همه شاهدند این روزها داستان FATF بیش از همیشه پر رنگ است. دلسوزان و دلواپسان رو در روی هم ایستاده‌اند. صف‌آرایی سیاسی پای همه را وسط کشیده است. از مجمع بگیر تا مجلس. از این دولت تا آن دولت....

معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم، از تدوین طرح‌های جامع حمل‌ونقل و دوچرخه قم تا پایان سال خبر داد و گفت: در طرح جامع تمام سیاست‌های اجرایی در حوزه حمل‌ونقل بیان‌شده...

افشین قطبی درباره بازی حساس ایران و آمریکا در جام جهانی و مربیگری در لیگ ایران به صحبت پرداخت. در این که ممکن است افشین قطبی موفق‌ترین مربی آمریکایی حال حاضر باشد، تردید وجود دارد ولی با در نظر گرفتن تجارب مختلف مربیگری قطبی، یک احتمال وجود دارد و آن هم بازگشت این مربی به آمریکا برای مربیگری است....

پژوهش‌گر حوزه مطالعات زنان با توجه به تعریفی که اسلام از زن ارائه می‌دهد و تلفیق این نگاه با آنچه در فرهنگ اصیل ایرانی وجود دارد، عنوان کرد: این موضوع شرایطی را رقم زده است که شبکه‌های برون‌مرزی ایران، به‌ویژه «پرس تی‌وی» بتوانند دست به ارائه الگوی جهانی از زن مسلمان ایرانی بزنند....

