کافه سینما: الهام پاوه‌نژاد نمایش «کافه پولشری» را با موضوع زنی که یک کافه را به تنهایی اداره می‌کند از ۲۲ دی روی صحنه می‌برد. الهام پاوه‌نژاد که پیش‌تر نمایش «کافه پولشری» را طی سه دوره اجرا، در کافه سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر، کافه پردیس شهرزاد و کافه خانه انتظامی اجرا کرده است قصد دارد این اثر را برای بار چهارم در کافه گالری باروک روی صحنه ببرد. نویسنده «کافه پولشری» آلن وتز، مترجم آن اصغر نوری، دراماتورژ، کارگردان و تنها بازیگرش الهام پاوه‌نژاد است. «کافه پولشری» درباره زنی است که یک کافه را به تنهایی اداره می‌کند و دور چهارم اجرای آن از ۲۲ دی تا ۱۲ بهمن، هر شب ساعت ۲۰ در کافه گالری باروک واقع در شریعتی، بین پل صدر و پل رومی، پلاک ۱۷۳۶ روی صحنه می‌رود.

مهر: پریدخت آور، همسر زنده‌یاد غلامحسین بنان استاد آواز موسیقی ایرانی درگذشت. فروغ بهمن‌پور، فعال فرهنگی هنری با اعلام خبر درگذشت پریدخت آور، همسر غلامحسین بنان، خواننده پرآوازه موسیقی دستگاهی در صفحه اینستاگرام خود چنین نوشت: «همین نگاه پر از عشق و معنی، گویای وفاداری و عمری عاشقانه و وفادارانه زیستن او نسبت به همسرش استاد بنان بزرگ بود. همین اینک استاد با آغوش گشوده همراه با فرشتگان رامشگر در درگاه بهشت به استقبال پری جان ایستاده است. حقا که به صورت و معنی پری و پری‌زاده بود و از جنس آدمیان امروز نبود. عکس هم: پری خانم در نمایشگاه عکس‌های آرشیو من درموزه موسیقی... زحمتش هم با مریم بهمن‌پور.» غلامحسین بنان درگذشته ۸ اسفند ۱۳۶۴ خواننده موسیقی دستگاهی ایرانی بود. او از سال ۱۳۰۶ تا سال ۱۳۴۷ در زمینه موسیقی فعالیت داشت.

سینمایی «صحنه زنی» فیلمی از علیرضا صمدی اثری متنبه از نظر سیاسی و اخلاقی است. سینمای اجتماعی در ایران تفاوت عمده‌ای با تعریف ژانری آن در جهان دارد. در حقیقت رویداد بزرگ اجتماعی در سینمای ایران به «گوزن‌ها» مربوط می‌شود؛ این فیلم؛ پدر فیلم‌هایی همچون: «ابد و یک روز»، «لانتوری» و... است. اما آنچه صحنه زنی را از نظر اجتماعی دارای اهمیت بیشتری نسبت به آثار نام برده شده می‌کند، تجربه است. تجربه‌ای که محتوای پرکنش ایجاد کرده است. فیلم نامه از نظر شخصیت پردازی و ساخت کاراکتر ضعیف‌هایی دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

• شخصیت‌های آماده

شخصیت‌های فیلم «صحنه زنی» ماکتی از قبل آماده‌اند و در این قصه تنها به خواست سرنوشت عمل می‌کنند و خود هیچ تاثیری بر آن ندارند. به عنوان نمونه می‌توان شخصیت اسد با بازی بهرام افشاری را نام برد که به گونه‌ای از سینمایی «لانتوری» قرض گرفته شده و در این قصه خود را تمام می‌کند. لیندا کیانی هم با این که در فیلم «اکسیدان» نقش کوتاهی داشت، اما در این فیلم ادامه آن شخصیت را ایفا می‌کند. یعنی خصوصیات رمانتیکش اکسیدانی است. اما مسئله اصلی من با انتخاب مجید صالحی و نه طرح کاراکتر او است. در ابتدا باید این نکته را یادآور شوم که صالحی به هیچ عنوان مناسب این نقش نیست. من به عنوان بیننده بسیار دوست داشتم بازیگری مانند جواد عزتی این نقش را ایفا کند. از سویی دیگر او هم انگار در تکامل نقش خود در فیلم «استراحت مطلق» حرکت می‌کند. در واقع فهمیدن این نکته که زن و بچه اسد را او روانه کرده است، شیرین را چگونه به قتل می‌رساند و یا در آخر متوجه شویم او رئیسی است که همواره خود را پشت شخصیت‌های مستعد پنهان می‌کند؛ تا حدودی غافلگیر کننده است. مهتاب کرامتی شخصیتی منفعل دارد؛ منفعل به لحاظ داستانی و نه کاربردی. کرامتی می‌خواهد نشان دهد با اسد سمپاتی ایجاد کرده، اما ما هیچ عقبه داستانی از او نمی‌بینیم. حتی تأثیر مثلاً مثبتی که بر اسد می‌گذارد نه به خاطر پیگیری‌های او بلکه به خاطر اتفاقاتی است که اسد را کم کم به سمت دست کشیدن سوق داده است. فیلم نامه «صحنه زنی» با یک تصادف شروع می‌شود، زنی را می‌بینیم که در حال دعا کردن ماشین را به گارد ریل‌های خیابان می‌کوبد و بعد دوربین از پشت سر اسد را نشان می‌دهد؛ سپس عنوان فیلم بالا می‌آید. این شروع به خودی خود برای دنبال کردن قصه جذابیت ایجاد می‌کند. ما شخصیتی که از اسد می‌بینیم بیشتر کنشی است اجتماعی که در ادامه قصه به واکنشی از سوی ما تبدیل می‌شود.

