معاون دفتر مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت ضمن ارائه توضیحاتی از برنامههای این وزارتخانه برای کنترل دیابت در کشور، گفت: ۱۱ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال در کشور به دیابت مبتلا هستند که در این میان سهم پایتختنشینان از آمار ابتلا به دیابت، ۱۲/۸ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال است. دکتر علیرضا مهدوی با اشاره به اینکه هنگامی که از دیابت صحبت میکنیم غالباً منظورمان دیابت نوع دو است، افزود: بیش از ۹۰ درصد جمعیت دیابتیها را مبتلایان به دیابت نوع دو تشکیل میدهند. ابتلا به دیابت نوع دو وابسته به سبک زندگی افراد، میزان چاقی، رژیمهای پرکالری، سابقه خانوادگی و ... بروز پیدا میکند و میتواند با اختلال فشار خون بالا، کلسترول، لیپیدها و... همراه باشد.
مدیر برنامه کنترل دیابت، نوع دیگر دیابت را با عنوان «پِره دیابت» معرفی و تصریح کرد: در صورتی که در آزمایش قندخون فرد، قند بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ میلیگرم باشد، فرد دچار اختلال قندخون ناشتا بوده و این موضوع نشان دهنده مقاومت بدن به انسولین است و در آینده احتمال بروز دیابت در فرد تقویت میشود.
نکته قابل توجه آن است که با پایین آمدن سن ابتلا به دیابت، عمده کسانی که در آینده به دیابت مبتلا میشوند، از گروه پِره دیابتیها هستند که علاوه بر این بیماری، مستعد بروز بیماریها و عوارض قلبی_عروقی دیگر نیز
خواهند بود. مهدوی در ادامه در خصوص درمان دیابت با تاکید بر اصلاح سبک زندگی افراد، گفت: اگر قندخون فرد خیلی بالا نباشد او میتواند با اصلاح شیوه زندگی، کم کردن وزن، ورزش و... قندخون خود را پایین آورد. کاهش مصرف چربیها و قندهایی نظیر شکر و شکلات میتواند علاوه بر کنترل قندخون فرد باعث جلوگیری از بروز سایر بیماریها شود.
وی با اشاره به اهمیت کاهش وزن در بیماران دیابتی، ادامه داد: بر اساس مطالعات ثابت شده است که هفت درصد کاهش وزن بدن میتواند باعث به تعویق انداختن بروز دیابت تا ۱۱ سال باشد. به همین علت فعالیت بدنی هوازی منظم و حداقل ۱۵ دقیقه در هفته با شدت متوسط را به افراد توصیه میکنیم.
رشد چند صد برابری تعداد افراد مبتلا به دیابت
وی با اشاره به رشد چند صد برابری تعداد افراد مبتلا به دیابت از ۳۰ سال گذشته تاکنون تصریح کرد: در تمام پیشبینیهایی که از آمار مبتلایان به دیابت برای سالیان آینده داریم همواره پیش از رسیدن به موعد مقرر، تعداد بیماران از عدد یاد شده تجاوز میکند. در حال حاضر بیش از ۴۰۰ میلیون دیابتی در دنیا وجود دارند که پیشبینی میشود این عدد در سال ۲۰۳۵ به بیش از ۶۴۰ میلیون نفر برسد. به همین ترتیب مشخص میشود درحال حاضر حدود ۲۵۰ میلیون نفر دچار اختلال قندخون ناشتا در جهان زندگی میکنند. مهدوی گفت: ۱۱ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال در کشور به دیابت مبتلا هستند که در این میان تعداد افراد مبتلا به دیابت نوع دو بسیار قابل توجهتر از مبتلایان به دیابت نوع یک است. از این آمار یاد شده ۱۰ درصد را مردان و ۱۱.۵ درصد را زنان تشکیل میدهند. در گذشته آمار ابتلا به دیابت در روستاها و شهرهای بزرگ بسیار متفاوت بود، اما اکنون در روستاها نیز هشت درصد جمعیت بالای ۲۵ سال دیابت دارند که این عدد حاکی از رشد ۱۲ درصدی ابتلا به دیابت در روستاها در سالیان اخیر است. در این میان سهم پایتختنشینان از آمار ابتلا به دیابت، ۱۲.۸ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال است. وی افزود: در کشور ما نیز از سال ۷۵ کمیته کشوری کنترل دیابت آغاز به کار کرده و از سال ۸۳ برنامه پیشگیری و کنترل دیابت در کل نظام بهداشتی_درمانی کشور ادغام شده است. در سالیان گذشته این برنامه با فراز و نشیبهایی روبهرو بود، اما با آغاز طرح تحول سلامت، این برنامه وارد بستههای خدمتی شده است. وی با اشاره به اینکه در کشور ما ۷۵ درصد افراد مبتلا به دیابت از بیماری خود مطلع هستند، تصریح کرد: این آمار در مقایسه با آمار جهانی که میگوید تنها ۵۰ درصد مردم جهان از ابتلا به دیابت خودشان آگاه هستند، بسیار بهتر است.
در سالیان گذشته به واسطه برنامههای مدون نظام سلامت، غربالگریها و اطلاعرسانیهای صورت گرفته، ما توانستیم آگاهی نسبت به دیابت را افزایش دهیم. مهدوی در خصوص راهاندازی بسیجی ملی برای کنترل دیابت، مشابه با بسیج ملی کنترل فشارخون بالا اظهار کرد: از آنجا که در حال حاضر ۷۵ درصد دیابتیها از بیماری خود مطلعاند، تست قندخون چندان کمکی به بیمار دیابتی نخواهد کرد. تمرکز ما بر روی مباحث مراقبتی است و امسال نیز مانند سالیان گذشته قصد داریم در هفته ملی کنترل دیابت با همکاری سازمانهای ذینفع مانند آموزشوپرورش در زمینه شناسایی و آگاهیرسانی گامهای مثبتی برداریم تا گروههای هدف ما که خانوار هستند را توانمند کنیم.