تهران امسال خیلی زودتر درگیر موضوع آلودگی هوا شد و تا روز ۲۵ آذر ۹۸، تعداد روزهایی که هوای تهران ناسالم بوده به ۴۰ روز رسید. شهردار تهران غلظت ذرات معلق در هوای شب تهران در 25 آذر را فراتر از ۲۰۰ اعلام کرد و گفت که در صورت توسعه آلودگی، شهر تهران باید تخلیه می‌شد. در هفته آخر آذرماه، به جز روز شنبه در بقیه روزها مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل بوده‌اند. در اصفهان نیز وضعیتی مشابه وجود دارد. مدارس پنچ شهرستان این استان نیز در هفته جاری تعطیل شده‌اند. مشهد، تبریز و بسیاری از شهرها و استان‌های دیگر نیز در این روزها از آلودگی هوا مصون نمانده‌اند. همه این‌ها در حالی است که هنوز وارد زمستان که در سال‌های گذشته معمولاً آلودگی هوا در این فصل بیش از سایر فصل‌ها بروز می‌کرده، نشده‌ایم.
مردم را مقصر ندانید
در این گیرودار، گروه‌های مختلف مردم در فضای مجازی به دنبال مقصر بحران آلودگی هوا در پایتخت می‌گردند و هر کدام توپ را به زمین گروه خاصی می‌اندازند. برخی با اشاره به تردد خودروهای بی‌کیفیت در شهر و همچنین استفاده از سوخت بی‌کیفیت، نوک پیکان را به سمت دولت گرفته‌اند، برخی دیگر طرح جدید ترافیکی شهرداری (در تهران) را به باد انتقاد می‌گیرند. در این میان، گروهی هم هستند که مردم را مسبب این ماجرا می‌دانند که باوجود اطلاع از آلودگی هوا از خودروهای شخصی برای تردد در خیابان استفاده می‌کنند. مسئولان شهرداری تهران نیز می‌گویند کیفیت نامناسب خودروها و سوخت مصرفی آن‌ها و همچنین رفتار مصرفی خودروسواران سه ضلع مثلث آلودگی هوا هستند. البته تولید ۶۰ درصد ذرات آلاینده توسط خودروهای سبک، سنگین و موتورها و همچنین سهم ۴۰ درصدی صنایع و نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها را هم نباید فراموش کرد، اما باید توجه داشت که رفع مشکل آلودگی در هیچ کجای جهان راهکار عجیب و غریبی نداشته است. تقریباً همه تجربه‌های موفق از چین و ژاپن گرفته تا لندن و نیویورک و مکزیکوسیتی، با راهکارهای ساده‌ای مانند گسترش حمل و نقل عمومی از جمله بی‌آرتی و مترو،حذف خودروهای آلاینده و تاکید ویژه بر معاینه فنی خودروها، دور کردن صنایع آلاینده از حوالی شهر و گسترش فضای سبز و نیز فراهم کردن فضاهایی که می‌توانند استفاده کمتر از خودرو را ترویج دهند مانند مسیرهای ویژه دوچرخه سواری استفاده کرده‌اند؛ با این تفاوت که در این راه جدی و دارای برنامه و زمانبندی بوده‌اند، اما ظاهراً قرار نیست در کشور ما هیچ یک از این اتفاقات پیاده شود. قدم‌هایی که تاکنون برداشته شده نیز هیچ یک به صورت جدی یک گام بزرگ محسوب نمی‌شدند. بنابراین تا زمانی که این ضعف‌ها (مشکلات ساختاری) برطرف نشود، کنشگر (شهروندان) نمی‌تواند با خواهش و توصیه مدیران شهری کنش خود را تغییر دهد؛ چرا که چاره‌ای ندارد و باید زندگی روزمره خود را بگذراند. مدیران شهری باید انتخاب‌های منطقی متعددی برای شهروندان ایجاد کنند و بعد از آن‌ها بخواهند بهترین را انتخاب کنند. نمی‌توان مردم را متهم کرد آن‌ها می‌دانند که نباید از خودرو شخصی استفاده کنند، ولی چاره‌ای ندارند با اینکه می‌دانند کار غلطی انجام می‌دهند، اما در یک دور باطل قرار گرفته‌اند. امروز دوران توصیه و تجویزهای اخلاقی به پایان رسیده و این توصیه‌ها زمانی مثمرثمر خواهد بود که انتخاب‌های متعددی پیش روی شهروندان وجود داشته باشد. مثلاً سیستم حمل و نقل عمومی و زیرساخت‌های آن کامل یا قابل قبول باشد، اما فرد برای رفتن به سر کار از خودرو شخصی استفاده کند. یا کسی که از ماشین شخصی استفاده می‌کند با دیدن واکنش مردم به این کار، خجالت‌زده شده و با وجدان عمومی همراه و از این تصمیم خود خواهانه (استفاده از خودرو شخصی) منصرف شود. ولی متاسفانه امروز ما در ایران و به ویژه در شهر تهران چنین انتخاب‌هایی را نداریم. واقعیت این است که سهم حمل و نقل عمومی در جابه‌جایی مردم کم است و حتی اگر بلیت، مجانی هم بشود، تنها کمی بیشتر مثلاً ۲۰ درصد افراد را می‌تواند جابه‌جا کند. سؤال اینجاست که ۸۰ درصد بقیه مردم باید چطور رفت وآمد کنند؟
قانونی که اجرا نمی‌شود
قانون هوای پاک در سال ۱۳۹۶ به تصویب مجلس رسیده است. در این قانون، هجده دستگاه متولی و دخیل در موضوع آلودگی هوا دانسته شده و برای آن‌ها وظیفه تعیین شده است. این دستگاه‌ها عبارتند از: وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نفت، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نیرو، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ملی استاندارد، پلیس راهور نیروی انتظامی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، سازمان هواشناسی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان انرژی اتمی، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صدا و سیما. این دستگاه‌ها تاکنون برای اجرای قانون هوای پاک چه کرده‌اند؟ نگاهی به تجربه دو سال اخیر نشان می‌دهد نه تنها برآیند اقدامات دستگاه‌ها مثبت نیست بلکه برخی از آن‌ها اساساً توجهی به این قانون ندارند. به طور مثال، بر اساس این قانون، شماره‌گذاری موتورسیکلت بنزینی منوط به اسقاط یک دستگاه موتورسیکلت شده، از طرفی تولیدکنندگان و واردکنندگان موتورسیکلت باید ۱۰ درصد سبد محصولات هر دوره سه ماهه خود را به موتورسیکلت برقی اختصاص دهند و در صورت نبود امکان به ازای شماره‌گذاری هر موتورسیکلت از میزان ۱۰ درصد مذکور، سه دستگاه موتورسیکلت فرسوده از رده خارج کنند، اما آیا این موضوع پیاده‌سازی شده است؟ گفته می‌شود بیش از ۳۰ درصد ناوگان حمل و نقل عمومی کشور فرسوده است. یکی از راهکارهای ساده برای مبارزه با آلودگی از رده خارج کردن همین خودروها و جایگزین کردن آن‌ها با خودروهای جدید است، اما آیا این کار انجام شده یا اصلاً قدمی برای آن برداشته شده است؟ شرایط وقتی حاد می‌شود که توجه کنیم یک خودروی اسقاطی ۲۰ تا ۲۵ برابر یک خودروی نو آلایندگی دارد و دو و نیم برابر سوخت مصرف می‌کند. تجربه این سال‌ها نشان می‌دهد همه دستگاه‌های فوق الذکر مسئول هریک ساز خود را می‌زنند و البته هرکدام از ظن خود به موضوع نگاه می‌کنند و چه بسا در حال استثنا کردن حوزه‌های مربوط به خود از اجرای قانون هستند. در این شرایط شاید پیشنهاد بهتر آن باشد که یک فرماندهی واحد با اختیارات ویژه این دستگاه‌ها را زیر نظر بگیرد و با اولویت، اجرای قانون هوای پاک را پیگیری کند تا هیچ یک از این دستگاه‌ها نتوانند ساز خود را بزنند. طبعاً حل مسئله آلودگی هوا، کمتر از حل تحریم‌ها نیست و چه بسا انتظار مردم آن است که با اولویت ویژه این موضوع پیگیری شود. مسئولان کشور حتی اگر به فکر مردم نیستند، فکر ریه‌های خود و آقازاده‌هایشان باشند تا در این هوای آلوده بیش از این آسیب نبینند.