کارگرها در سال جدید چهقدر دستمزد میگیرند؟
تعداد بازدید : 0
سناریوی افزایش حقوق کارگرها در سال آینده
نویسنده : زهرا کریمی
افزایش حقوق سال ۹۹ همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد. هر سال طی این روزها خبرهایی درباره چانهزنی نمایندههای کارگرها و کارفرماها درشورای عالی دستمزد به گوش میرسد. هرکدام نظرخودشان را مطرح میکنند و نهایتاً در پایان اسفندماه تکلیف حقوق کارگرها برای سال بعد مشخص میشود. کارگرها، امسال مذاکرات خود را با پایه حقوق ششمیلیونی آغاز کردندو نهایتاً سبد معیشت آنها حدود پنجمیلیون تومان تعیین شد. البته هرسال افزایش حقوق نهایی، رقمی پایینتر از پیشنهاد کارگرها و سبد معیشت است. درحالحاضر سه سناریو برای تعیین حقوق کارگرها برای سال بعد مطرح است. بعضی براساس سبد معیشت حقوق احتمالی را حدس میزنند، برخی براساس نرخ تورم میزان افزایش حقوق را پیشبینی میکنند و بعضی با تناسب بین حقوق کارگری وکارمندی، به دنبال پیدا کردن رقم معقول هستند.
افزایش حقوق براساس سبد معیشتی
سبد معیشت کارگرها چهارمیلیون و ۹۴۰ هزار تومان تعیین شده که در مقایسه با سال گذشته یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است. این سبد برای یک خانواده ۳.۳ نفره در شهرهای کوچک در نظر گرفته شده و به گفته رئیس کارگروه دستمزد شورای عالیکار، مناسب خانوارهای کارگری در کلانشهرها نیست. اینطور که پیداست نمایندههای کارگری دل خوشی از این جلسه ندارند. آنها میگویند تعیین این سبد معیشت گام به جلو نیست و با توجه به شرایط تورم، تعیین سبد معیشت چهارمیلیون و ۹۴۰ هزار تومان نتوانسته قدرت خرید کارگرها در سال ۹۷ را تأمین کند. به گفته آنها کارفرماها اعتقاد داشتند که با حداقل مواد موجود در بازار، سبد معیشت کارگرها را میتوان پر کرد و این نقطه اختلاف بود. هرسال کارگروه دستمزد رقمی را بهعنوان سبد معیشت در نظر میگیرد. پیش از این ارقامی درحدود شش میلیون تومان برای سبد معیشت پیشنهاد شده بود که خیلی امیدوارانه به نظر میرسید. تا اینکه درنهایت با توافق طرفین،سبد معیشت حدود پنج میلیون تومان تعیین شد. البته همین رقم چهار میلیون و ۹۴۰ هزار تومانی هم نهایتاً کلی چکشکاری میشود و تانهایی شدن فاصله زیادی دارد. این رقم نسبت به سال گذشته حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان افزایش داشته است.
پارسال رقم تعیین شده برای سبد معیشت یک خانواده سه نفره سه میلیون و ۷۵۰ هزار تومان تعیین شده بود. با این حال در ۲۸اسفندماه بعد از تشکیل جلسه شورای عالی کار، درنهایت دستمزد سال ۹۸ کارگرها برای «حداقلیبگیرها» یعنی کارگرهایی که در سال نخست ورود به بازار کار قرار دارند، با افزایش ۳۶.۵ درصدی، یک میلیون و ۵۱۶ هزار تومان تعیین شد. همچنین دستمزد کارگرهای دارای بیش از یک سال سابقه کار که تحت عنوان «سایر سطوح مزدی» شناخته میشوند، حدود ۱۳درصد نسبتبه حقوق پایه ۹۷ به اضافه ۲۶۱هزار تومان، افزایش پیدا کرد.
مقایسه رقم سه میلیون و ۷۵۰ هزار تومانی با پایه حقوق یک میلیون و ۵۱۶ هزار تومانی نشان میدهد سال گذشته نتیجه نهایی جلسات کارگروه دستمزد، تقریباً ۴۰ درصد مبلغ سبد معیشت کارگران بود. اگر امسال هم نتیجه نهایی نسبت مشابهی با رقم سبد معیشت داشته باشد، میتوان تا حدودی پایه حقوق سال ۹۹ را پیشبینی کرد. با توجه به رقم چهار میلیون و ۹۴۰ هزار تومانی سبد معیشت، احتمال دارد پایه حقوق سال آینده رقمی حدود دو میلیون تومان باشد. این مورد درصورتی اتفاق میافتد که افزایش حقوق ۳۳ درصدی در این کارگروه تصویب شود.
