دولت آمریکا به‌طوررسمی اعلام می‌کند؛اگر مردم ایران می‌خواهند نان بخورند، باید سیاست را تغییر دهد. خدا را شاکریم که نیاز ما به آن‌ها بسیار کم است و خدا را شاکریم که با رفتار خود به دنیا نشان می‌دهند در حوزه‌های محدودی که توان دارند، این تروریست‌ها چنین می‌کنند. ما در اوج عقب‌ماندگی آن‌ها علم خود را مجانی به آن‌ها تقدیم کردیم؛ اما امروز اجازه نمی‌دهند علم را حتی بخریم.
 در سفرم به «نیویورک» گفته شد ظرف دو هفته تحریم می‌شوم؛ مگر آن‌که پیشنهاد آن‌ها را بپذیرم! خواستار حضور من در کاخ‌سفید و دیدار بودند؛ اما من نپذیرفتم و تحریم شدم.
 امروز آمریکا در دنیا تنهاست و آن‌ها با خلاف انسانی رفتار کردن خودشان، این شرایط را به وجود آورده‌اند. کشورها شرم می‌کنند نام‌شان کنار آمریکا قرار بگیرد.
آمریکای جنگ‌طلب در کدام جنگ به غیر از جنگ «گرانادا» پیروز شده است؟ این گفتمان محکوم به شکست است. گفتمان ابرقدرتی دوره‌اش تمام شده است. در دنیای امروز این گفتمان نمی‌تواند تاب بیاورد؛ به‌همین‌خاطر به تروریسم اقتصادی روی می‌آورند و مجبورند رهبری معظم را تحریم کنند و یک کوچکی مثل وزیرخارجه را تحریم کنند.
 ما با مردم آمریکا درگیری نداریم. بسیار متأسف شدیم که مردم بی‌گناه آمریکا گرفتار فرهنگ هفت‌تیرکشی و قلدری شدند.
ما با مردم آمریکا مشکلی نداریم، مردم آمریکا دچار فرهنگ تقدیس خشونت شده‌اند؛ فرهنگی که از جنگ به‌عنوان گزینه روی میز استفاده می‌کند.
 تحریم وزیر خارجه یعنی تحریم گفت وگو وتحریم دیپلماسی.
 امنیت خود را هیچ‌گاه نخریده‌ایم و نخواهیم خرید. ما پیشرفت‌مان را هیچ‌گاه نخریده‌ایم و نخواهیم خرید.
در دوره جنگ هر چه خواستیم به ما سلاح ندادند؛ از ابتدایی‌ترین ابزار دفاع از مردم، ما را محروم کردند. ما با امکانات دفاعی خودمان  توانستیم پهباد آمریکایی را با موشک تمام‌ساخت خودمان سرنگون کنیم.
«برجام» در این مرحله و مرحله بعد به فروپاشی نزدیک نیست. امکان بازگشت به شرایط قبل از برجام وجود ندارد. همه دنیا می‌دانند گزارش‌های آژانس، تعهد ایران را به برجام اثبات کرده است.
استفاده از مکانیزم ماشه (snap back) توسط اروپا غیرممکن است.
ما در چهارچوب برجام عمل می‌کنیم و نمی‌توانند اقدامی علیه ایران در شورای امنیت انجام دهند؛ مگر آن‌که بخواهند از مکانیسم «زور» استفاده کنند.
برخی در آمریکا با دیپلماسی مشکل دارند.
حتماً شرایط فعلی به ضرر ما تمام نمی‌شود.
گام سوم، نه آخرین قدم است و نه خروج از برجام؛ این گام‌ها در قالب برجام است.
برجام چیز مقدسی نیست، اگر لازم شود از برجام هم خارج می‌شویم.
اروپایی‌ها باید شرایطی ایجاد کنند که شرکت‌هایشان بتوانند با ایران کار کنند. اروپا از یازده تعهدش، به هیچ کدام پایبند نبوده است.
