
مطلب را بخوانید تا از دیدن فیلم «طرح فنیقی» بیشتر لذت ببرید؛
تعداد بازدید : 0
مهربانانه، بذلهگو و شگفتانگیز
فیلم طرح فنیقی اثر جدید وس اندرسن است که تهیهکنندگی، نویسندگی و کارگردانیاش را بر اساس داستانی بر عهده داشته که آن را با رومن کوپولا سروشکل داده است. وس اندرسن فیلمساز آمریکایی تحسینشدهای است که با آثار موفق و مطرحی چون راشمور (۱۹۹۸)، خانواده اشرافی تِنِنبام (۲۰۰۱)، آقای فاکس شگفتانگیز (۲۰۰۹)، قلمرو طلوع ماه (۲۰۱۲)، هتل بزرگ بوداپست (۲۰۱۴) و گزارش فرانسوی (۲۰۲۱) شناخته میشود. فیلم طرح فنیقی یک کمدی سیاه جاسوسی است که مثل اغلب آثار سینمایی اندرسن فهرستی بلندبالا از ستارگان سینما را در خود جای داده است. نخستین نمایش جهانی این فیلم در جشنواره کن ۲۰۲۵ اتفاق افتاد ولی جایزهای برای سازندگانش به ارمغان نیاورد.
در خلاصه داستان فیلم طرح فنیقی The Phoenician Scheme آمده است؛ سال ۱۹۵۰ اسلحهسازی به نام آناتول کوردا بهسختی از ترور جان سالم بهدر میبرد. او در حین بیهوشی وارد دنیای بعد از مرگ میشود و در دادگاهی الهی حاضر میشود که صلاحیت او برای ورود به بهشت را بررسی میکند. کوردا با علم به اینکه تا ابد نمیتواند از دست آدمکشها قسر در برود سعی میکند تا رابطه خود با تنها دخترش را بهبود ببخشد؛ دختری به نام لیسل که تازگی یک خواهر کاتولیک شده است. او از لیسل درخواست میکند که از کلیسا خارج شود و کسبوکارش را دست بگیرد. آناتول که قتل مادر لیسل را انکار میکند همان پدری است که دخترش را در سن پنج سالگی روانه صومعه کرده بود. مدت زمان این فیلم که ۱۰۵ دقیقه است در ۶ ژوئن ۲۰۲۵ اکران جهانی میشود.
بهتر است بدانید که:
الف ) لقب شخصیت بنیسیو دل تورو در فیلم طرح فنیقی ژا-ژا است که او را به صورت ژا-ژا کوردا هم صدا میزنند. این اسم و نام خانوادگی از ترکیب نام سینماگران مطرح مجارستان شکل گرفته است: ژا ژا گابور که بازیگر زن مشهور مجارستانی بود و برادران کوردا (آلکساندر، ونسان و زوتَن) که فیلمساز بودند.
ب ) بنیسیو دل تورو در گفتوگویی به این موضوع اشاره کرد که او بازی در این نقش را بر اساس بیست صفحهای از فیلمنامه پذیرفت که اندرسن برای او فرستاده بود؛ بیست صفحهای که شامل اولین فصل او با دخترش بود.
پ ) فنیقیه به لحاظ تاریخی به منطقهای اشاره دارد که امروز شامل کشورهای لبنان و سوریه میشود.
ت ) میا تریپلتن که نقش خواهر لیسل را بازی کرده دختر کیت وینسلت است. خود وینسلت هنوز در فیلمی از وس اندرسن بازی نکرده است اما جالب اینکه نامش الهامبخش شخصیت کیت بلانشت در فیلم زندگی در آب با استیو زیسو شد؛ شخصیتی که جِین وینسلت-ریچاردسن نام دارد.
ث ) این اولین فیلم بلند و زنده وس اندرسن است که رابرت دی. یومن مدیر فیلمبرداری آن نیست. یومن این بار خود را درگیر فیلم همکاری به کارگردانی کوامی کوی-آرماه کرد.
ج ) این ششمین فیلم بلندی است که وس اندرسن با همکاری رومن کوپولا فیلمنامهاش را مینویسد.