بعضی رابطه بین حداقل حقوق کارگرها و سبد معیشت را طور دیگری تفسیر میکنند. آنها میگویند برای عقب نماندن دریافتی کارگرها از خرجهای روزمره، به همان میزان که سبد معیشت بالا رفته، حداقل حقوق هم باید افزایش پیدا کند. آنها میگویند ازآنجاکه سبد معیشت تعیین شده یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بالاتر از رقم سال قبل است، پس حداقل حقوق هم باید یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کند و به دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان برسد. البته این رقم خیلی خوشبینانه است؛زیرا دراین صورت حقوق کارگران باید ۸۰درصد افزایش پیدا کند که با نرخ تورم همخوانی ندارد و بعید است کارفرماها زیربار چنین افزایشی بروند.
افزایش حقوق بر اساس تورم
آخرین گزارش مرکز آمارنشان میدهد بهمنماه امسال نرخ تورم سالانه به ۳۷درصد رسیده است. تورم نقطهبهنقطه نیز در حدود ۲۵درصد است. این یعنی قیمتها در بهمنماه امسال حدود ۲۵درصد بیشتر از بهمنماه پارسال است. سال گذشته موقع تصمیمگیری برای پایه حقوق یک میلیون و ۵۱۶ هزار تومانی سال ۹۸، تورم نقطه به نقطه به ۴۲.۳ درصد رسیده بود و تورم سالانه در محدوده ۲۳.۵درصد قرار داشت بااین وجود نهایتاً افزایش حقوق ۳۶.۵درصدی تصویب شد. به عبارتی باید میتوان گفت: افزایش حقوق مصوب پارسال،درصدی بین تورم نقطه به نقطه و تورم سالانه بود.
باید توجه داشت که تورم نقطه به نقطه یعنی افزایش قیمت کالاها و خدمات در بهمنماه نسبت به بهمنماه سال قبل؛ درمقابل تورم سالانه یعنی افزایش میانگین قیمت کالاها و خدمات در یک سال گذشته، نسبت به یک سال قبلتر. در زمانهایی که تورم اوج میگیرد، ابتدا تورم نقطه به نقطه افزایش مییابد و تورم سالانه آن را دنبال میکند. برای همین پارسال تورم نقطه به نقطه نسبت به سالانه بالاتر بود. امسال وضعیت برعکس است. گزارش مرکز آمار نشان میدهد تورم نقطه به نقطه بهمنماه امسال به ۲۵درصد رسیده و تورم سالانه حدود ۳۷درصد است. بنابراین سیر تورم روبه پایین است و برای همین تورم نقطه به نقطه رقمی پایینتر از تورم سالانه دارد. اگر مثل پارسال افزایش حقوق کارگرها رقمی بین تورم نقطه به نقطه و سالانه در نظر گرفته شود، میتوان گفت احتمالاً حداقل حقوق کارگری برای سال ۹۹ رقمی بین یک میلیون و ۸۹۵ هزار تا دو میلیون و ۷۶ هزار تومان خواهد بود. دراین صورت پیشبینی سناریوی اول مبنی بر رابطه حقوق کارگرها با سبد معیشت، با این سناریو منطبق خواهد بود؛ زیرا پایه حقوق دو میلیونی بهمعنای افزایش ۳۳درصدی حقوق کارگرهاست که دربازه ۲۵ و ۳۷ درنظر گرفته شده است. این مورد احتمال تصویب پایه حقوق دو میلیونی برای سال آینده را بیشتر میکند.
افزایش حقوق بر اساس حقوق کارمندها
قرار است کارمندها و بازنشستههای دولت درسال آینده حداقل دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان حقوق بگیرند. این رقم نسبت به سال گذشته حدود ۱۵درصد افزایش پیدا کرد. برخی معتقدند حقوق کارگرها هم باید با همین نسبت افزایش پیدا کند. درچنین حالتی پایه حقوقیکارگری برای سال ۹۹ حدود یک میلیون و ۷۵۰ هزار تومان خواهد بود. درمقابل بعضی رابطه بین حقوق کارمندها و کارگرها را طوری دیگر تفسیر میکنند. آنها میگویند از آنجا که حقوق کارمندها حدود ۵۰۰ هزار تومان افزایش داشته، پس حقوق کارگرها هم باید ۵۰۰ هزار تومان نسبت به سال ۹۸ بیشتر شود. درچنین حالتی پایه حقوق کارگرها برای سال ۹۹ همان دو میلیون تومان سناریوهای قبلی تعیین خواهد شد.