شایعه و شایعهپراکنی از اعمال ناشایستی است که توسط شخص یا اشخاصی صورت میپذیرد که دارای نوعی بیماری اجتماعی هستند. امروزه با گسترش فضای مجازی، اخبار و شایعهها با سرعت بیشتری پراکنده میشوند.
درحقیقت شایعه در فضایمجازی همه فاکتورهای فضای غیرمجازی را دارد و درعین حال فاکتورهای دیگری نیز افزوده میشود. سرعت در فضای مجازی بیشتر است، تعداد فرستندگان شایعه بیشتر است، تعداد مخاطبان نیز بیشتر است و در عین حال چون مخاطبان و فرستندگان همدیگر را نمیبینند این موضوع تقویت میشود و هر کسی ماجرا را هر جور که دوست دارد، روایت میکند.
اگر موضوع مورد نظر برای ما اهمیت زیادی داشته باشد، ابهام ایجاد شده در شایعه، بیشتر مواقع ما را برای رسیدن به حقیقت موضوع دچار اشکال میکند. اندیشمندان ارتباطات «اهمیت » موضوع و «ابهام» را به عنوان دوفاکتوری میدانند که در بیان مطالب غیرموثق و بروز شایعه نقش دارند و هرچه اهمیت و ابهام بیشتری وجود داشته باشد، بروز و ظهور شایعه بیشتر میشود. این روزها فضای مجازی و شبکههای اجتماعی بستری برای انتشار شایعات مختلف شده است و اعضای خانواده به عنوان کاربران فضای مجازی، روزانه با شایعات مختلفی مواجه میشوند و ممکن است که بحث در خصوص صحت این شایعات به بحثهای درونخانوادگی آنها راه یابد؛ بنابراین در این تحقیق به دنبال آن هستیم که نقش اعضای خانواده و به ویژه والدین را در جهت مواجهه شدن با شایعات و آگاهسازی فرزندان و سایر اعضا مورد بررسی قرار دهیم.
در تازهترین رویدادها، خبری با موضوع دستگیری «حامد زمانی»، خواننده مطرح کشور به دلیل حمل موادمخدر در فرودگاه مهرآباد تهران در فضای مجازی دست به دست منتقل شد که واکنشهای مختلفی را از طرف کاربران نسبت به خود نشان داد. مدیر برنامه «حامد زمانی» گفت: اگر بحث مواد مخدر است، بالاخره از ما یک سند یا فیلم موجود بود که مواد مخدر حمل کردهایم، اما همه در حد حاشیه و حرف است و به هیچ عنوان مواد مخدری وجود نداشته است. به شخصه موضوع دستگیری به دلیل حمل مواد مخدر را قویاً تکذیب میکنم.
حسین پیرعلی، مدیر برنامه «زمانی» پیرامون اخبار منتشر شده در فضای مجازی درباره بازداشت این خواننده در فرودگاه مهرآباد گفت: در حال حاضر حامد زمانی در دفتر خود مشغول به کار است، مشکلات به وجود آمده صرفاً برای روز پنجشنبه هفته گذشته بود و تا عصر برطرف شد و روند پیگیری موضوع هم توسط وکیل حامد زمانی ادامه دارد.
وی افزود: این اتفاق برای پنجشنبه هفته گذشته است و اینکه این ویدئو به عنوان اتفاقی که امروز افتاده پخش میشود، به هیچ عنوان درست نیست. او دلیل بازداشت حامد زمانی را اینگونه مدعی شد: درگیری به وجود آمده به این دلیل رخ داد که یکی از دوستان ما مورد تفتیش قرار گرفت و حامد زمانی، دلیل این اتفاق را جویا شد؛ بعد از آن کمی جر و بحث رخ داد که در انتها به درگیری انجامید. پیرعلی، با اعلام شاکی پرونده خاطرنشان کرد: بحثی مطرح است که نیروهای ناجا اعلام کردهاند که حامد زمانی به آنها ناسزا گفته است.
دکتر صدیقه ببران، استاد ارتباطات دراین خصوص گفت: مهم این است که فضای مجازی عرصهای امن برای سودجویان است تا با خیالی راحت به انجام برخی کارهای ناشایست در آن بپردازند؛ البته بعضی افراد نیز به صورت ناخواسته درگیر برخی مسائل مانند بازنشر شایعات میشوند.
یکی از دلایل گسترش شایعات در فضای مجازی، بیسوادی یا کمسوادی کاربران در حوزه رسانه است
اگر کاربران قصد دارند درگیر شایعات در فضای مجازی نشوند و حتی به صورت ناخودآگاه آنها را نشر ندهند، باید با دقت بیشتری در شبکههای اجتماعی رفتار کنند و هرآنچه را میبینند، برای دیگران ارسال نکنند. به این ترتیب، با افزایش اطلاعات و سواد رسانهای افراد، زمینه برای گسترش شایعات نیز از بین میرود.
یادگیری کنترل خشم در جامعه امروزی یک ضرورت است
جدا از اینکه موضوع دستگیری زمانی، به دلیل حمل موادمخدر در فرودگاه مهرآباد تهران در فضای مجازی دست به دست منتقل شد و این موضوع شایعه عنوان شد، اما آنچه واضح است درگیری این هنرمند با مأمور تفتیش فرودگاه و ناسزا گفتن است که این قضیه دیگر شایعه نیست و ضرورت کنترل خشم، آن هم از سوی یک هنرمند و کسی که رفتارش زیر ذره بین است را بیشتر میسازد.
همه در طول زندگی خود با موقعیتهای خشمبرانگیزی روبهرو شدهاند و ناگزیر در طول زندگی با موقعیتهایی نیز روبهرو خواهند شد که افراد را خشمگین میکنند.
اصولاً اکثر افراد به دلیل ناآگاهی و نداشتن آموزش و مهارتهای لازم در موقعیتهای خشم برانگیز، به دو صورت خشمگین نشدن (فرو خوردن خشم) یا خشمگین شدن، عکسالعمل خود را در موقعیتهای خشم برانگیز نشان میدهند و کمتر کسی ویژگیهای افراد ماهر را در این موقعیتها از خود نشان میدهد. لازم است افراد آموزشهای لازم را برای مواجهه با موقعیتهای خشمبرانگیز یاد بگیرند و عملاً در زندگی به کار ببرند. همچنین در نظر داشته باشند که صرف آموزش دیدن و آگاهی یافتن، قادر به کنترل خشم خود نخواهند شد؛ مگر اینکه آموزشهای خود را با تکرار و تمرین در موقعیتهای واقعی و غیرواقعی به مهارت تبدیل کنند.