درحالی‌که وزارت نفت این روزها در تلاش است با افزایش تعداد خودروهای دوگانه‌سوز،‌ مصرف سوخت مایع را با نگاهی اقتصادی و زیست‌محیطی کاهش دهد، اما شواهد...

 سرمربی تکواندوی آذربایجان موفق شد جایزه بهترین مربی سال را از آن خود کند. افتخاری دیگر برای «رضا مهماندوست» و البته برای ایران. سال‌هاست...

رئیس‌کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر قم گفت: انگیزه کلی در بافت فرسوده پایین است و باید دولت و مدیریت شهری، اقدامات موثرتر...

چندی است بحث معافیت‌های مالیاتی، بحث روز در فضای مجازی و میان کارشناسان است. هر چند بیش از همه بحث معافیت مالیاتی هنرمندان در سطح جامعه مورد نقد قرار گرفت و با وجود آنکه در نهایت، دولت از طرح برداشتن این معافیت مالیاتی گذشت، اما در میان همه هیاهوها با نگاهی به آنچه معافیت مالیاتی قشری از جامعه نامیده می‌شود، در بخشی که معافیت مالیاتی مؤسسات کنکور و ناشران فرهنگی دیده می‌شود، شمول این قانون برای ناشران کتاب‌های کمک‌آموزشی و کنکوری، خود داستان دیگری است. شاید تعجب کنید اما برخی مؤسسات کنکوری که چرخش مالی آن‌ها میلیاردی است، از پرداخت مالیات معاف هستند و البته که اگر دانش‌آموز پشت کنکور داشته باشید می‌دانید که چه‌قدر باید در دوره متوسطه دوم برای خرید همین کتاب‌ها که عموماً ...

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگوی اختصاصی با «نسل‌‌فردا» اعلام کرد: به دنبال تصمیم‌های اشتباه دولت درباره افزایش قیمت بنزین و شرایط و اتفاق‌های ایجاد شده درکشور، به احتمال 80 درصد قیمت بنزین تا پایان سال 98 یعنی با نهایی شدن لایحه بودجه 99 مجدداً تک‌نرخی خواهد شد. وی افزود: پیش از این نیزبا افزایش ناگهانی قیمت بنزین، نمایندگان مجلس طرحی را برای تک نرخی ماندن قیمت بنزین آماده کرده بودند که به دلیل تداخل با برنامه لایحه بودجه 99 مدتی متوقف شد؛ اما حالا با اتفاق‌هایی که شکل گرفت و شرایط خاص فعلی جامعه، نظر نمایندگان بر تک نرخی ماندن بنزین قوی‌تر از قبل است.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس دهم تصریح کرد: حالا با موضوع بررسی بودجه 99 به‌طورقطع یکی از مهم‌ترین مباحث، همین موضوع خواهد بود و این اطمینان خاطر را به مردم می‌دهیم که قیمت بنزین دوباره به حالت قبل باز خواهد گشت. وی درپاسخ به این‌که « آیا واقعاً امیدی به بازگشت قیمت بنزین وجود دارد دارد؟» یادآور شد: هیچ چیزی بعید نیست؛ زیرا بسیاری از نمایندگان نظرشان به سمت و سوی تک نرخی ماندن بنزین با یک قیمت مناسب است. ضمن این‌که زمزمه‌هایی از سوی رئیس‌جمهوری مبنی بر تک نرخی شدن بنزین شنیده می‌شود.
«گلمرادی» در ادامه به حوادث ناشی از افزایش دفعتی قیمت بنزین اشاره کرد و اظهارداشت: متاسفانه این بی‌ثباتی‌ها در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌های دولت دیگر عادی شده است.
وی بابیان این‌که «حالا لایحه بودجه دراختیار مجلس شورای اسلامی قرار دارد و باید مجلس تصمیم بگیرد»، تاکید کرد: بدون شک براساس تصمیماتی که در بررسی لایحه اتخاذ می‌شود و با درنظرگرفتن همه جوانب آن و این‌که دونرخی شدن چه تبعات و آثاری برزندگی مردم گذاشت و خواهد گذاشت و تک نرخی ماندنش هم چه آثاری بروضعیت جامعه خواهد داشت، با درنظرگرفتن همه این ابعاد، اصلاح قیمت بنزین به حال قبل صورت می‌گیرد.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در پایان، با بیان این‌که فضای ایجاد شده بعد از دونرخی شدن بنزین شرایط خاصی را در کشور حاکم کرده است، خاطرنشان کرد: به طورحتم تک نرخی شدن دوباره بنزین، با نهایی شدن لایحه بودجه 99 یعنی تا پایان سال‌جاری خودش را نشان می‌دهد و اعلام می‌شود. یقیناً اصلاح تصمیماتی که برای این سوخت گرفته شد، می‌تواند دربهبود رضایت‌مندی جامعه مؤثر واقع شود.

