همه مشکلات را به تحریم و برجام گره نزنیم؛
تعداد بازدید : 2
گره اقتصاد ایران با دو سناریو هم بازشدنی نیست
نویسنده : سیدمرتضی افقه استاد اقتصاد دانشگاه اهواز
پیشبینی دقیق شاخصهای اقتصادی در سال جاری بدون در نظر گرفتن دو سناریوی رفع یا عدم رفع تحریمها و نیز انجام توافق FATF دشوار بلکه غیرممکن است. آقای رییسی و تیم همراهش قبل و بعد از انتخابشان مکرر بیان کرده و میکنند که سفره مردم را به تحریمها گره نمیزنند و مشکلات اقتصادی مردم را حتی بدون رفع تحریمها حل میکنند. اما سفره مردم از پیش از انقلاب به فروش نفت گره خورده و پس از انقلاب نیز به رغم شعارهای فراوان، به دلیل بیکفایتیها و بیتدبیریهای حاکم بر نظام تصمیمگیری و تصمیمسازی کشور، این گره به روابط خارجی و بنابراین به تحریمها هر گز باز نشد.
اما رها شدن از وابستگی به فروش نفت امکانپذیر است، به شرطی که نظام تصمیمگیری و تصمیمسازی زیربار تحولات عمیق ساختاری در همه ارکان اجرایی مملکت (نه فقط قوه مجریه) برود. اما انجام این تحولات ساختاری هم زمانبر و هم پرهزینه است و هم همراه است با مقاومت گروههای ذینفع از این ساختارهای معیوب.
با این وصف، شواهد نشان میدهد که نه تنها عزمی برای انجام تحولات ساختاری برای قرار گرفتن در مسیر توسعه وجود ندارد، بلکه اقداماتی که تاکنون دولت جدید انجام داده در جهت تداوم و تعمیق این ساختارهای ضدتولید و ضدتوسعه است. از جمله این نشانهها، انبوهی از انتصابات جدید است که نه بر اساس شایستگی بلکه عمدتاً بر اساس ملاحظات ایدئولوژیک و گرایشهای سیاسی بوده است. امری که در طول سه دهه گذشته از موانع اصلی و اساسی ناکامی در قرار گرفتن در مسیر توسعه و پیشرفت بوده است. بهعلاوه، این میزان تغییر در ردههای مدیریتی علاوه بر تحمیل ناکارآمدی نظام اجرایی، باعث بیثباتی سیاستها و برنامههاست که خود از موانع دیگر پیشرفت و توسعه در جامعه است.