
آینده نفت ایران چه میشود؟
تعداد بازدید : 1
پاستورنشینان امیدوارند، سایرین خیر
لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، دوباره نگاهها را به نفت برگرداند. نقشی که دولت برای نفت در نظر گرفته، کورسوی امید به مذاکره را در دل برخی روشن کرده و شانههای برخی از حالا زیر سنگینی بار کسری احتمالی بودجه سال آینده خم شده است. به گزارش ایسنادولت دوازدهم در حالی فروش روزانه ۲.۳ میلیون بشکه نفت و کسب درآمد ۱۹۹ هزار میلیاردی از این محل را برای سال آینده پیشبینی کرده است که عمر خودش رو به پایان است و فقط پنج ماه مجری چنین پیشبینیای خواهد بود. همین پیشبینی باعث شده است قبل از اینکه مهر حضور لایحه بودجه در مجلس خشک شود، صدای اعتراض بهارستانیها به گوش برسد. برخی نمایندگان مردم لایحه را تأثیرپذیر از غرب دانستهاند و برخی دیگر تحقق آن را غیرممکن. رئیس مجلس هم آن را تکیه بر باد دانسته و گفته است اتکا به نفت، شر مطلق است. در اینسو اما پاستورنشینها بر واقعبینانه بودن لایحه تاکید دارند و تحقق آن را دور از دسترس نمیدانند.
سه بعد تحقق فروش نفت طبق لایحه
به طور کلی، تحقق فروش نفت طبق لایحه در سال آینده، چند بعد دارد. نخست، بعد سیاسی، دوم بعد فنی و سوم بعد جهانی. به طور خلاصه تا روابط سیاسی کشور تغییر نکند و تحریمها لغو نشود، ایران امکان فروش حتی یک بشکه بیشتر نفت را نخواهد داشت. از سوی دیگر از نگاه فنی، صنعت نفت باید آمادگی افزایش میزان تولید، به میزانی که هم پاسخگوی نیاز داخل باشد و هم به صادرات برسد را داشته باشد و از زاویه جهانی، بازار جهانی نفت باید با توجه به کاهش تقاضا به دلیل شیوع کرونا و تعهد اوپکیها به کاهش تولید، بتواند میزبان نفت ایران باشد.
پاستورنشینان امیدوارند، سایرین نه!
از نظر سیاسی، دولت تدبیر و امید همچنان بر تغییر رویکرد مقامات ینگه دنیا امیدوار است و حسن روحانی رئیس جمهوری ابراز امیدواری کرده است که اشتباه اعمال تحریمهای مختلف توسط آمریکا در آینده توسط حاکمان بعدی در کاخ سفید جبران شود. رئیس جمهوری همچنین اعلام کرده است که «اولین پیام بودجه این است که ما یک چشمانداز بسیار روشن و امیدبخش برای سال ۱۴۰۰ داریم و این نه بر مبنای اینکه میخواهیم با کسی مذاکره یا توافق کنیم یا توافق نکنیم، بلکه در چارچوب محاسبات دولت است. دنیا این پیام را به خوبی دریافت کند که شرایط تولید و فروش نفت ایران در سال آینده با دو سال قبل کاملاً متفاوت خواهد بود، هرچند ممکن است کاسبان تحریم و یأسآفرینان خیلی از این علامت خوشحال نشوند ولی به هر حال این چراغ امیدی برای ملت بزرگ ما نسبت به سال آینده است.» البته این مباحث در حالی مطرح میشود که بهارستانیها با افزایش سهم نفت در بودجه مخالفند و بر این باورند که قرار نیست تغییری رخ دهد که میزان صادرات نفت ایران افزایش یابد! با این حال باید گفت تا تغییری در دیپلماسی کشور رخ ندهد پای نفت ایران به نفتکشها هم باز نخواهد شد.
کارنامه درخشان وزارت نفت در بازگشت به میادین
ضلع دیگر و حیاتی این مثلث، مباحث فنی است. اعمال تحریمها هر چند چراغ تولید از میادین را خاموش نکرد و توسعه میادین در قالب قراردادهای IPC و نگهداشت و افزایش تولید ادامه دارد اما بر سرعت تولید تأثیر گذاشت و میزان تولید را کاهش داد. اما به نظر نمیرسد وزارت نفت در این مورد نگران باشد و روحانی اعلام کرده است که این آمادگی برای افزایش سریع تولید نفت بیشتر وجود دارد. البته این قصه ناآشنا نیست و وزارت نفت در سال ۱۳۹۵ و در فضای پسابرجام نیز توانست در مدت کوتاهی با افزایش میزان تولید، جایگاه خود را در اوپک و بازار جهانی نفت پس بگیرد و نفت ایران دوباره بر تن خواستگارانش نشست. از سوی دیگر بیژن زنگنه، وزیر نفت هم اعلام کرده است که مجموع تولید نفت و میعانات گازی ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز خواهد شد. به گفته وی در بودجه سال آینده حدود ۲ میلیون و دویست هزار بشکه برای مصرف داخلی و ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نیز برای صادرات پیشبینی شده است. بنابراین با این حجم از صادرات حدود ۲۵ درصد بودجه سال ۱۴۰۰ تأمین میشود، البته این در صورتی است که نرخ تسعیر ارز دولت برای تأمین کالاهای اساسی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و نرخ تسعیر ارز برای شرکتهای دولتی ۱۷ هزار تومان باشد.