چ ) اندرسن در این فیلم از چند نقاشی واقعی به عنوان وسایل صحنه استفاده کرده است که شامل اینها میشود: بچه نشسته با لباس آبی اثر پیئر-آگوست رنوآر که زمانی گرتا گاربو مالک آن بود؛ استوا اثر رنه ماگریت که از مجموعه موزه دولتی برلین قرض گرفته شد؛ و یکی از نقاشیهای یوریان یاکوبزه. البته چند نقاشی هم نسخههای کپی هستند از جمله نقاشی پیتر پل روبنس. جسپر شارپ مورخ و متصدی موزه تاریخ هنر شهر وین مسئول و منبع استفاده از آثار هنری اصل در فیلم طرح فنیقی است.
ه ) طرح فنیقی با بودجهای سی میلیون دلاری تولید شده است اما فروشش تا ششم ژوییه ۲۰۲۵ (پانزدهم تیر ۱۴۰۴) ۳۶ میلیون بوده که نوزده میلیون از نمایش عمومی در ایالات متحده و کانادا به دست آمده است و هجده میلیون دلار هم از اکران در سایر کشورهای دنیا.
خ ) اندرسن پس از مرگ پدر همسرش (مهندس لبنانی فوآد مألوف) تصمیم گرفت که داستانی درباره شرق نزدیک بنویسد. او از مألوف به عنوان «چهرهای فوقالعاده و فراموشنشدنی… خردمند و بسیار باهوش و کمی ترسناک» نام برده است. اندرسن میخواست فیلمی بسازد که در آن پدر «میفهمد که طرح تجاری عظیمش در واقع آیین و تدبیری است برای به دست آوردن دخترش.» مألوف زمانی که در بستر بیماری افتاد به دخترش جعبههای کفشی را نشان داد که از آنها برای ساماندهی پروندهها و خاطراتش استفاده میکرد.
نظرات منتقدان درباره فیلم طرح فنیقی
1 - رابی کالین در تلگراف ۱۰۰ از ۱۰۰
این فیلم مهربانانه، بذلهگو و شگفتانگیز تا امروز اندرسنیترین فیلم وس اندرسن است؛ البته که تمام فیلمهای او اندرسنی هستند.
2 - ریچارد برودی در نیویورکر، ۹۰ از ۱۰۰
هیجانهای سبکی فیلم طرح فنیقی از اکشن فیزیکی خشونتبار و یاغیانه آن تفکیکناپذیرند؛ و آنجا که روایت خطی فیلم، پرده از دلمشغولیهای سینهفیلی اندرسن برمیدارند معلوم میشود که فیلم چقدر اریژینال است و غافلگیرکننده.
3 - اِیمی نیکلسن لسآنجلس در تایمز، ۹۰ از ۱۰۰
اندرسن با موفقیت، اثر حیرتانگیز دیگری را ساخته است؛ معبدی که از جاهطلبی و استادیاش نشان دارد؛ و با اینکه فیلم طرح فنیقی گاهی وقتها اشکالهای کوچکی دارد اما دستاوردش به حد کفایت تحسینبرانگیز و بهیادماندنی است.
4 - اوئن گلیبرمن در ورایتی امتیاز ۸۰ از ۱۰۰
این حماسه متراکم اما به هر حال لذتبخش، به عنوان یک حکایت پدر-دختری تکاندهنده نیز موفق است؛ و دستآخر چنین به نظر میرسد که علاقه زیادی به کاوش در فضای ارباب و رعیتی و نظام سرمایهداری قرن بیستم دارد تا عواقب آن.
5 - الیسا ویلکینسن در نیویورک تایمز امتیاز ۷۰ از ۱۰۰
مصالح ساختِ فیلم طرح فنیقی بیش از حد است و به همین خاطر سطحی و شتابزده از هر موضوعی میگذرد که دست روی آن میگذارد؛ سریع نگاهی به این طرف و آن طرف میاندازد و سپس سراغ ایده داستانی بعدی میرود. با وجود این، ترکیببندی تکتک نماهای فیلم، پرجزییات و بدیع است.