اگر اوضاع همینطوری پیش برود، نیازی نیست تا 2020 صبر کنیم. «ترامپ» زودتر از آنچه تصور میکنیم، از اریکه قدرت به زیر کشانده خواهد شد قبل از آنکه جهان بیش از این در آتش دیوانهبازیهای یک رئیسجمهور تاجرمسلکِ غیر قابلپیشبینی بسوزد؛ البته اگر خانم «پلوسی» در ریسک بزرگی که استارت آن را زده است، موفق شود.
«نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا گفته است: ترامپ، رئیسجمهور این کشور با تلاش خود برای ترغیب اوکراین به انجام تحقیقاتسیاسی درباره «جو بایدن»، امنیت ملی آمریکا را به خطر انداخته است و دموکراتها هیچ گزینهای جز استیضاح ترامپ ندارند. چندروز قبل بود که پلوسی اعلام کرد، کنگره این کشور تحقیقات رسمی برای استیضاح ترامپ را آغاز خواهد کرد. پلوسی گفت، خود او هدایت شش کمیته قضایی ویژه استیضاح را در مجلس برعهده میگیرد تا تمام رویه بازپرسی و تحقیق را زیر یک چتر واحد جمع کند.
آنچه تا الان مشخص شده، این است که کنگره میگوید ترامپ در تماسی تلفنی با رئیسجمهور اوکراین، به صحبت درباره جو بایدن و پسرش پرداخته و کمک دولتی به دولت اوکراین را معلق نگه داشته و با این کار، امنیت ملی آمریکا را به خطر انداخته است. موضوعی که نمیشود بهسادگی از کنار آن گذشت. ترامپ هم تلویحاً بخشهایی از این اتهام را قبول کرده است. حدسوگمانها البته بسیار هستند.
گفته میشود ترامپ قصد داشته اطلاعاتی درباره جو بایدن، نامزد دموکراتها در انتخابات پیش روی ریاستجمهوری آمریکا، دریافت کند؛ اطلاعاتی درباره اینکه آیا بایدن، پیش از این در مقام معاون رئیسجمهور آمریکا از قدرتش سوءاستفاده کرده است یا خیر. برخی بر این گمان هستند که جو بایدن با سوءاستفاده از قدرت خود، دولت اوکراین را تهدید کرده بود، دادستانی را که در حال تحقیق درباره شرکت گازی او در اوکراین بوده اخراج کند؛ در غیر اینصورت کمکهای آمریکا به اوکراین معلق خواهد شد. حالا ترامپ باید بهخاطر این اقدام «استیضاح» شود. روند استیضاح در ایالاتمتحده کمی متفاوت است. عبارت «استیضاح» معمولاً برای عزل فرد از مقام خود به کار میرود؛ اما معنای آن در اصل، به اثبات اتهامات رسمی بازمیگردد. نخست مجلس نمایندگان در صورت رأی به استیضاح، اتهامات را وارد میداند؛ سپس مجلس سنا جلساتی را برای رسیدگی به این اتهامات برگزار میکند و تصمیم میگیرد که آیا لازم است کسی، رئیسجمهور یا کارمند دیگری از دولت فدرال، از شغل خود برکنار شود یا نه. دو سوم آرای نمایندگان مجلس سنا برای رأی موافق به استیضاح، ضروری است. بزرگترین اتهامی که میتواند در این فرآیند متوجه رئیسجمهور شود، روایتی است که دموکراتها به دست دادهاند. آنها میگویند، امتناع ترامپ از تسلیم شکایت افشاگر دولتی به کنگره که در قانون نسبتبه آن تصریح شده است، همزمان با احتمال داخلکردن یک دولت خارجی و معلق نگاهداشتن کمک نظامی آمریکا بهعنوان برگ برندهای برای زدن رقیب سیاسی از سوی او، میتواند شاهدی بر عدمکفایت ترامپ باشد. این ماجرا ما را به یاد ماجرای «روسیه» و انتخابات آمریکا (دور قبلی) میاندازد. اتهامات درباره دخالت در انتخابات یا تلاش برای خراب کردن رقیب سیاسی، در هر دو پرونده مطرح هستند و البته تفاوتهایی هم دارند؛ نخست اینکه فردی افشاگر در پرونده فعلی وجود دارد که میتواند یک شاهد محسوب شود. دوم اینکه متن مکتوب مذاکرات تلفنی میان ترامپ و رئیسجمهور آمریکا موجود است. سوم اینکه شماری از مقامات رسمی هستند که قطعاً حس کردهاند یک چیز غیرعادی در موضوع اوکراین رخ داده است. واکنش ترامپ به داستان استیضاح هم مثل همیشه جالب توجه بوده است. «دونالد ترامپ» بعد از ایراد نطق در سازمان ملل که به یک نطق «ملیگرایانه» تعبیر شد، دموکراتها را متهم کرد که پرونده جدید را دستمایه قرار دادهاند تا موفقیت او را در مجمع عمومی تحتتأثیر قرار دهند.
با این حال در مرحله اقدام عملی، رئیسجمهور آمریکا بهسرعت دستور داد متن مکالمه تلفنیاش با همتای اوکراینی بهطورکامل از حالت طبقهبندی سری خارج شود. همزمان یک مقام دولتی گفته است که کاخسفید آماده برملاکردن اصل شکایتنامه میشود. ترامپ میگوید، دموکراتها میخواهند جمهوریخواهان را نابود کنند. دیروز هم در گفتوگویی اعلام کرد اگر استیضاح شود، بازار سهام آمریکا سقوط میکند. رئیسجمهور آمریکا در حالی معتقد است اگر استیضاح شود، بازارهای سهام سقوط خواهند کرد که سرمایهگذاران با اعلام رسمی آغاز فرآیند تحقیقات استیضاح ترامپ توسط پلوسی، مضطرب شدهاند. اعلام رسمی شروع فرآیند تحقیقات برای استیضاح ترامپ موجب شد که بازارهای آمریکا در ابتدا سقوط کنند و «داوجونز» ۱۴۲ واحد پایین بیاید؛ اما در انتهای معاملات بازاها توانستند با غلبه بر اضطراب اولیه از افت خود بکاهند.
بههرحال بهنظرمیرسد، پلوسی دست به ریسک بزرگی زده است. «رویترز» نوشت یک نظرسنجی جدید نشان میدهد که روند استیضاح، هواداران زیادی ندارد. این درحالی است که تیم حقوقی ترامپ نیز آماده بهچالشکشیدن زوایای حقوقی استیضاح رئیسجمهوری است. اگر خطای ترامپ ثابت شود، پلوسی در این ریسک موفق خواهد بود؛ با این حال اگر استیضاح از پشتوانه اسنادی و حقوقی کافی برخوردار نباشد، تصمیم حزب دموکرات میتواند نتیجه معکوس دهد و در نهایت به ضرر این حزب تمام شود. بد نیست بدانیدکه از اوایل قرن بیستم تاکنون هیچکدام از روسایجمهور آمریکا درنتیجه استیضاح از سمت خود کنار نرفتهاند. در یک مورد تاریخی نیز «ریچارد نیکسون» زمانیکه پی برد همحزبیهایش در سنا به استیضاح رأی مثبت خواهند داد، از سمت خود استعفا داد. شاید تاریخ دوباره تکرار شود. کسی چه میداند!