رئیس‌جمهور روابط با ونزوئلا را در حوزه‌های مختلف راهبردی توصیف کرد و گفت: تهران و کاراکاس ظرفیت‌ها و زمینه‌های خوبی برای ارتقای سطح روابط با یکدیگر دارند. آیت اله سید ابراهیم رئیسی در دیدار «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا اساس سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را توسعه روابط با کشورهای مستقل و دوست دانست، گفت: ونزوئلا به‌عنوان کشوری مستقل برابر تهدیدها و تحریم‌های امپریالیسم به شکلی مثال‌زدنی ایستادگی و مقاومت کرد.

رئیس‌جمهور بابیان اینکه ملت ایران نیز در ۴۳ سال گذشته همواره تحت تحریم و فشار بوده اما تصمیم گرفته که این تحریم‌ها را به فرصتی در جهت پیشرفت کشور تبدیل کند، افزود: اعتراف رسمی آمریکایی‌ها بر این نکته که فشارهای حداکثری به جمهوری اسلامی ایران به شکلی مفتضحانه شکست‌خورده، به معنای پیروزی ملت ایران و شکست آمریکا و دشمنان این ملت است.

رئیسی اظهار داشت: مقاومت دولت و ملت ونزوئلا در برابر فشارها و تحریم‌های سخت، عبور این کشور از ابرتورم‌ها و ازسرگیری رشد اقتصادی در این کشور نشانه خوبی است که به همه ثابت می‌کند، مقاومت و ایستادگی جواب می‌دهد و دشمن را وادار به عقب‌نشینی می‌کند.

رئیسی روابط با ونزوئلا را در حوزه‌های مختلف راهبردی توصیف کرد و بابیان اینکه تهران و کاراکاس ظرفیت‌ها و زمینه‌های خوبی برای ارتقای سطح روابط با یکدیگر دارند، خاطرنشان کرد: امروز دو کشور همکاری‌های سازنده‌ای در حوزه انرژی، ساخت نیروگاه‌های حرارتی، تعمیر و اورهال پالایشگاه‌های ونزوئلا، صادرات خدمات فنی و مهندسی، عرصه‌های اقتصادی و کشاورزی با یکدیگر دارند.

• علاقه‌مندیم از تجارب تاریخی و توانمندی‌های ایران در عرصه‌های مختلف بهره ببریم

نیکلاس مادورو رئیس‌جمهور ونزوئلا نیز در این دیدار بابیان اینکه امضای سند همکاری ۲۰ ساله میان دو کشور چشم‌اندازی روشن از مسیر پیش‌روی روابط ایران و ونزوئلا ترسیم می‌کند، گفت: ونزوئلا علاقه‌مند است برای عبور از دوران سخت تحریم‌ها و نیز گسترش همکاری‌ها و روابط میان دو کشور از تجربه تاریخی ایران و نیز توانمندی‌های این کشور در عرصه‌های مختلف بهره ببرد.

رئیس‌جمهور ونزوئلا با اشاره به عرصه‌های متنوع همکاری میان دو کشور ازجمله در عرصه‌های نفت، گاز، پالایشگاه و پتروشیمی اشاره کرد و افزود: یکی از اولویت‌های ما برای گسترش همکاری‌ها با ایران بهره‌گیری از فناوری و تکنولوژی‌های ایران برای توسعه تولید محصولات کشاورزی در ونزوئلا است.

مادورو آینده دوستی ایران و ونزوئلا را بسیار مسرت‌بخش و غیرقابل خدشه خواند و اظهار داشت: همه شاهد خواهند بود که جهان جدید چگونه شکل خواهد گرفت؛ جوانان ونزوئلایی و ایرانی باید بدانند که دنیای آینده، دنیای تساوی و حامل عدل است و همه باید با ایستادگی در برابر امپریالیسم و در کنار هم این آینده را بسازیم.

نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در مورد قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام گفت: رویکرد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از حالت فنی، تخصصی و حرفه‌ای به رویکرد سیاسی مبتنی بر خواست و اراده نظام سلطه تبدیل شده است.