 

ساعت صفر روز جمعه ۲۴ آبان‌ماه پایان کشمکش‌های شش‌ماهه سهمیه‌بندی و افزایش نرخ بنزین بود؛ بنزینی که به گمان بسیاری تا پایان سال قرار نبود گران شود؛ اما تغییر نرخ و سهمیه‌بندی بنزین آن‌قدر سریع رخ داد که حتی بسیاری از مردم از قافله صف‌های بنزین در شب گران شدن آن جاماندند. با وجود این‌که دولت وعده داده اثری بر تورم کالا نخواهد داشت و حتی کمیته تنظیم بازار نیز با تشکیل جلسه‌ای فوری اعلام کرده نظارت بر قیمت کالاها به صورت جدی انجام می‌شود و هرگونه افزایش غیرقانونی قیمت کالا با برخورد قاطع مواجه می‌شود، اما موضع‌گیری‌ها بیشتر برای محصولاتی که به‌طور غیرمستقیم از تغییر قیمت بنزین تأثیر می‌پذیرند امکان‌پذیر است، اما برخی کالاها یا بازارها به صورت روانی یا واقعی متأثر از تغییر نرخ ارز هستند. ارز و طلا از آن دسته بازارهای هستند که در معاملات بین‌المللی نیز از دو بعد روانی و واقعی تأثیر می‌پذیرند؛ به ویژه «طلا» که در نتیجه افزایش تقاضای سوخت رشد قیمت را نیز تجربه می‌کند.
دلار سیر صعودی در پیش گرفت
پس از شوک روانی بنزین، فضای تورمی به کل بازارهای دارایی سیطره یافت. همچنین نگاه صعودی دلار به بودجه دولت هم به این فضا دامن زد. در واقع، وجود حفره‌های تورم‌زا در بودجه دولت و سناریوی جبران احتمالی کسری بودجه از محل انتشار پول بر انتظارات تورمی در بین معامله‌گران ارزی افزود. طی این چند هفته، تحت‌تأثیر انتظارات ناشی از تقاضای فصلی ارز و اخبار افزایش قیمت بنزین، درمقایسه با نرخ میانگین سه ماه گذشته، افزایش قیمت دلار در بازار آزاد حدود ۳ درصد بوده است. بسیاری از فعالان بازار در این باره می‌گویند از نخستین ساعات روز تحت‌تأثیر افزایش قیمت بنزین، رشد قیمت ارز آغاز شد و بازارساز با هدف ایجاد هماهنگی و ممانعت از شکل‌گیری رانت، نسبت به بالا بردن قیمت اقدام کرد. همچنین نرخ دلار در بازار آزاد کمی بالاتر از نرخ دلار در صرافی‌های ملی ایستاد.البته رئیس کل بانک مرکزی اعتقاد دارد که افزایش قیمت بنزین تاثیری بر روی ارز نداشته و متوسط نرخ دلار در بازار آزاد در سه ماه گذشته 11500 تومان بوده است. بنابراین ریسک‌های سرمایه‌گذاری هم‌چنان وجود دارد و نرخ فعلی ارز تحت تأثیر بیش‌جهش قبلی ناشی از عوامل انتظاری و تداوم تحریم‌ها بوده و از پشتوانه عوامل بنیانی برخوردار نیست. از سویی عملکرد بانک مرکزی در تأمین ارز وارداتی برای واردکنندگان توسط بانک‌های عامل بنا به ثبت سفارش‌های صورت گرفته توسط وزارت‌خانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و بهداشت درمان و آموزش پزشکی معادل ۱۹.۳ میلیارد دلار با نرخ بانکی (به ازای هر دلار ۴۲۰۰۰ ریال) بوده است. بنابراین اگر وضعیت مطلوب ذخایر ارزی بانک مرکزی و مازاد عرضه نسبت به تقاضای ارز در بخش اسکناس و حواله را هم در نظر بگیریم، نظریه بالا بودن ریسک سرمایه‌گذاری در ارز، هم‌چنان پابرجا خواهد بود.
«طلا» زیان خود را جبران کرد
طی هشت ماه گذشته قیمت طلا در بازار ایران با نوسانات کمی همراه بوده است، هرچند طی چند ماه ابتدای سال روند افزایش قیمت‌ها زیاد بود، اما در ادامه رکود سنگینی بر این بازار حاکم شد؛ به طوری که بسیاری از فروشندگان مصنوعات طلا از نبود مشتری در بازار سخن می‌گفتند و فروشندگان سکه‌های طلا نیز با اعلام اینکه تقاضا نسبت به سال‌های گذشته بسیار کاهش یافته است مدعی بودند که تقاضاهای موجود برای طلا تنها به سکه‌های گرمی ختم شده است و بیشتر برای مناسبت‌ها و اعیاد استفاده می‌شود.
