
عدم تصویب و اجرا نکردن FATF چه خطراتی دارد
تعداد بازدید : 1
رولت روسی دلواپسان و دلسوزان با بورس
همه شاهدند این روزها داستان FATF بیش از همیشه پر رنگ است. دلسوزان و دلواپسان رو در روی هم ایستادهاند. صفآرایی سیاسی پای همه را وسط کشیده است. از مجمع بگیر تا مجلس. از این دولت تا آن دولت. خلاصه هر قدر به پایان مهلت نزدیک میشویم غائله پیچیدهتر میشود. در این بین هم نه دلواپسان و نه دلسوزان چون کمتر از جنس مردم هستند نگران چیزی نیستند. همین جمعه گذشته بود که فدراسیون جهانی بورسها با ارسال نامهای رسمی به تمام بورسهای ایران در مورد اعلام نحوه اجرای ضوابط FATF تا پایان سالجاری میلادی یعنی تا 15 روز دیگر، مهلت داد. براین اساس نهادهای فعال در بازارسرمایه ایران باید نحوه رعایت مقررات مربوط به مبارزه با تأمین مالی تروریسم و پولشویی را مشخص و به فدراسیون بینالمللی اعلام کنند.
بهنظر میرسد با توجه به نهایینشدن قوانین مرتبط با FATF درایران، همه بورسهای فعال در خطر قطع مراودات با بازارهای جهانی و نقل و انتقالهای مالی قرار گرفتهاند و شاید درصورت اهمال نهادهای تصمیمگیر در حوزه مقررات FATF ،11 میلیون سهامدار ایرانی، 650 شرکت بزرگ، 100 شرکت کارگزاری، 200 صندوق سرمایهگذاری و 100 نهاد بزرگ مالی ایران ازجمله تأمین سرمایهها، با مخاطره متهم شدن به فعالیت خارج از ضوابط پولشویی بینالمللی مواجه شوند، موضوعی که میتواند آینده صنعت مالی و تولید را در ایران با ابهامی عجیب مواجه کند. ایران یکی از اعضای با سابقه فدراسیون جهانی بورسهاست و از عضویت ایران در این فدراسیون در سال 1995 تاکنون 25 سال میگذرد. ازنظر فنی مقررات اصلی قوانین مبارزه با پولشویی که از سوی گروه ویژه اقدام مالی (FATF) دنبال میشود از طریق بانکها و بورسها در سراسر جهان اعمال میشود؛ به بیان دیگر بخش اصلی مقررات مربوط به تصویب لوایح چهارگانه FATF مربوط به این 2 بازار است. در چنین شرایطی بهنظر میرسد درصورتی که این مقررات در نهادهای قانونگذاری ایران مورد تأیید قرار نگیرد احتمالاً بار دیگر عضویت ایران در فدراسیون جهانی بورسها به حالت تعلیق درخواهد آمد و درعین حال بهدلیل توصیههای این فدراسیون به سرمایهگذاران خارجی بر اثر رعایت نشدن قوانین مرتبط با FATF و مقررات مربوط به آن معاملات بورسهای چهارگانه ایران یعنی بورس انرژی، بورس تهران، فرابورس و بورس کالا تحتتأثیر قرار بگیرد.
تأثیر بر بازار سرمایه
فدراسیون جهانی بورسها هنوز بهطور دقیق اعلام نکرده که بعد از پایان مهلت 15 روزه ایران چه اقداماتی انجام خواهد داد، اما بهنظر میرسد با توجه به اینکه این فدراسیون یکبار در سال 2011 عضویت بورس تهران را به دلایل فنی و احتمالاً بهدلیل تحریمهای گسترده بینالمللی، به حالت تعلیق درآورده بود، بار دیگر عضویت بورسهای ایران در این فدراسیون دچار مخاطره شود، اما این بار به غیر از تعلیق روابط بورسهای ایران از جنبه نقل و انتقالهای مالی و همینطور سرمایهگذاری خارجی بهدلیل مقرراتی که بعداً این فدراسیون اعمال خواهد کرد ممکن است با دشواریهای دیگری نیز مواجه شود. ضمن اینکه پیشبینی میشود معاملات نفت و بنزین در بورس انرژی که وزارت نفت بهدلیل افزایش فشار تحریمها، آن را دنبال میکند با مشکلات اساسی مواجه و حتی غیرممکن شود؛ زیرا فدراسیون جهانی بورسها به سرمایهگذاران سراسر جهان برای ارتباط با بورسهای ایران و انجام معاملات هشدارخواهد داد و آنها را منع خواهد کرد. هماکنون 1470 سرمایهگذار خارجی از 43 کشور دنیا در بورسهای چهارگانه ایران فعال هستند و ارزش کل دارایی آنها در 2 بورس تهران و فرابورس 2 هزارو 500 میلیارد تومان است. ضمن اینکه بخش اصلی مراودات بورسهای ایران شامل فروش کالا و موادخام از طریق بورس انرژی و بورس کالا برای فروش محصولات نفتی، مواد معدنی، پتروشیمی وفرآوردههای نفتی است که محاسبه دقیقی از ارزش کل مبادلات آنها وجود ندارد، اما برآورد میشود ارزش کل معاملات آنها برای خرید مواد خام و محصولات صنعتی و معدنی سالانه دستکم به 5 تا 10 هزار میلیارد تومان برسد.
بنابراین بهطور حتم میتوان گفت بخش اصلی اثرات رعایت نکردن قوانین FATF بر بورس انرژی و کالا نمایان خواهد شد. دولت بهدلیل محدودیتهایی که برای فروش نفت ایران بعد از تحریمها بهوجود آمده در تلاش است بخشی از نفت و بنزین صادراتی ایران را از مسیر تالار بورس انرژی به خارجیها بفروشد و درصورت اعمال محدودیت فدراسیون جهانی بورسها مسیر فروش نفت و بنزین از بورس انرژی هم مسدود خواهد شد. علاوه بر این گمانهزنیها نشان میدهد سرمایهگذاران خارجی در صندوقهای سرمایهگذاری بورس هم فعالند. هماکنون ارزش کل دارایی این صندوقها 190 هزار میلیارد تومان است که بخشی از آن متعلق به سرمایهگذاران خارجی است که درصورت اعمال محدودیتهای فدراسیون جهانی بورسها میتوانند از ایران خارج شود.