ابراهیم عزیزی در گفت و گو با ایرنا افزود: مشکل غرب با جمهوری اسلامی مشکل هسته‌ای نیست و مشکل اساسی آنها موضوع اعتقادات ملت ایران و نظام سیاسی برآمده از دین و اندیشه‌های دینی و ایستادگی ملت ایران مقابل نظام سلطه است آنها سعی می‌کنند برای مقابله با این موضوع از هر بهانه‌ای استفاده کنند.

نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به سفر رافائل گروسی به سرزمین اشغالی و دیدار با مقامات صهیونیستی تصریح کرد: سال‌هاست رویکرد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از حالت فنی، تخصصی و حرفه‌ای به رویکرد سیاسی مبتنی بر خواست و اراده نظام سلطه تبدیل شده است و دیدگاه‌هایی که به تازگی بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حاکم شده است، ترجمان گفتمان و رویکردهای نظام سلطه و رژیم صهیونیستی است گروسی حرف‌های لابی صهیونیست‌ها را می‌زند و تمامی منویات لابی صهیونیستی از زبان گروسی خارج می‌شود.

نماینده مردم شیراز با بیان اینکه رسالت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر موضوع منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای پایه گذاری شده است، بیان داشت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید محل بحث، تعامل، اجماع، هماهنگی و توافق همه کشورها باشد، اما اروپایی‌ها در رفتارهای سیاسی خود با سوء استفاده از این نهاد تحت تأثیر اراده و خواست آمریکا و لابی صهیونیستی عمل می‌کنند و این آژانس به ابزاری برای نظام سلطه تبدیل شده است.

عزیزی با اشاره به همکاری و تعامل ایران با آژانس گفت: ایران در طول سال‌های متمادی بیشترین حجم همکاری را با آژانس داشته است اما در مقام عمل، رفتار آژانس را بر حُسن همکاری ندیدیم و این نشان می‌دهد که برای آژانس موضوع هسته‌ای مطرح نیست و اگر بر مبنای میزان تعامل بین آژانس و ایران، قرار بود معادله‌ای برقرار شود باید مدت‌ها قبل موضوع مورد بحث ایران و آژانس به اتمام می‌رسید.

وی با اشاره به واکنش ایران مقابل قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره رفتار هوشمندانه، قاطعانه و بازدارنده را مبنای عمل قرار می‌دهد. امیدواریم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم عاقلانه و بر مبنای منافع ملی همه کشورها تصمیمات خود را عملیاتی کند.

نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با بیان اینکه ایران اسلامی دست برتر را در موضوع مذاکرات و لغو همه تحریم‌ها دارد، تاکید کرد: جمهوری اسلامی از همه ابزارهای خود به بهترین شکل ممکن استفاده می‌کند. مجلس قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را به تصویب رساند و دولت می‌تواند مبتنی بر این قانون قاطعانه‌ترین رفتار را برابر زیاده‌خواهی غربی‌ها به اجرا بگذارد.

عزیزی با اشاره به قطع دوربین‌های فراپادمانی آژانس بین المللی انرژی اتمی در یکی از مراکز هسته‌ای بیان کرد: این اقدام حداقلی و شایسته‌ای است که جمهوری اسلامی انجام داد در این شرایط هر اقدامی را انجام دهد حق مسلم خود می‌داند. ما بر مبنای اصول اسلامی و دیپلماسی فعال انقلابی برخورد می‌کنیم و از مواضع به حق ملت ایران دفاع خواهیم کرد و اجازه زیاده‌خواهی به دولت‌های وابسته به نظام سلطه را نخواهیم داد.

 نماینده مردم شیراز با بیان اینکه در واکنش به قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام تصمیمات هیجانی نمی‌گیریم، گفت: ایران بر پایه سه اصل عزت، حکمت و مصلحت عمل می‌کند و بر مبنای آن رویکرد هوشمندانه و قاطعانه را اتخاذ می‌کند و همواره دفاع از حقوق ملت را در اولویت خود قرار می‌دهد.

