اهل فن به آن میگویند «تعلیقبهمحال» که همان «غیرمحال» خودمان است. ظریف، در گفتوگو با شبکه خبری آمریکایی وقتی از شرایط مذاکره حرف زد، میدانست «غیرمحال» است که گفت «باشد»! اما برداشت رئیسجمهور و وزیرخارجه آمریکا از سخنهای وزیرخارجه کشورمان «اشتباه» بود و جنجالی بزرگ به راه انداخت.
ظریف، در مصاحبهای با شبکه «انبیسینیوز» گفته بود: «اگر آمریکا میخواهد درباره موشک[های ایران] گفتوگو کند باید فروش سلاح از جمله موشک را به دولتهای منطقه متوقف کند.»
ظریف گفت: اگر ترامپ تحریمها را بردارد، درهای مذاکره باز است. مجری پرسید: حتی اگر گزینه موشکی روی میز باشد؟ و پاسخ وزیر خارجه ایران به این پرسش خبرنگار، هوشمندانه و زیرکانه بود؛ همان «تعلیق به محال».
ظریف گفت: «اجازه دهید با چیزی شروع کنیم که پیشتر روی آن توافق کردهایم و ببینیم چه کاری میتوانیم انجام دهیم، بعد اگر میخواهید درباره برنامه موشکی صحبت کنید در آن صورت باید درباره میزان سلاحی که به منطقه ما فروخته میشود هم گفتوگو کنیم. ایران سال گذشته درمجموع ۱۶ میلیارددلار هزینه نظامی داشت. کشور ما ۸۲ میلیون نفر جمعیت دارد و حدود یک میلیون نیروی مسلح و تنها ۱۶میلیارددلار هزینه کردیم. امارات متحده عربی با یک میلیون جمعیت (بومی), ۲۲ میلیارددلار هزینه (بخش نظامی) کرد. عربستان سعودی، با کمتر از نصف جمعیت ما ۶۷میلیارددلار هزینه کرد. بیشتر آنها (تسلیحات خریداری شده) آمریکایی هستند. این تسلیحات آمریکایی وارد منطقه ما میشوند و آنجا را در آستانه انفجار قرار میدهند؛ از این رو اگر آنها میخواهند درباره موشکهای ما حرف بزنند، اول باید فروش این تسلیحات از جمله موشکها را متوقف کنند.»
مسلح کردن کشورهای منطقه توسط آمریکا متوقف نمیشود؛ همانطورکه ایران بارها اعلام کرده حاضر به مذاکره بر سر توانمندیهای دفاعی خود نیست.
تفسیر خبرگزاری «آسوشیتدپرس» از این سخنان ظریف اما اشتباه بود؛ تفسیری که دستمایه سخنان «ترامپ» و «پمپئو» برای رسیدن به یک نتیجه اشتباه شد. علیرضا میریوسفی، سخنگوی دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل در اینباره توضیحات بیشتری داد: «این جمله که «اگر ایالات متحده میخواهد درباره موشک صحبت کند، باید فروش انواع سلاح به کشورهای منطقه شامل فروش موشک را متوقف کند»، به هیچ عنوان به این معنا نیست که ایران مایل است درباره برخی جنبههای توان موشکی خود مذاکره کند. توان موشکی ایران بهطور مطلق و تحت هرشرایطی قابل مذاکره با هیچ شخص یا کشوری نیست. مطمئن هستیم که خبرنگاران آسوشیتدپرس، بهاندازهکافی با زبان محاورهای انگلیسی در این مصاحبه آشنا هستند و میدانند چگونه منظور گوینده را در یک مصاحبه چالشی بهطورصحیح از متن استخراج کنند. استخراج یک تفسیر نادرست از یک متن و قرار دادن آن در یک سرخط خبری، یقیناً موضوعی است که از ارزش و اعتماد یک رسانه معتبر نزد افکار عمومی میکاهد.»
«مایکپمپئو» وزیر خارجه آمریکا، با استناد به همین سرخط خبری ناشی از سوءبرداشت، مدعی شد که ایرانیها برای نخستینبار برای گفتوگو درباره برنامه موشکی خودشان ابراز آمادگی کردهاند.
در پی سخنان پمپئو، ترامپ هم وارد عمل شد و خواست این موفقیتهای ادعایی بهخصوص درحوزه مذاکره درباره برنامه موشکی ایران را به نام خود ثبت کند و گفت: پیشرفتهای زیادی انجام شده است. نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد، طی واکنشی به این ادعاها بیانیهای صادر کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «وزیر امور خارجه گفته بود «اگر آمریکا میخواهد درباره موشک صحبت کند، ابتدا باید فروش سلاح به منطقه که شامل موشک میشود را به دولتهای منطقه متوقف کند»؛ اما این خبرگزاری -آسوشیتدپرس- این جملات را تمایل ایران برای مذاکره درباره برنامه موشک دفاعی خود معنا کرده است.»
سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم در فضای مجازی نوشت پاسخ آقای ظریف به مجری بیبیسی، دقیق و هوشمندانه بود. هم توپ را در زمین آمریکا انداخت و هم بهجای موضع تدافعی، موضوع فروش تسلیحات آمریکا به کشورهای منطقه را به چالش کشید. موضع ایران و محمدجواد ظریف، درباره توانمندیهای موشکی کشور مشخص است. البته شامگاه سهشنبه، پس از ادعاهای مطرح شده توسط ترامپ و پمپئو؛ «برایانهوک» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در پاسخ به بخش فارسی صدای آمریکا در خصوص تمایل واشنگتن برای مذاکره با تهران مدعی شد: همه اقدامات برای حل اختلافاتمان با ایران را از طریق دیپلماتیک اتخاذ کردهایم؛ اما ایران اقدامات دیپلماتیک ما را به دفعات رد کرده است.
و داستان «مذاکره» ادامه دارد. آمریکا زیر سایه تحریمها و تهدیدها، از مذاکره حرف می زند و ایران همچنان نسخه «مقاومت» را روی میز دارد. مذاکره درحالحاضر برای ایران یک محال است.