• قصه

برای کنش مند کردن بیننده مؤلف وظیفه دارد شخصیت‌هایی در فیلم نامه بسازد که میزان سمپاتی با قهرمان را برای او افزایش دهد. این موضوع را به خوبی علیرضا صمدی در طرح قصه فیلم ایراد کرده اما مسئله‌ای که من با فیلم پیدا می‌کنم این است که بیننده هوشمند خیلی زود می‌فهمد شخصیت مجید صالحی در فیلم یک ضد قهرمان است. ضد قهرمانی که از نظر اجتماعی منفور خواهد شد. چهره او برآیند فردیتی نیست که خود را پشت دیگری قایم می‌کند بلکه به خاطر ذاتی است که اجتماع او را مجبور به بروز آن کرده است. مثلاً چند باری متلک گویان به سمت کرامتی می‌رود، اما این اسد است که به او گوشزد می‌کند پا را از گلیم خود فراتر نگذارد. جدال میان خیر و شر افسانه نیست. آینه‌ای است از جامعه که در این فیلم می‌توان دید. اما از نظر سینمایی در سکانس تعقیب و گریز دوربین خیلی شلخته است. اصلاً در جایی سوژه‌ها از قاب جلوتر هستند. با این که بازی با رنگ و نور را در مسافر خانه محل اقامت اسد دوست داشتم، اما به هیچ عنوان جذابیت بصری نوآورانه‌ای فیلم ایجاد نمی‌کند. «صحنه زنی» فیلمی است که سینمای ایران از نظر اجتماعی به انواع آن نیاز ویژه دارد. قصه‌ای که در حال هشدار دادن کسب و کارهایی ابتر از تن فروشی مردان و زنان و نزول اخلاقیات در جامعه است.

فیلم جدید «ماتریکس» پیش از نمایش در چین به رقم فروش ۱۰۰ میلیون دلار در ۱۰ روز رسید. «رستاخیزهای ماتریکس» که چهارمین فیلم از فیلم‌های «ماتریکس» است در حالی که با بودجه ۱۹۰ میلیون دلاری ساخته شده پس از ۱۰ روز به رقم فروش ۱۰۰ میلیون دلار رسید. این فیلم که محصول جدید کمپانی برادران وارنر است از آخر هفته گذشته اکران جهانی‌اش را شروع کرده اما هنوز در سینماهای چین اکران نشده است. فیلم چهارم از این مجموعه علمی-تخیلی که با نقدهای دوگانه مثبت و منفی روبه‌رو شده طبق استراتژی برادران وارنر در سال ۲۰۲۱ قابل مشاهده در سرویس استریم اچ‌بی‌او مکس هم هست و بدون پرداخت هیچ هزینه اضافی مشترکان این پلتفرم می‌توانند آن را تماشا کنند.

باور بر این است که این نحوه نمایش به فروش فیلم در گیشه لطمه می‌زند هرچند برخی از فیلم‌های دیگر که به این نحو هم نمایش داده شدند از جمله «گودزیلا در برابر کونگ» و «تل ماسه» از این بابت آسیب ندیدند و تماشاگران خود را در سالن‌های سینما حفظ کردند.

البته این استراتژی نمایش در سال ۲۰۲۲ محدودتر می‌شود و فیلم‌های بعدی این کمپانی از جمله «بتمن» ۴۵ روز پس از اکران سینمایی در اچ‌بی‌او مکس در دسترس قرار می‌گیرند.