با انتشار سهمیه‌بندی بنزین، به یک‌باره طلا و سکه با افزایش قیمت روبه‌رو شد و طی روزهای اخیر، توانست زیان خود را در سال جاری جبران کند. در این میان برخی از کارشناسان اقتصادی معتقد هستند که گرانی طلا ارتباطی با افزایش قیمت بنزین و جو روانی ناشی از آن ندارد و عمدتاً متأثر از افزایش قیمت جهانی طلا است؛ چراکه نرخ طلا براساس ضریب خاصی از قیمت جهانی طلا و نرخ دلار محاسبه می‌شود که طی چند وقت اخیر در هر دو عامل افزایش قیمت داشتیم که نتیجه آن گرانی طلا بوده است.
همچنین افزایش تقاضای آحاد جامعه در پی کاهش مستمر ارزش پول ملی را می‌توان نیروی اصلی جهت‌دهنده به قیمت این فلز گران‌بها دانست. اما طلا فروشان نظر دیگری دارند؛ آن‌ها می‌گویند بعد از ماه‌های محرم و صفر و با از سرگیری عروسی‌ها، خرید و فروش طلا در بازار بیشتر می‌شود. آن‌ها همچنین تأثیر این افزایش قیمت بر ایجاد یک رکود در بازار رد می‌کنند و معتقدند این افزایش قیمت تأثیر چندانی در خرید مردم نداشته است چون در شرایطی که ما رکورد طلای گرمی 600 هزار تومان را هم داشتیم، چنین افزایش قیمتی خیلی باعث رکود بازار نخواهد شد.
موضوع دیگر که باید به آن توجه کرد این است که در بازار ایران وقتی شایعه افزایش قیمت‌ها منتشر می‌شود، تقاضا برای خرید طلا نیز افزایش می‌یابد و همین موضوع به صورت روانی بر قیمت‌ها نیز تأثیر می‌گذارد. با این حال بازار داخلی ایران تابع فضای روانی و دلالی نیز است.
 بازار طلا در ایران کاملاً متأثر از فضای روانی و تغییر قیمت ارز است، هرچند هجوم دلال‌ها نیز تقاضا را برای یک بازه زمانی بالا نگه می‌دارد و همین مسئله باعث می‌شود که نوعی کاهش عرضه نیز به وجود بیاید و همین عدم هماهنگی عرضه و تقاضا موجب می‌شود که تورم قیمت طلا نیز افزایش یابد. به طور قطع وقتی شوکی به بازار اقتصادی وارد شود، میزان عرضه محصولاتی که وابسته به ارز هستند کاهش می‌یابد و به دلیل اینکه دلال‌ها به بازارهای هم‌چون طلا و دلار ورود می‌کنند میزان اثر تقاضا بر تورم نمود بیشتری پیدا می‌کند و همین مسئله جو روانی به وجود می‌آورد تا تورم در بازار بسیار بیشتر از حد معمول باشد. در زمان شوک‌های قیمتی، مردم نباید برای خرید یک محصول تقاضا بالای داشته باشند؛ زیرا ممکن است بعد از شوک قیمت‌ها تعدیل شود. هر قدر که معادله عرضه و تقاضا در بازار بیشتر به هم بخورد، افراد بیشتر در نتیجه نوسانات قیمت آسیب می بییند؛ زیرا قیمت‌هایی که در نتیجه شوک‌ها به وجود می‌آید موقتی بوده و ممکن است در کوتاه‌مدت تعدیل شود.
ممکن است متأثر از شوک‌هایی هم‌چون سهمیه‌بندی بنزین، به طور موقت قیمت سکه و طلا افزایش یابد، اما این روند در بلندمدت تغییر چندانی ندارد؛ چراکه قیمت طلا در بازار جهانی روندی کاهشی دارد. بنابراین به نظر می‌رسد افرادی که به دنبال خرید این محصول هستند باید همه این مسائل را در نظر بگیرند و این احتمال را بدهند که ممکن است در آینده نه چندان دور پس از خوابیدن شوک بازار، قیمت‌ها به یک‌باره کاهش یابد.