ما طولانی‌ترین مذاکره تاریخ را با آمریکا داشتیم. هیچ‌گاه وزیرخارجه آمریکا 9 ساعت متوالی با وزیرخارجه یک کشور دیگر مذاکره نداشته و هیچ گاه وزیرخارجه آمریکا ۱۷ روز برای مذاکره با وزیرخارجه یک کشور دیگر در خارج از آمریکا نبوده است
شاید آن‌ها بیکار باشند، اما ما بیکار نیستیم که با تغییر یک دولت دوباره با آن‌ها مذاکره کنیم. در آمریکا انقلاب که نشده دوباره بخواهیم با آن‌ها مذاکره کنیم.
آمریکا نمی‌تواند ادعای مذاکره کند؛ چون آن‌ها میز مذاکره را ترک کرده‌اند و بالاترین مقام جمهوری اسلامی را تحریم کرده‌اند. شما دروغ‌گویی خود را با تحریم مقام معظم رهبری و تحریم وزیرخارجه ثابت کرده‌اید
الحمدلله از اعضای «تیم بی» کم می‌شود و ما از این استقبال می‌کنیم. خوشحال می‌شویم که گروه «بی» کم می‌شود و دوست داریم رابطه با همسایگان بهتر شود. سفره ایران به‌عنوان برادران شما گسترده است.
 پشت مردم قایم نمی‌شویم؛ خادم مردم هستیم. حمایت از مردم وظیفه امنیت ملی است. به مردم خود وامداریم. مردم ولی نعمت ما هستند. ما صاحب اختیار مردم نیستیم.
 (در مورد تماس ولی‌عهد سعودی): بنده از تماس خبر ندارم. از درون ولی‌عهد سعودی خبر ندارم. آماده‌ایم وضعیت در منطقه تغییر کند و بمباران مردم یمن متوقف شود.
 معتقدیم در جریان مذاکرات صلح برای افغانستان، همه کشورها غیر از افغانستان باید نقش حاشیه‌ای داشته باشند و نقش محوری را باید دولت افغانستان  داشته باشد.
 

«متئو تولر» سفیر آمریکا در عراق اظهار کرد: حضور نیروهای آمریکایی در عراق بنا به درخواست دولت این کشور است و دائماً از مقامات عراق لزوم حضور نیروهای ما برای تقویت نیروهای امنیتی عراق و تضمین عدم‌بازگشت داعش را می‌شنویم. تولر اضافه کرد: دائماً از فرماندهان امنیتی می‌شنوم که نیاز به ائتلاف بین‌المللی هم‌چنان وجود دارد و این ائتلاف تازمانی‌که به آن نیاز باشد، ماندنی است.سفیر آمریکا همچنین مدعی شد که کشورش کانال‌های ارتباطی رسمی با تهران دارد و نیاز به کانال‌ها و راهکارهای دیگر نیست. وی البته ماهیت این کانال‌های تماس و سطح آن‌ها را برای رسانه‌های عراقی فاش نکرد.

کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، طی گفت‌وگویی اعلام کرد؛ آماده است در صورت منتخب‌شدن، به‌طورمستقیم با ایران مذاکره کند. «برنی سندرز» در گفت‌وگو با «واشنگتن‌پست» در توضیح این‌که چرا نباید امکان تعامل مستقیم با ایران باشد؟ گفت: [ایده] خوبی است؛ این کار را انجام خواهم داد؛ از ترامپ بابت هر چیزی انتقاد کرده‌ام به جز مذاکره با «کیم جونگ ‌اون». سندرز، همچنین در این باره گفت: فکر می‌کنم مذاکره با ایران واقعاً مناسب است. این یک فرصت است که نگرانی‌های ما را راجع‌به حمایت‌شان از برخی گروه‌های تروریستی و برنامه موشکی‌شان با آن‌ها در میان بگذاریم.

