درست وقتی همه دنیا شمشیر را از رو برای ولیعهد سعودی بسته بودند و او را متهم اصلی و شماره یک قتل «جمال خاشقچی» میدانستند و تصمیم به تحریم «بن سلمان» گرفته بودند، این «ولادیمیر پوتین» بود که در یک مراسم مهم جهانی، بن سلمان را مقابل دوربینها تنگ در آغوش گرفت و با او خوش و بش کرد تا ثابت کند «سیاست روسی» همیشه بر یک پاشنه میچرخد و منافع و مصالح روسیه بر هرچیز دیگری حتی جان انسانها ارجحیت دارد. رئیس جمهور روسیه که پیش از این گفته بود روسیه آتشنشان نیست که بخواهد تمام مشکلات را حل کند و بر آتش اختلافات خاورمیانه آب بریزد، حالا تصمیم گرفته جور دیگری رفتار کند، اما حتی با وجود اظهارات اخیر او درباره لزوم صلح در میان همسایگان در خلیجفارس و سفر به ریاض بازهم سخت است باورکنیم که او خواهان یک صلح پایدار میان تهران-ریاض است! همان طور که سخت است تصور کنیم مسکو از حل اختلافات میان تهران-واشنگتن خوشحال خواهد شد.
یک مصالحه موقت یا یک آتشبس طولانی مدت؛ شاید در خوشبینانهترین حالت، نهایت آن چیزی است که روسیه و دیگر رقبا میخواهند. پوتین پس از 12 سال و در اوج تنشها در منطقه خلیجفارس و خاورمیانه به عربستان سفر کرد و به گرمی مورد استقبال مقامات سعودی قرار گرفت.
صاحبنظران روس البته در کنار مسائل مربوط به ایران، مهمترین هدف سفر پوتین به عربستان را جلب نظر مساعد ریاض و دبی به بازگشت سوریه به اتحادیه عرب عنوان میکنند که میتواند مهمترین دستاورد منطقهای پوتین در بازگشت از عربستان و امارات به حساب بیاید.
مبادلات بازرگانی میان روسیه و عربستان را هم فراموش نکنیم. مبادلاتی که از قضا در حال افزایش است و در نیمه نخست امسال به ۴۲۰ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار رسید.
به نظر میرسد پوتین میخواهد از خلأ حضور ترامپ در خاورمیانه استفاده کند. هراندازه ترامپ اصرار به دورکردن آمریکا از منطقه پرآشوب خاورمیانه دارد، در عوض گویا عطش پوتین برای پرکردن جای خالی ترامپ زیاد است! سیاست هم همان است که بود: «بهرهبرداری مسکو از وقایع پیرامونی به صورت مکانیکی و در عین حال در خدمت امپراطوری حاکم بر کرملین است که پوتین حاکم این امپراطوری است.» برای رسیدن به هدف حتی از سیاست قدیمی و از مدافتاده «هدیه دادن» هم استفاده میکند؛ برای یکی شمشیر میبرد و به پادشاه عربستان «باز شکاری» میدهد!
تجربه و تاریخ نشان داده به روسها نمیتوان اعتماد کرد، اما سیاست میگوید باید متحدان استراتژیک را کنار خودمان نگه داریم والا پوتین راه خود را میرود. وی تلاش دارد سوریه در کنار ایران از انرژی ایران بهره برده و محدودسازی امتیازات تهران در سوریه را فراهم سازد و از طرف دیگر نرد عشق با نتانیاهو میبازد و در دیگر جبهه با عربستان پیمانهای نظامی متفاوت و حمایتهای گوناگونش را شکل میدهد. سفر به ریاض نخستین سفر پوتین به عربستان طی ۱۲ سال اخیر و دومین سفر او به این کشور در دوران ریاست جمهوریاش به شمار میرود. رئیسجمهور روسیه پس از عربستان راهی امارات شد. پوتین دیروز وارد پایتخت امارات متحده عربی شده و مورد استقبال محمد بن زاید آل نهیان ولیعهد ابوظبی قرار گرفت. این سفرها پس از موضع اخیر پوتین درباره ضرورت مذاکره ایران و عربستان و امارات برای رفع مشکلاتشان نشان میدهد روسها پس از ایفای نقش فعال در سوریه، این بار میخواهند در یکی دیگر از بحرانهای منطقهای هم فعال و سازنده عمل کنند. در این میان اگر بتوانند S400 های خود را هم به عربستان و امارات بفروشند، چه بهتر!
به هرحال همان طور که رئیس جمهور کشورمان گفت حاضر است به خاطر منافع ملت قربانی شود، پوتین هم به دنبال منافع روسیه است و البته نقش قربانی را بازی نمیکند! تزار مادامالعمر روسیه جدید یک واقع گرای روسی است که جهان و تحولات آن را از دید نگاه رئالیستی روسی میبیند. یادمان باشد روسیه خود یکی از مهمترین تولیدکنندگان انرژی جهان است. با ایجاد اغتشاش در حمل و نقل انرژی در خلیجفارس روسیه و آمریکاست که از خلأ موجود در بازار سود میبرند؛ چرا باید دغدغه میانجیگری و صلح در منطقه را داشته باشند؟!