ایسنا: دبیرکل کمیسیون بین الدولی کریدورهای اروپا، قفقاز و آسیا موسوم به تراسیکا با مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امورخارجه دیدار کرد. در این دیدار، آساوبایف هدف ازسفر خود را تاکید بربهره برداری حداکثری از مسیرهای ترانزیتی ایران برای انتقال کالا از کشورهای آسیای مرکزی به اروپا عنوان کرد. وی با اشاره به وضعیت جدید منطقه اظهار داشت: هم اکنون حجم حمل و نقل کالا ازآسیای مرکزی به اروپا ازطریق دریای خزروجمهوری آذربایجان بیش از ظرفیت آن می‌باشد و لذا مسیرهای عبوری از ایران هم اکنون بسیار مورد توجه هستند. صفری نیزدراین دیدار ضمن استقبال از توسعه همکاری‌ها با تراسیکا اظهار داشت: مسیرهای ریلی و جاده‌ای ایران درزمره مطمئن‌ترین مسیرهای حمل ونقلی هستند، زیر ساخت‌ها آماده است و ظرفیت‌های چشمگیر ترانزیتی ایران درخدمت تسهیلِ ترانزیت بین المللی کالاها به ویژه در شرایط فعلی است.

 ایرنا: حسین امیرعبداللهیان، وزیرامورخارجه کشورمان اموزدردیدار با کارلوس فاریا وزیرامورخارجه ونزوئلا درخصوص موضوعات مورد علاقه دوکشوربه گفت‌وگووتبادل نظرپرداخت. وزیرامورخارجه کشورمان با تبریک انتصاب همتای ونزوئلایی درپست وزیر امور خارجه، اظهارداشت: اکنون روابط دو کشوردربهترین وضعیت قرار دارد و با امضای سند نقشه راه همکاریهای جامع دو کشور مسیر تعمیق همکاری‌های فیمابین بیش از گذشته هموارخواهد شد. امیرعبداللهیان ابرازامیدواری کرد که در آینده با افزایش تماس‌ها و سفرهای آتی، زمینه پیگیری و اجرای سند ۲۰ ساله فراهم و با قوت دنبال شود. وزیر خارجه ونزوئلا نیز در این دیدار با اشاره به تجربه همکاری‌های نزدیک خود با طرفهای ایرانی در سمت‌های قبلی، تاکید کرد: فرصت مناسبی برای ورود به دور جدیدی از همکاریها وجود دارد و ما از نزدیک شاهد پیشرفتهای ایران در حوزه‌های اقتصاد دانش بنیان، صنعت و دیگر حوزه‌ها به ویژه در شرایط تحریمی هستیم و آن را تحسین می‌کنیم.

یک کارشناس مسائل آمریکای لاتین با اشاره به سفر رئیس‌جمهور ونزوئلا به تهران گفت: به نظر می‌رسد یکی از محورهای اصلی سفر دو روزه آقای «نیکلاس مادورو» به تهران، مسائل اقتصادی و تلاش برای گسترش روابط دو کشور در حوزه تجاری و بازرگانی است.

سید رضا طباطبایی با بیان این‌که پیش‌بینی می‌شود در سفر رئیس جمهور ونزوئلا به ایران که در ادامه سفر منطقه‌ای وی انجام می‌شود، تعدادی موافقت‌نامه به خصوص در حوزه تجاری بین ایران و ونزوئلا به امضا برسد، ادامه داد: به احتمال زیاد بعد از این سفر، آقای ابراهیم رئیسی، رییس جمهور ایران نیز در پاسخ به سفر انجام شده در آینده سفری به ونزوئلا داشته باشد و سفر روسای جمهور دو کشور به تهران و کاراکاس نشان از اراده سیاسی مقامات عالی رتبه دو کشور برای انجام کارهای بزرگ اقتصادی است.

