
آیین رونمایی از آلبوم آوازهای منتشر نشده آخرین بازمانده مکتب اصفهان برگزار شد
تعداد بازدید : 4
«نغمههای زندهرود» در تارهای حنجره تاج
نویسنده : مریم محسنی
شامگاه یازدهم مردادماه، سالن هنرسرای خورشید مملو از جمعیت بود. عدهای نشسته و عدهای هم دورتادور سالن به دیوار تکیه زده بودند. صفحه بزرگ نمایش هم در حیاط هنرسرا برای آن عده که در سالن جایشان نشده همزمان پخش میشد.
پیر و جوان آمده بودند تا در مراسم رونمایی از آلبوم آوازهای منتشر نشده آخرین بازمانده مکتب اصفهان شرکت کنند. جلال تاج اصفهانی از اساتید مطرح موسیقی آوازی ایران بود که در مسیر پیشرفت و ترقی این گونه اصیل از فرهنگ ایرانی، بیش از شش دهه تلاش و بردباری کرد.«نغمههای زندهرود» عنوان آلبومی است که از سوی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان به منظور پاسداشت سرمایههای هنری رونمایی شد.
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان با تشکر از استقبال علاقهمندان به موسیقی و آواز اصیل اصفهان در آیین رونمایی از مجموعه آوازهای منتشرنشده استادجلال تاج اصفهانی گفت: جهانشهر اصفهان بیش از پیش نیاز به شخصیتهایی همچون تاج اصفهانی دارد. زیرا روحیه بیتاریخی منجر به صورتبندی هویتهای مشوش میشود.
محمد عیدی ادامه داد: جامعه امروز نیازمند الگو است. استاد تاج اصفهانی به معنای واقعی میتواند برای جامعه الگو باشد. موسیقی در آغوش فلسفه و عرفان رشد مییابد و تاج اصفهانی موسیقی را از نظر فلسفی به رخ کشید.
وی افزود: شور عاشقانهای که تاج اصفهانی در موسیقی آفرید جمالش را تعیین میکند. عزلت عارفانه جلال با جمال همپیوند میشود و در موسیقی تاج به کمال میرسد و این سه رکن رکین موجب بهزیستی فرهنگی در جامعه میشود.
معاون فرهنگی شهردار اصفهان با اشاره به آنکه جمال و جلال در موسیقی تاج اصفهانی به کمال رسیده و زمینهساز حکمت شده است، اظهار داشت: استاد تاج اصفهانی حکیم این شهر است. از سوی دیگر اسطوره متنی است که قابلیت خوانش دارد و در موسیقی تاج به اوج رسیده و اگرچنین نبود شاهد استقبالی عظیم از برنامه رونمایی از آثارش نمیشدیم.
وی تصریح کرد: اگر شهرداری اصفهان بخواهد جهانشهر شدن اصفهان را محقق کند باید ظرفیت بومی را به امر جهانی بدل کند و به نیاز شهروندان پاسخ جهانی بدهد و برای محقق شدن آن به ریشههای خودش نیم نگاهی کند و اینجاست که سرمایههای فرهنگی همچون تاج اصفهانی مهم میشوند.
جمعآوری 25 صفحه 78 دور گرامافون از آثار تاج اصفهانی
مدیر دفتر موسیقی با اشاره به طرح «نغمههای زندهرود» اظهار داشت: این طرح با در نظر گرفتن زندهرود جاری و نغمه موسیقی، درصدد است تا ساز و آوازهای موسیقی اصفهان را از گذشته تاکنون بازپروری کرده و در قالب آلبومهای سلسلهوار منتشر و عرضه کند.
رضا شریعت ادامه داد: آلبوم استاد تاج متشکل از 25 صفحه 78 دور گرامافون که در بین سالهای 1306 تا 1317 توسط سه کمپانی «پلیفون»، «سودووا» و «هیزمسترزویس» گردآوری شده، است.
وی با اشاره به اینکه استوانههای فنوگرافی از سیدرحیم اصفهانی یافت شده که شامل هشت تا 10 صفحه استوانه است، تصریح کرد: آثار شنیده نشده شاگردان تاج اصفهانی هم آماده انتشار است. «نغمههای زندهرود» شامل آثار آوازی و سازی است.
پژوهشگر و گردآورنده مجموعه آوازهای منتشرنشده تاج اصفهانی در ادامه سخنرانی آیین رونمایی از آثار شنیده نشده این استاد گفت: در مجموعهای که در دسترس علاقهمندان به موسیقی قرار خواهدگرفت بیش از صدسال آوازهایی از تاج اصفهانی شنیده میشود که تاکنون منتشر نشده است. این در حالی است که تاکنون هرچه از استاد شنیده شده مربوط به پس از شصت سالگی اوست.
نوید نوروزی افزود: نخستین آثار به جامانده از استاد تاج اصفهانی در سال 1306 و در خیابان فردوسی اصفهان با تمام مشقات و در اوج قدرت و توانمندی صدا ضبط و منتشر شد.
نوروزی با اشاره به لیست منتشر شده از کمپانی پلیفون اظهار داشت: استاد تاج اصفهانی در کمپانی پلیفون 20 روی صفحه خوانده است که شامل 10 آواز در سال 1306 میشود که نخستین آوازهای به جامانده از اوست و میتوان سیر تطور و نگاه او به فرم و آواز و شعر را بررسی کرد.
به گفته این پژوهشگر موسیقی با همکاری شهرداری اصفهان، مجموعه آوازهای منتشر نشده تاج اصفهانی در دو سی دی جمع شده است. وی افزود: با جمعآوری تمام آثار استاد تاج اصفهانی به طرق مختلف و با همکاری خانواده، آرشیوداران، موزه موسیقی ایران و ویرایش و پالایش مناسب10 آواز از کمپانی پلیفون حاصل شد.
نوروزی با اشاره به سال 1312 و دومین کمپانی ضبط که تاج اصفهانی با آن همکاری داشت، تصریح کرد: نخستین تصنیفهایی که استاد تاج در این سالها خوانده توسط کمپانی هیزمسترزویس و با همکاری مصطفی محجوبی پیانو، حسین یاحقی ویولن، رضا روانبخش تنبک، ارسلان درگاهی تار ضبط و منتشر شده است. وی افزود: بیشترین تصنیفهای به یادگارمانده از تاج اصفهانی که در آرشیوهای شخصی او موجود است با کیفیت عالی در سیدی رونمایی شده موجود است. از سوی دیگر بین سالهای 1306 تا 1312 نگاه تاج به آواز متفاوت میشود و تصنیفهای محبوب همایون، چکاوک و بیداد محصول همین دوران است.
شادروان جلال تاج اصفهانی در 13 آذرماه 1361 در سن 86 سالگی در اصفهان درگذشت و در تکیه سیدالعراقین آرام گرفت. سبک و شیوه آوازخوانی تاج در مکتب اصفهان بود که نسبت به مکاتب دیگر به خاطر هفت اصل انتخاب شعر، همخوانی شعر و موسیقی و نوآوری و تازگی ملودی، گوناگونی تحریر، جملهبندی، همسازی و ابداع، اعتبار ویژهای دارد و تاج اصفهانی به این اصول بسیارپایبند بود.