روند نزولی شاخص بازار سهام در هفته گذشته بیش از دو روز ادامه نداشت، چون حجم زیاد ورود نقدینگیها به بازارسرمایه موجب شد تا جهت اصلی شاخص کل بورس بار دیگر در مسیر صعودی قرار بگیرد ودر پایان روز کاری هفته، مثبت به کار خودپایان دهد. البته غیر از حجم سنگین ورود نقدینگیها، خوشبینی و انتظارات تورمی برخی از فعالان بازار سرمایه که همچنان به رشد سهام امیدوارند نیز عامل دیگری بود که در رشد قیمتها و شاخص کل بازار تأثیر گذاشت. این در حالی است که آمارها چه در سطح شاخص قیمتها و چه در سطح گزارشهای ۹ ماهه شرکتها خلاف این تصور را نشان میدهند و همین موضوع ریسک سرمایهگذاری بدون توجه به ارزش واقعی سهام شرکتها را زیاد میکند.
گزارشهای فصلی ناامیدکننده
در روزهای گذشته، اکثر شرکتهای بورسی، گزارش عملکرد فصل پاییز خود را از طریق سامانه کدال منتشرکردند. بررسی گزارشهای منتشر شده نشان میدهد که سودآوری بسیاری از شرکتها به دلایل مختلفی از جمله تثبیت نرخ ارز در فصل پاییز و افزایش هزینه شرکتها، نسبت به فصل تابستان وهمچنین مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است و شرکتها نتوانستهاند انتظارات فعالان بازار سرمایه را برآورده کنند. در این میان دو صنعت بزرگ پالایشیها و فولادیها سردمدارضعف عملکرد بودند. به این ترتیب که سودآوری شرکتهای پالایشی به دلیل افت قیمت نفت کوره و کاهش حاشیه سود فروش محصولات ناشی از تحولات بازارهای جهانی، بیش از 50 درصد نسبت به فصل قبل کاهش یافته است و سودخالص شرکتهای فولادی نیز بهطور متوسط بیش از ۴۰ درصد نسبت به فصل تابستان کاهش داشته است. در گروه روانکار نیز حاشیه سود شرکتهای این گروه به دلیل افزایش قابل توجه تخفیفات فروش در فضای رکودی بهرغم افت قیمت خوراک، کاهش یافته است. اما بهرغم عملکرد ضعیف بسیاری از شرکتهای حاضر در بازار، حجم سنگین ورود نقدینگیهای جدید به بورس و همچنین ایجاد خوشبینی در بین معاملهگران و فعالان بازار سرمایه که بیشتر به دلیل انتظارت تورمی ایجاد شده، موجب شد تا شوک ناشی از گزارشهای ضعیف فصل پاییز شرکتها بیش از دو روز، ادامه پیدا نکند و شاخص کل بورس در پایان هفته صعودکند.
بیاعتباری پیشبینیها درپی هیجانهای اخیر
پیچیدگیهای این روزهای بازارسرمایه، پیشبینیها را سخت کرده است. حجم بالای ورود نقدینگیها و همچنین هیجانهای فعالان بازار سهام به خصوص افراد تازه وارد، برای خرید سهام شرکتهای مختلف به حدی زیاد است که هر پیشبینی و تحلیلی از روند کوتاه مدت بورس را سخت و حتی بیاعتبار میکند. البته با توجه به حجم بالای نقدینگیهای واردشده به بازار سرمایه میتوان اینطور پیشبینی کرد که بهرغم اینکه قیمت در بسیاری از نمادها به حد اشباع رسیده است، اما به احتمال زیاد رونق فعلی بورس تا مدت دیگری ادامه پیداخواهدکرد. البته نکته حائز اهمیت در این میان، رسیدن بسیاری از قیمتها به سقفهای قیمتی و حد اشباع است که میتواند هشداری برای پایان روند فعلی بازار و شروع اصلاح قیمتها باشد و به نظر میرسد ناظر بازار باید برای جلوگیری از ضررو زیان سهامداران به خصوص سهامداران خرد با اتخاذ تدابیری از جمله محدودیت درصد نوسان روزانه، عرضه اولیه سهام، شفافسازی عملکرد شرکتها و ... از حبابی شدن بیش از حد قیمتها جلوگیری کند.
خبرهای خوش برای شرکتهای فولادی و معدنی
در روزهای گذشته، وزیر صنعت از کاهش عوارض صادراتی برخی مواد و صنایع معدنی خبر داد. در همین رابطه، وزیر صنعت در نامهای خطاب به رئیس کل گمرک ایران، این تصمیم را در راستای رونق بخشیدن به تولید داخل و ایجاد ارزش افزوده در کشور عنوان و اعلام کرد که با در نظر گرفتن وضعیت تولید، تأمین شدن نیاز صنایع داخلی و همچنین به منظور افزایش توان صادراتی در راستای رونق بیشتر معادن کشور، این تصمیم گرفته شده است. تصمیمی که میتواند علاوه بر افزایش میزان صادرات، ارزآوری و سودآوری برای شرکتهای فعال در حوزه صنایع معدنی، انگیزه کافی برای سرمایهگذاریهای جدید در رابطه با توسعه اکتشافات معدنی و شناسایی پهنههای جدید معدنی در کشور ایجاد کند. خبر دیگر اینکه، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزیر صنعت نیز با اشاره به اعمال عوارض ۲۵ درصدی بر صادرات سنگآهن از کاهش میزان صادرات سنگآهن خبر داد و گفت: آمارها نشان میدهد که در سالهای قبل از 93 بهطور متوسط سالانه بالغ بر ۲۳ میلیون تن سنگآهن خام از کشور صادر شده است که با اعمال عوارض فعلی، در ۹ ماهه سال جاری، کل صادرات سنگآهن خام ایران به چهار میلیون تن رسیده است. گفتنی است، مهمترین ماده اولیه شرکتهای فولادی، سنگآهن است که کاهش میزان صادرات سنگ آهن میتواند باعث افزایش تولید فولادسازان شود.