ظهر روز دوشنبه دوم خردادماه ساختمان بزرگ متروپل که به عنوان بزرگ‌ترین و کامل‌ترین مجموعه پزشکی، اداری، تفریحی، تجاری و پارکینگ طبقاتی در خیابان امیری آبادان که در مراحل پایانی قرار داشت و بنا به دلایل فنی، متوقف شده بود، فرو ریخت. شدت این حادثه به قدری بود که ساختمان‌های اطراف بشدت لرزید که البته این ساختمان‌ها به‌سرعت تخلیه شد. همچنین برخی قطعات این برج روی خودروهای پارک شده یا عبوری از محل سقوط کرد که احتمالاً بخشی از آمار تلفات مربوط به همین موضوع است. ابعاد حادثه هنوز مشخص نیست اما تا اینجا و بر اساس اخبار، حداقل ده شهروند جان خود را دست داده‌اند، حدود سی شهروند مصدوم و احتمال می‌رود بیش از صد نفر زیر آوار مانده باشند. وقوع این حادثه دلخراش، به ضرب و جرح شهردار آبادان از سوی مردم منجر شد همچنین ساعتی بعد از ریزش ساختمان، دادستان ویژه آبادان دستور بازداشت مالک و پیمانکار این برج را صادر کرد و در راستای همدردی با مردم آبادان و داغدیدگان این حادثه نیز، سرپرست شهرداری خرمشهر از لغو برنامه جشن سوم خرداد در این شهرستان خبرداد.

• دور زدن قانون؛ عامل حادثه متروپل

متروپل نه مثل پلاسکوی تهران یک ساختمان قدیمی بود که فرسودگی، عامل فروریختن آن باشد و نه غیرقانونی ساخته شده بود که فروریختن آن را بتوان به عوامل غیرسازه‌ای ربط داد. آنچه که در نگاه اولیه و از ابعاد و چگونگی وقوع حادثه ریزش برج نیمه کاره متروپل آبادان هویداست، این است که دور زدن و نادیده گرفتن قانون در روند ساخت این ساختمان تجاری عامل اصلی فاجعه است. عدم اخذ برخی مجوزها، سستی بنا و عدم مهندسی دقیق این برج، سه فاکتور اصلی بروز این حادثه‌اند که پیکان اتهام را باز هم به سمت مدیران ناکارآمد و مدیران فراری از قانون نشانه می‌گیرد. گفتنی است از ابتدای کلنگ زنی برج، حواشی ساخت انها برسر زبان‌ها افتاد، ساخت دو برج مرتفع در چهارراه اصلی یکی از خیایان های کم عرض و پرتردد شهر احتمال چنین حوادثی را از همان ابتدا به دنبال داشت. شهروندان آبادانی پیش‌تر و بارها در فضای مجازی نسبت به مرتفع بودن این ساختمان با توجه به فقدان تجهیزاتی مانند بالابر آتش نشانی برای شرایط اضطراری هشدار داده بودند. ساخت و ساز غیر اصولی این ساختمان‌ها نیز نگرانی‌ها را دوچندان کرده بود، از نبود پله اضطراری تا بهره برداری از ساختمان پیش از افتتاح آن. مضاف براینکه طبق برخی گزارش‌ها، سازه اصلی متروپل به قدری سست بود که ستون اصلی و حمال مجتمع‌ها نشست کرده و شکم داده بود. اکنون مردم انتقادات بسیار زیادی به مالک اصلی ساختمان و پیمانکار آن یعنی «حسین عبدالباقی» دارند فردی که به گفته منتقدانش، بر اساس ارتباطات که داشته توانسته است بازار ساخت‌وساز آبادان را با تبدیل زمین‌های افتاده شهر به فضاهای تجاری و خدماتی، قبضه کند و هلدینگ عبدالباقی را راه بیاندازد. اکنون فروریختن برجِ متروپل قبل از افتتاح آن، نگرانی‌های فراوانی را در مورد کیفیت و مقاومت دیگر سازه‌های این هلدینگ در سطح شهر آبادان به وجود آورده است.