«اکاترینا آندرونسکو» وزیر آموزش رومانی، برای اظهارنظر درباره پرونده آدم‌ربایی یک نوجوان پانزده ساله در هفته گذشته برکنار شد. «ویوریکادانسیلا» نخست‌وزیر این کشور، روز شنبه در صفحه فیس‌بوک خود نوشت: سخنان وزیر آموزش درباره مرگ دانش‌آموز پانزده ساله کاملاً «غیرمسئولانه» بوده و حکایت از درک نادرست وی به مسائل پیش آمده دارد. وزیر آموزش‌وپرورش رومانی پس از اظهارنظر درمورد ربوده شدن، سوءاستفاده جنسی و قتل یک دختر پانزده ساله به نام «الکساندرا ماچسانو» برکنار شد. وی درخصوص این دختر گفته بود: «او نباید سوار خودروی افراد غریبه می‌شد.»
 

پلیس دنبال پرونده حامد زمانی
سردار حسین اشتری، فرمانده نیروی انتظامی درباره ماجرای درگیری حامد زمانی با نیروی انتظامی گفت: از وی شکایت شده و برخوردها در حال انجام است. طبق قانون با خطاکاران برخورد خواهد شد و هر کسی بخواهد امنیت پلیس را خدشه دار کند، برخورد قاطع و قانونی پلیس را خواهد دید.

وقتی حکم جلب هاشمی صادر شد!
سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، با توضیح تجربه مذاکرات گذشته با طرف‌های غربی گفت: در روزهای آخر ریاست‌جمهوری آقای هاشمی، همان دولت‌هایی که شش سال با آن‌ها گفت‌گوی به اصطلاح انتقادی انجام شد، حکم جلب آقای هاشمی را صادر کردند. زمانی کسانی با شعار گفت‌وگو تعابیر اغراق‌آمیزی نظیر شهید آبراهام‌لینکلن! را به کار می‌بردند؛ آمریکا به آن‌ها چه پاسخ داد؟ او پاسخ داد ایران محور شرارت است؛ این‌ها تجارب ملت ماست.

 انتخابات لاتاری نیست
حسین کنعانی‌مقدم، فعال سیاسی درباره دیدار اخیر قالیباف و احمدی‌نژاد و این‌که آیا احمدی‌نژاد بدنه رأی دارد یا نه، گفت: احمدی‌نژاد نه بدنه رأی دارد و نه علاقه سیاسی به او وجود دارد. به نظر می‌رسد بعضی از سیاسیون ما -نه فقط ایشان- دچار توهمی هستند که فکر می‌کنند می‌توانند در انتخابات مجلس یا ریاست‌جمهوری با نداشتن عقبه سیاسی در یک لاتاری شرکت کنند! انتخابات لاتاری نیست و رأی مردم مفهوم خاصی دارد. اشتباه است که فکر کنیم قالیباف، به‌دنبال بدنه رأی احمدی‌نژاد است.

دولت با حضور زنان در ورزشگاه مشکلی ندارد
معاونت حقوقی رئیس‌جمهور گفت: دولت موافق حضور زنان در ورزشگاه‌هاست و این مسئله هیچ منع قانونی ندارد. لعیا جنیدی، درباره این‌که گفته می‌شود شرط حضور زنان در ورزشگاه‌ها بستگی به نظر دولت دارد این موضوع تا چه حد در کابینه پیگیری شده است، گفت: دولت موافق ورود خانم‌ها به وزرشگاه‌هاست و می‌دانم وزارت ورزش و جوانان همیشه پیگیر این موضوع بوده است. معاونت حقوقی نهاد ریاست‌جمهوری تاکید کرد: برای ورود خانم‌ها باید هماهنگی بین قوا به وجود آید.

«کیهان» از دست «مردم» هم عصبانی شد!
کیهان باز هم عصبانی شد؛ این بار از دست مردم. این روزنامه نوشت: چند روزی است برخی مدعیان اصلاحات (نه همه اصلاح‌طلبان) به‌بهانه تحریم ناجوانمردانه و غیرقانونی آقای ظریف از سوی آمریکا، به طرز عجیبی مشغول قهرمان‌سازی از ایشان با چاشنی حمله به منتقدان هستند.