در هر حال «ماتریکس» در آخر هفته‌ای که گذشت از نمایش در ۷۶ بازار بین‌المللی تنها ۱۳.۶ میلیون دلار کسب کرد و تاکنون در مجموع ۱۰۶ میلیون دلار در سراسر جهان فروخته است. این رقم بیش از ۵۰ درصد به نسبت هفته پیش و اولین آخر هفته اکران فیلم کمتر شده است، اما هنوز بالاتر از رقم فروش فیلم‌هایی چون «سریع و خشمگین ۹»، «بلید رانر ۲۰۴۹» و «شانگ چی و افسانه ۱۰ حلقه» است که کارشان را با فروش یک میلیون دلاری در یکشنبه اول نمایش در ایتالیا شروع کرده بودند. چین قرار است این فیلم را از ۱۴ ژانویه اکران کند و هلند هم کشور دیگری است که هنوز «ماتریکس» چهارم را راهی سینماهایش نکرده است. تماشاگران چینی می‌توانند امید بزرگی برای فروش فیلم محسوب شوند هر چند آنها نیز در ماه‌های اخیر بیشتر تمایل داشته‌اند تا فیلم‌های داخلی را تماشا کنند و کمتر به عناوین هالیوودی رغبت نشان داده‌اند. می‌توان گفت «رستاخیرهای ماتریکس» پس از فروش حدود ۳۰ میلیون دلاری در این آخر هفته امید چندانی به ادامه اکران ندارد و در مقایسه با سه‌گانه اصلی «ماتریکس» در سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ که رکوردهای گیشه را شکست، با آنها قابل مقایسه نخواهد بود. سه گانه قبلی ماتریکس در مجموع بیش از ۱.۵ میلیارد دلار در گیشه جهانی فروش کردند.

دستیار کارگردان گروه تئاتر «نقش دل» که به همراه سایر اعضای این گروه در ویژه‌برنامه «هنرمَردان» به اجرای اثر خود می‌پردازند، تئاتر خیابانی را راهی برای آشنایی مردم با هنر نمایش دانست.

فرشته امینی درباره اجرای نمایش «نقش دل» در ویژه‌برنامه «هنرمَردان» اظهار داشت: اجرای اینگونه برنامه‌ها نه‌تنها در اصفهان بلکه باید در سطح کشور زیاد شود، چون تئاتر خیابانی در واقع از خیابان‌ها شروع می‌شود و نمایش آثار مختلف برای مردم باعث می‌شود آنها با هنر تئاتر بیشتر آشنا شوند.

وی اضافه کرد: خیابان‌ها ظرفیت بالایی برای اجرای تئاتر خیابانی دارند و هنرمندان می‌توانند با اجرای برنامه‌های مختلف، خود را مطرح کرده و ازا ین طریق مردم نیز با هنر تئاتر بیشتر آشنا شوند.

وی با اشاره به موضوع این نمایش گفت: موضوع تئاتر درباره شهید قاسم سلیمانی است که بنر نصب شده در نمایش، نمادی از ایران است و می‌توان از آن برای اجرای نمایش درباره موضوع‌های مختلفی همچون شهادت، مقاومت و حتی پاسداری از محیط زیست کشور استفاده کرد. همچنین بازیگر نقاش در این تئاتر نماد عشق و محافظت است.

امینی درباره ایده این نمایش ادامه داد: محمد رادمهر نویسنده و کارگردان تئاتر نقش دل، ایده این نمایش را مطرح کرد و تصمیم گرفتیم تا این ایده با موضوع شهادت ارائه شود.

وی با اشاره به فعالیت‌های گروه تئاتر نقش عشق از گذشته تاکنون گفت: از دو سال پیش و پس از آشنایی با محمد رادمهر کارگردان و بازیگر مشهور اصفهانی، گروه تئاتر نقش عشق فعالیت خود را آغاز کرد و در این زمان نمایش‌های زیادی همچون حاجی فیروز، نمایش‌های عیدانه، نمایش‌هایی با موضوع بیماری کرونا و موضوعات دیگر تولید و اجرا شده است.

گفتنی است؛ ویژه‌برنامه «هنرمردان» همزمان با ایام شهادت حضرت زهرا (س) و دومین سالگرد شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی از سوی معاونت اجتماعی و مشارکت‌های مردمی سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان با مشارکت دفاتر تخصصی معاونت فرهنگی هنری این سازمان تا 16 دی ماه هر شب از ساعت 18 تا 23 در میدان امام حسین (ع) اجرا می‌شود. نمایش فیلم‌های کوتاه جشنواره عمار، اجرای تئاتر، هنرآفرینی هنرمندان و اساتید نقاشی و خطاطی، اجرای سرود و شعرخوانی از جمله بخش‌های این برنامه است.