• سازمان‌ها و پاسکاری قصورشان به یکدیگر

اکنون مهم‌ترین سوالی که برای افکار عمومی مطرح است این است که مگر می‌شود سازه عظیمی با چندین طبقه، بالا برود و این چنین فروبریزد؟ آن‌هایی که به این ساختمان پایان کار دادند کجایند؟ آن ناظر شهرداری که این پروژه را تأیید کرده کجاست؟ در این راستا رییس شورای شهرآبادان و نظام مهندسی تیم گذشته مدیریت شهری را یکی از مقصران این حادثه می‌دانند. همچنین نظام مهندسی اعلام کرده ساختمان متروپل در سال ۹۶ پروانه ساخت اخذ کرده است، اما طراحی ساختمان توسط سازمان نظام‌مهندسی انجام نشده است. بعد از اینکه دفتر نمایندگی سازمان نظام‌مهندسی در آبادان متوجه ساخت این برج شد، ورود کرد و پیمانکار مجبور شده تا مهندس ناظر را انتخاب کند. مهندسان ناظر، فرآیند ساخت را به‌صورت مرتب کنترل کرده‌اند و گزارش وضعیت بحرانی پروژه را داده بود؛ آنان هم در سال 1400 و هم در اردیبهشت 1401 از تخلف در وضعیت ساخت و ساز ترک‌ها، تیرها، اتصال، سقف و … در این ساختمان اخطارهایی داده بودند. سازمان نظام مهندسی می‌گوید که این سازمان از نظر قانونی فقط اختیار هشدار و تذکرهای فنی دارد و ابزار و ضمانت اجرایی برای توقف یک طرح را ندارد. نظام مهندسی فقط می‌تواند در طول فرآیند ساخت، گزارش تخلفات را به شهرداری ارائه دهد و شهرداری می‌بایست جلوی ساخت‌وساز غیرمجاز را بگیرد نه اینکه مجوز احداث طبقات اضافه را صادر کند. درخصوص حادثه متروپل هم نظام مهندسی گزارش خود را داده بود اما شهرداری آبادان به گزارش‌های سازمان نظام مهندسی درباره وضعیت ساخت و ساز این پروژه توجه نکرد. شهرداری هم در مقام دفاع گوید اگرچه این سازمان برای ساختمان‌های در حال ساخت می‌تواند وارد عمل شود و کار را متوقف کند اما برای ساختمان‌هایی که در حال بهره برداری هستند و ضوابط را برای نگهداری رعایت نمی‌کنند کاری نمی‌تواند بکند چون سازوکاری برای توقف بهره برداری از سوی شهرداری تعریف نشده است. در این شرایط سازمان آتش نشانی نظارت نهایی را انجام می‌دهد و وضعیت نامناسب فنی را اعلام می‌کند و می‌گوید تا زمانی که نواقص اصلاح نشود، از ساختمان بهره برداری صورت نگیرد.

در نهایت باید گفت داغ پلاسکو باید پایان تراژدی‌های این چنینی می‌شد اما امروز داغی وسیع‌تر از پلاسکو بر تن ایران نشسته است چه غمگین‌تر این که این حادثه با جشن‌های سوم خرداد هم زمان شد، تقارنی که مهجوریت خوزستان را باز هم به رخ کشید. سوم خردادسال 61 روزی که دلاوران ایران، جان به کف گرفتند و دشمن را از خاک خرمشهر بیرون کردند و امروز باید بفهمیم که در دل آبادان همچنان کسانی هستند که در لباس هم وطن، خون مردم را در بهترین حالت با سهل انگاری در خیابان امیری آبادان جاری کردند. اکنون همه منتظر به صف شدن مقصرین در برابر دستگاه عدالت هستیم. حالا می‌خواهد این مقصر هر نهاد، سازمان یا فردی باشد. عبدالباقی باشد یا شهرداری، شورای شهر باشد یا نظام مهندسی؛ فرقی نمی‌کند، همه در یک خط باید در برابر این فاجعه دردناک پاسخ دهند.