 منتقدان را کنار «پمپئو» و «ترامپ» قرار داده و با ادبیات زشت و غیرمودبانه‌ای آن‌ها را می‌نوازند. با همه احترامی که برایشان قائلیم- ناگهان می‌شود «قهرمان‌ملی»! قهرمانی که منتقدان قدر او را نمی‌دانند. قهرمان ملی شدن اصول و شرایطی دارد... ایرانی جماعت را مردمان عاطفی و دلسوز می‌شناسند. به نظر می‌رسد این بار با حربه مظلوم‌نمایی به‌دنبال اهداف سیاسی و شاید هم انتخاباتی‌ هستند.

جمع کنید «بوی باران» را
روزنامه «جوان» از رسانه ملی خواست سریال «بوی باران» را جمع کند! این روزنامه نوشت: بوی باران، عملاً یکی از بهترین سـاعت‌های پخش تلـویزیـون را اشغـال و به بدتـرین نوع ممکـن از آن استفـاده مـی‌کند.
 با کش‌دارشدن داستان این سریال که عملاً موجب فرسایش علاقه بیننده برای دنبال کردن «بوی باران» شده، بر ضعف‌های ساختاری و داستانی آن افزوده شده است. از قول مردم هم نوشته که این سریال «مازوخیستی» است و البته پلیس را به بدترین شکل نمایش داده است.

آن‌قدرگفته‌ایم مشکلی برای مذاکره نداریم و آن‌قدر گفته‌اند ایران باید به مسیر درست برگردد تا مذاکره کنیم (!) که برخی اهالی سیاست به این نتیجه رسیدند که بی‌فایده است؛ حداقل در مقطع کنونی باید قید آشتی دیپلماتیک با عربستان‌سعودی را زد. آن‌ها زبان ما را نمی‌فهمند و فقط به زبان خودشان حرف می‌زنند؛ همان زبانی که مخصوص و منحصر به خاندان پادشاهی «سلمان» است و به ارث برده از نسلی است که با «دیپلماسی» آشنا نیستند و تنها رقص شمشیر بلدند و گاوشیرده شدن و پول نفت خوردن! این روزها معادلات کمی تغییر کرده است. چرخش امارات و عربستان به سوی ایران، غیرمنتظره بود. برخی رسانه‌های عربی حتی از دیدار مقامات بلندپایه ایران و عربستان و گفت‌وگوهای محرمانه پشت درهای بسته خبر داده‌اند. حالا عربستان و فرزندخوانده‌اش امارات، از دیپلماسی با ایران حرف می‌زنند و حداقل یک ضلع از مربع تیمB عقب‌نشینی کرده‌اند.  مشاور امنیت ملی آمریکا، نخست‌وزیر اسرائیل، ولیعهد عربستان، و ولیعهد ابوظبی، اعضای تیمB هستند. از دیدگاه ظریف، این چهار سیاست‌مدار، عامل اصلی فشارها بر ایران هستند و حتی برای کشاندن رئیس‌جمهور آمریکا، به جنگ با ایران تلاش می‌کنند.اما گویا این تیم در هفته‌های اخیر دچار نابسامانی شده است. محمدبن‌زاید که یکی از اعضای مهم و مرموز «تیمB» است، تحت فشار سایر امارت‌ها، خصوصاً امارت دوبی، مجبور شد در سیاست خارجی امارات تجدیدنظر کند. این بازنگری با اعزام یک هئیت محرمانه به ایران در چند ماه پیش آغاز شد و نهایتاً به خروج از جنگ یمن و اعزام فرمانده گارد ساحلی امارات به ایران منتهی شد. ظریف هم به‌تازگی در توئیتی به این موضوع اشاره کرد.