس از مرگ او، امام قلیخان فرزند برومندش، گمبرون و هرمز را از دست پرتغالیها درآورد و پس از صد سال استیلای پرتغالیها خلیجفارس از یوغ استعمارگران پرتغالی خارج شد و اینگونه سه ضلع هویت سرزمینی ایران اهراز شد و دولت ملی صفویه چهره گشود.در ادامه، روزبه نعمتاللهی با اجرای قطعه خلیجفارس این پازل را تکمیل کرد و و این ابیات حُسن ختامی شد بر اختتامیه هفته فرهنگی اصفهان: «آبی قلب تو خلیجفارس و هرمز/ شانه به شانهات سلسله کوه البرز/ وسعت نام تو وسعت نام خورشید/ جلوه خاک تو قرمز و سبز و سپید/ این نه منم من، نه من منم من/ ذره خاک وطنم من.»