مصوبهای که همچنان کامل نیست
تعداد بازدید : 5
دود خودروهای اسقاطی در چشم کلان شهرها
نویسنده : دریا قدرتی پور
صنعت خودرو روزهای مبهمی را میگذراند. روزهایی که باعث شده این صنعت با مشکلات پیچیدهای روبهرو شود. از بحث ارزان شدن و احتکار خودروها تا اکنون که این صنعت با موانع محیط زیستی دست به گریبان شده است.
یادمان نمیرود خودرو ملی را که قرار بود خیلی وقت پیش از خیابانهایمان دل بکند، اما هنوز چهارچرخ هایش میچرخد و حدود 50 سال است این خودرو با وجود اسقاطی شدن باز هم نامش زنده است و روزگار را با تمام مشکلات مربوط به خودش میگذراند. خودرو دیزلی که یادش رفته باید دوران بازنشستگی را بگذراند. این یادآوری تنها به خاطر ماجرایی است که این روزها فریاد فعالان محیطزیست را در زمینه کاهش آلودگی هوا درآورده است. آنها شاکی هستند که با توجه به اثرگذاری دوچندان اسقاط ناوگان فرسوده نسبت به نصب فیلتر دوده در کاهش آلودگی هوا، چرا هیچ واکنشی نسبت به طرح درحال تصویب «ساماندهی صنعت خودرو» نمیشود.
طی روزهای اخیر اسحاق جهانگیری با درخواست یکی از شرکتهای خودروساز دیزلی درخصوص لغو مصوبه «الزام خودروسازان به نصب فیلتر دوده روی خودروهای دیزلی» موافقت کرد. این دستور جهانگیری، اعتراضات گستردهای را از سوی نهادها و افراد مختلف ازجمله کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست بههمراه داشت. مسئله ای که باعث میشود آلودگی کلانشهرها که در حد انفجار است به یک فاجعه تبدیل شود و هیچ کنترلی هم بر روی آن نباشد.
آلودگی هوای کلانشهرها که تبدیل به یکی از چالشهای اصلی محیط زیست کشور شده است، طی سالهای گذشته توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است. کارشناسان این حوزه راهکارهای مختلفی را برای کنترل و کاهش این معضل محیطزیستی ارائه کردند که نصب فیلتر دوده در نهادهای تصمیمگیر مورد توجه بیشتری قرار گرفت. حال این سؤال پیش میآید که آیا باید عدم نصب فیلتر دوده را برابر با شکست در کاهش آلودگی هوا بیان کرد؟
این در حالی است که با توجه به نقش بالای وسایل حملونقل در آلودگی هوا، ضروری است راهکارها بیشتر به سمت ناوگان حملونقل متمرکز شوند تا اثرگذاری بیشتری داشته باشند.
کاظمی، پژوهشگر حوزه سیاستگذاری محیطزیست در گفتوگو با مهر در رابطه با این موضوع گفته: «اسقاط و از رده خارج کردن ناوگان فرسوده، نصب فیلتر دوده روی خودروهای دیزلی، جایگزینی موتورسیکلتهای برقی و انژکتوری، ارتقای سطح کیفیت سوخت مصرفی خودروها، استفاده از سوختهای جایگزین شامل: CNG، LPG و الکتریکی، نصب کاتالیست روی خودروهای بنزینی و طرحهای مدیریت ترافیک شامل توسعه حملونقل عمومی پاک مانند مترو و منطقه کمانتشار (LEZ) از جمله راهکارهایی است که میتوان در کاهش آلودگی هوا راهکار مناسبی باشد و با توجه به اینکه منابع لازم برای تمام این راهکارها نیست میتوان این اثربخشی را با خارج کردن خودروها و ناوگان فرسوده انجام داد.
مسئله ای که میتواند 30 درصد از ذرات معلق و آلایندهها را به خصوص در پایتخت که یکی از شهرهایی است که رتبههای بالایی در آلایندهها دارد، کاهش دهد.
کاهشی که هنوز در پی عدم تصویب قوانین و مصوبات قوانین و مصوبات موجود در زمینه کاهش آلودگی هوا، طی سالهای گذشته نتوانسته اتفاق مثبتی در پیشرفت اسقاط ایجاد کند، ازاینرو نمایندگان مجلس درحال تصویب طرحی تحت عنوان «ساماندهی صنعت خودرو» هستند که ماده ۹ مکرر این طرح درمورد اسقاط ناوگان فرسوده است، اما متأسفانه ماده مذکور تمام ناکارآمدیهای قوانین قبلی را عیناً تکرار کرده که این مسئله نه تنها کمکی به اسقاط نمیکند، بلکه زمینه ایجاد قوانین مؤثر را سلب میکند؛ چرا که این قانون محل تأمین مالی پایدار اسقاط خودرو فرسوده را مشخص نکرده است.
مدارک نشان میدهد که قوانین معیوب نتوانسته مصوبات قبلی را کامل کند و همین موضوع در کنار نامتعادل بودن اقتصاد و صنعت خودرو سازی و واردات قطعات، مشکلات دوچندانی را در پی داشته است.
شاید تنها راهکار موجود در کاهش آلودگی هوا تعامل سازندهای است که میتواند بین نهادهای دولت و بخشهای صنعتی ایجاد شود، با توجه به اینکه اکنون بیش از 60 درصد ناوگان حمل و نقل ما در کلان شهرها فرسوده هستند و روزانه این عدد افزایش مییابد، بنابراین نیاز به ساماندهی صنعت خودرو امری ضروری محسوب میشود. تأمین منابع مالی پایدار برای مصوبهای که قرار است در 9 ماده مشکل محیط زیستی اسقاط خودرو را مورد توجه قرار دهد، مسئله ای است که اگر حل نشود همچنان کلان شهرها را با خفگی مفرط روبهرو خواهد کرد. بسیاری از کارشناسان بر این موضوع اتفاق نظر دارند که خودروهای اسقاطی باید از دور خارج شوند؛ خودروهایی که با وجود پیری مفرط باز هم خیابانهای ما را در مینوردند و عین خیالشان نیست که دارند چه بلایی بر سر هوای شهرها میآورند.