در مورد این‌که چرا امارات رویکرد خود را به تدریج تغییر داد، دیدگاه دقیقی وجود ندارد. خود اماراتی‌ها نگفتند چرا در رابطه با ایران، ناگهان راه خود را از سایر بازیگران، خصوصاً آمریکا و اسرائیل، جدا کردند. با این حال، بسیاری از ناظران معتقدند که امارات از احتمال وقوع درگیری با ایران نگران است و در حقیقت، مجبور شده در سیاست خارجی خود بازنگری کند. نکته جالب‌تر این‌که این چرخش، ظاهراً با موافقت سعودی‌ها انجام شد. طی روزهای اخیر، گمانه‌هایی درباره نگرانی سعودی‌ها از نزدیکی امارات به ایران مطرح شد؛ اما اظهارات مقامات اماراتی و برخی گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهد که عربستان و امارات ممکن است به‌طورهماهنگ در حال بازنگری در سیاست‌هایشان در مقابل ایران باشند. برخی تحلیل‌گران این گمانه را مطرح می‌کنند که شاید سعودی‌ها برای بهبود روابط‌شان با ایران، به اماراتی‌ها چراغ‌سبز نشان داده‌اند؟ البته تحلیل بیراهی نیست. به یاد بیاوریم که نماینده عربستان در سازمان ملل، اخیراً در اظهاراتی غیرمنتظره خواستار به‌کارگیری دیپلماسی با ایران شد. استقبال گرم عربستان از حجاج ایرانی با گلاب و شیرینی را هم کنار همه این گمانه‌ها بگذارید.

همان سال ۹۲ که با ماشین پرایدش به ساختمان وزارت کشور رفت تا بدون اطلاع دادن به اصول‌گرایان، کاندیدای یازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری شود، به‌طوررسمی مُهر پایانی بر روزگار صرفاً یک دیپلمات بودنش زد. آن زمان او چهره‌ای که فقط با عنوان دبیر شورای‌عالی امنیت ملی دولت احمدی‌نژاد و سرپرست تیم مذاکره کننده شناخته شود، نبود؛ بلکه آخرین شانس حلقه‌ای بود که نگران رفتن احمدی‌نژاد از پاستور و روزگار انزوای بعد از آن بودند. جلیلی، آن روزها کاندیدای اصلح و تنها برگ برنده پایداری‌ها بود که به واسطه سلسله مذاکرات با ۱+۵ به اندازه کافی شناخته شده بود و امید داشتند شاید سکان ریاست پاستورِ بعد از احمدی‌نژاد به دست او داده شود که البته جلیلی به این رؤیا نرسید و دولت «روحانی» بر سر کار آمد و در سال 92 هم تمدیدشد. خروج آمریکا از «برجام» و جدال‌ها بر سر تصویب شدن یا نشدن «اف‌ای‌تی‌اف» همان فرصتی است که او طی چندماه اخیر از آن بهره گرفته و تلاش دارد در قالب نقدهای دیپلماتیک، خود را در فضای سیاسی کشور زنده نگه دارد. زمزمه‌های به گوش رسیده می‌گوید؛ سعید جلیلی در جدیدترین تلاش‌های انتخاباتی‌ خود، گویا کرسی نمایندگی مجلس و حتی کرسی ریاست مجلس را هدف قرار داده است. او حتی برای مطرح کردن خود در قامت یک کاندیدای مجلس، از اظهارنظرهای حول محور سیاست خارجی هم فراتر رفته و همراه با رفقای پایداری‌اش وارد جدال توئیتری با «زنگنه» وزیر نفت دولت روحانی شده است.
ماجرا هم از توئیتی شروع شد که حساب کاربری منتسب به سعید  جلیلی  منتشر کرد و نوشته شده بود: «در سال‌های ۹۱ و ۹۲ با وجود تحریم‌ها  ماهانه یک تا ۱.۵ میلیون بشکه نفت و میعانات به فروش می‌رفت.» 
