شاهنامه اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی، حماسهای منظوم و شامل حدود 60 هزار بیت است که در روز 25 اسفند سال 388 شمسی (400 قمری و 1010 میلادی) به اتمام رسید. شاهنامه فردوسی یکی از بزرگترین و برجستهترین حماسههای جهان است که سرایش آن سی سال به طول انجامید.
محتوای این شاهکار ادبی، اسطورهها، افسانهها و تاریخ ایران از ابتدا تا فتح ایران توسط اعراب در سده هفتم است که در چهار دودمان پادشاهی پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان خلاصه و به سه بخش اسطورهای، پهلوانی و تاریخی تقسیم میشود.
فردوسی با سرودن شاهنامه، موجب زنده شدن و احیای زبان پارسی شد. یکی از مآخذ مهمی که فردوسی برای سرودن شاهنامه از آن استفاده کرد، شاهنامه ابومنصوری بود. شاهنامه، نفوذ بسیاری در ادبیات جهان داشته است و شاعران بزرگی مانند گوته و ویکتور هوگو از آن به نیکی یاد کردهاند.
بر اساس آن چه از بیتهای پایانی شاهنامه در مییابیم، فردوسی در این روز، پس از سی سال رنج و دشواری سرایش حماسه بلند شاهنامه، به کار خود پایان میدهد و اثری بی همتا میآفریند که سرشار از ارزشهای والای انسانی و گنجینهای بزرگ از فرهنگ دیرین ایرانی است.
هنگامی که فردوسی شاهنامه را با سرگذشت یزدگرد سوم و فرجام کار ساسانیان به پایان میبرد، در انتهای اثر خود، بیتهایی میآورد و از کسان انگشت شماری یاد میکند که در روزهای تنگدستی و دشواری، یاریگر او بودهاند.
سپس با یادکرد از روزگار محمود غزنوی، تاریخ پایان یافتن منظومه 60 هزار بیتیاش را یادآوری میکند و بدین سان، دفتر شاهنامه را میبندد:
«سرآمد کنون قصه یزدگرد / به ماه سپندارمذ روز آرد / ز هجرت شده پنج هشتاد بار / به نام جهان داور کردگار» بر اساس این بیتها میتوان چنین دریافت که شاهنامه در 25 اسفند سال 388 خورشیدی (400 قمری و 1010 میلادی) به اتمام رسیده است. «سپندارمذ» همان اسفندماه است و روز «آرد» به معنای خوشبختی نیز روز 25 از گاه شماری ایران باستان به شمار میآید که در آن روز، سرایش شاهنامه به پایان رسیده است.