بیژن نامدارزنگنه که از سال ۹۲ سکان وزارت نفت را در دست دارد، ادعای او را رد و حتی او را به مناظره  دعوت کرد. درست در همین روزهایی که جلیلی به شدت فعال شده و از سوی دیگر دعوای اصلح و صالح پایداری و دیگر اصولگراها بازهم آغاز شده است، به یک‌باره جبهه پایداری که حتی به جلسات شورای وحدت نیز دعوت شده بود، خبر از مدلی انتخاباتی داد که قرار است در انتخابات پیش رو براساس آن حرکت کند. مدلی که گفته می‌شود یک سر آن به سرلیست بودنِ جلیلی، در انتخابات مجلس خواهد  رسید.
جلیلی که یک‌ بار در سال ۹۲ «اصلح» پایداری‌ها برای ریاست پاستور شده بود، حال درمیان گزینه‌های «اصلح» این طیف سیاسی برای بازگشت به بهارستان قرار دارد. اما آیا واقعاً آقای دیپلمات سابق همان اصلحی که «امکان رأی آوری» را هم برای این جبهه داشته باشد، خواهد شد؟ با عکس‌هایی که به‌تازگی از جلسات سخنرانی او در همدان منتشر شد -که مخاطبی اندک پای سخنرانی او حضور داشتند- شاید حتی پایداری‌ها را هم درباره اصلح بودن یا نبودن او دچار چالش کند.
 

ادامه از صفحه یک ...
وجدان‌جمعی را التیام بخشند. دلیل این امر چیست؟ چرا آن گونه که انتظار می‌رود این حس در بین مردم پدیدار نشده که در سیستم اقتصادی کشور، فساد کاهش یافته است و کارکرد آن به‌طورجدی بهبود یافته است؟ حتی شاید در نگاهی بدبینانه بتوان گفت؛ نوعی بازتولید فساد در حال رخ دادن است. با اندک تاملی می‌توان به این واقعیت رسید که در گذر زمان میزان و تعداد دادگاه‌های برگزار شده برای مقابله با مفاسد اقتصادی افزایش پیدا کرده است؛ اما اثر چنین دادگاه‌هایی بسیار امیدوارکننده نبوده است. در این باره می‌توان حداقل به دو دلیل اشاره کرد.
نخست: اگرچه درحال‌حاضر عزم جدی در برخورد با مفسدان اقتصادی وجود دارد، اما به نظر می‌رسد این اراده قوی در برخورد با تسهیل‌کنندگان و زمینه‌سازان فساد در سیستم اقتصادی و سیاسی کمتر است یا این‌که حداقل به چشم نمی‌آید. به عبارتی دیگر اگر چه طی سال‌های اخیر با مفسدان اقتصادی در بخش‌های مختلف برخورد شده و به مجازات نیز محکوم شده‌اند، اما به ندرت پیش آمده که با مسئولان سیاسی و اقتصادی که به این مفسدان کمک کرده‌اند، برخوردی صورت گرفته باشد. درواقع مشکل اصلی، آن مسئولی است که از روی ناآگاهی یا عامدانه و با برنامه‌ریزی اقدام به چنین کارهایی کرده و زمینه را برای سوءاستفاده فراهم کرده است. در اصل، این مقامات و مسئولان فضا و محیطی را فراهم می‌کنند که موجب رشد و تکثیر فساد و سوءاستفاده از منابع و اموال دولتی می‌شود. البته بعضاً نیز برخی از این افراد با مجرمان اقتصادی همکاری می‌کنند و به صورت گروهی مرتکب فساد و تقلب می‌شوند. بر این اساس باید گفت؛ تا زمانی که با چنین مسئولانی برخورد نشود نه تنها نباید انتظار داشت تحولی جدی در زمینه مبارزه با فساد صورت گیرد، بلکه سربرآوردن هر روز یک سلطان فاسد نیز امری دور از ذهن نیست. به عنوان مثال در ماجرای نحوه توزیع سکه و ارز بارها از سوی مقامات قضائی اعلام شد که افرادی از درون بانک مرکزی با چنین افرادی همکاری داشته‌اند؛ اما هنوز مشخص نیست آیا با چنین افرادی برخوردی نیز صورت گرفته است یا خیر؟! یا در مورد رئیس سابق بانک مرکزی نیز حرف و حدیث‌هایی مطرح است، اما درحال‌حاضر مشخص نیست واقعاً با وی چه برخوردی صورت گرفته است. حال بماند که ایشان قبلاً به عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور پولی و بانکی انتخاب شد!
دوم: تا زمانی که در سیستم اقتصادی شفافیت حکم‌فرما نباشد، اگر چند برابر نهادهای نظارتی کنونی، سازمان‌هایی دیگری نیز تأسیس شوند اتفاق ویژه و قابل ملاحظه‌ای رخ نخواهد داد. درواقع نباید جلوی مجرم و مفسد را فقط از طریق سیستم قضائی و روش‌هایی تنبیهی سد کرد، بلکه اصولاً باید زمینه و بستر رشد میکرب فساد را از بین برد. اگر این اتفاق رخ داد می‌توان امیدوار بود که سیستم اقتصادی به نحو مطلوبی کار می‌کند؛ اما اگر امیدوار باشیم قوانین، سیاست و برنامه‌های فسادزا وجود داشته باشد و صرفاً در مرحله پایانی و از طریق سیستم قضائی با مفسدان برخورد کرد، حتماً نه تنها نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد بلکه ممکن است مردم نیز کلاً از برگزاری دادگاه‌های متعدد، این احساس را پیدا نکنند که واقعاً با فساد به صورت جدی و ریشه‌ای برخورد می‌شود. بدون شک در این زمینه باید قوه مجریه و مقننه فعالیت و همت بیشتری داشته باشند؛ اتفاقی که تا کنون رخ نداده است. در واقع اگر این دو قوه نتوانند زمینه‌های رشد فساد را از بین ببرند، برخوردهای حتی بسیار سخت‌گیرانه قوه قضائیه نیز هرگز راه‌گشا نخواهد بود. از این رو به غیر از مسائل امنیتی و نظامی، ضرورت دارد افکار عمومی اطلاعات کاملی از نحوه کارکرد بخش‌های مختلف اقتصادی و سیاسی داشته باشد. مثلاً چرا مردم و افکار عمومی نباید بدانند فلان مقام و مسئول، ماهیانه چه‌قدر حقوق و مزایا دریافت می‌کند؟ به چه افراد و نهادهایی و براساس چه معیارهایی، ارز دولتی داده شده است؟ چه افرادی در بازار مسکن یا سکه نرخ را بالا و پایین و دلالی می‌کنند؟ اگر چنین اتفاقاتی صورت گیرد حتماً تحول جدی در از بین بردن زمینه فساد به‌وجودمی‌آید و بدون شک موجب افزایش سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم به سیستم سیاسی خواهد شد. در غیر این صورت برگزاری دادگاه‌های متعدد و برخورد با مفاسد (که حتماً لازم است)، کمک ویژه‌ای به حل مشکل نخواهد کرد. در واقع برخورد قضائی همیشه باید به عنوان آخرین راه‌حل در برنامه مبارزه با فساد نگاه شود و مهم از بین بردن زمینه‌ها و حذف و تنبیه مدیران نالایق و مفسد است.
متولیان مبارزه با فساد
باید گفت تنها دولت و مجلس، مسئول کاهش فساد نیستند؛ بلکه نهادهای مدنی، صاحبان مشاغل، رسانه‌ها و شهروندان عادی نیز در کاهش فساد مسئول هستند. فساد، پدیده شوم و مخلی است که همه کشورها در سطوح مختلف با آن روبه‌‌‌رو هستند. با توجه به آثار مخرب فساد بر بخش‌های مختلف، لازم است هر کشور برای کاهش آن تدابیری بیندیشد. جریان اطلاعات آزاد و شفافیت، استقلال نهادهای نظارتی، کوچک‌سازی دولت و افزایش نقش بخش خصوصی، بهبود وضعیت اقتصادی و احیای اخلاق درجامعه، ازجمله مواردی است که کارشناسان برای مبارزه با مفاسد اداری واقتصادی و کاهش آن به عنوان راهکار پیشنهاد می‌دهند.