این دیپلمات پیشین کشورمان با بیان این‌که معروف است که ونزوئلا دارای «ابرتورم» است، چنانکه ارزش کاغذی که برای انتشار پول استفاده می‌شود از خود پول کاغذی در ونزوئلا بیشتر است، تصریح کرد: براساس آمار و ارقام از حدود یکسال و نیم پیش ونزوئلا تا حدود زیادی از این وضعیت خارج شده است و با استفاده از راهکارهایی تلاش کرده که بر این مشکل تا حدودی فائق آید.

طباطبایی با بیان این‌که ونزوئلا در این راستا تلاش کرده که مرزهای خود را بر روی کالاهای خارجی باز کند، معافیت‌های گمرکی را کاهش دهد و مقدار بیشتری از نفت خود را بفروشد، خاطر نشان کرد: ونزوئلا توانسته از بحران انرژی که در پی جنگ اوکراین به وجود آمده به نفع خود تا حدودی استفاده کند در همین راستا صادرات نفت خود را افزایش داده و صادرات نفت به کشورهایی همچون ایتالیا و اسپانیا را آغاز کرده است و با مقامات آمریکا نیز رایزنی‌هایی را انجام داده تا بتواند از طریق نفت خود، کمبود انرژی در جهان را تا حدودی جبران کند.

وی با بیان این‌که در واقع ونزوئلا به دنبال این است از بحران به وجود آمده در عرصه جهانی پس از جنگ روسیه و اوکراین به نحو مطلوب بهره‌برداری کند، اضافه کرد: در همین چارچوب مناسب است فعالان اقتصادی ایران و ونزوئلا در حوزه دولتی و خصوصی برنامه ریزی‌های جدی‌تری برای گسترش روابط داشته باشند در حال حاضر بخش دولتی اقداماتی را در این زمینه انجام داده است از جمله برقراری مجدد خطوط هوایی بین ایران و ونزوئلا که قرار است در پایان خردادماه فعال شود این موضوع می‌تواند در زمینه افزایش توریست و گردشگری بین دو کشور مؤثر باشد.

این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین با بیان این‌که باید خطوط کشتیرانی برای انتقال کالا بین دو کشور فعال‌تر شود و بخش خصوصی در این حوزه از ظرفیت‌های خود بهتر استفاده کند، اظهارکرد: در واقع زمان آن رسیده که بخش خصوصی ایران ذهنیت خود را نسبت به وضعیت ونزوئلا اصلاح کند و به این موضوع توجه داشته باشد که رقبای سنتی ما از جمله ترکیه و هند در حال انجام چه اقداماتی برای استفاده از فرصت به وجود آمده جهت گسترش تعاملات اقتصادی خود با ونزوئلا هستند.

وی با ابراز امیدواری مبنی بر این‌که سفر رئیس جمهور ونزوئلا به تهران باعث شود همکاری‌های دو کشور در حوزه اقتصادی گسترش بیشتری پیدا کند، تصریح کرد: از چند سال قبل کارخانه تراکتورسازی ایران در ونزوئلا تأسیس شده است، ولی فعالیت آن افول پیدا کرده است و مناسب است که این کارخانه بار دیگر فعال شود و این موضوع قطعاً به نفع منافع دو کشور خواهد بود.

 این دیپلمات پیشین کشورمان در بخشی دیگری از مصاحبه خود با ایسنا همچنین در مورد اهمیت سیاسی سفر مادرو به تهران نیز گفت: سفر آقای مادورو رئیس جمهور ونزوئلا به ایران از نظر سیاسی نیز دارای اهمیت زیادی است، این اولین سفر منطقه‌ای رئیس جمهور ونزوئلا به منطقه است، سفری که در آن قرار است با روسای جمهور ترکیه، روسیه و ایران ملاقات و مذاکراتی انجام شود.

طباطبایی با بیان این که طبیعتاً در این موقعیت حساس تاریخی با وجود بحران‌های انرژی و غلات، انتخاب کشور ایران برای سفر به نوبه خود نشان می‌دهد که ونزوئلا حاضر به همکاری‌های بیشتر با ایران بر خلاف تحریم‌های بین المللی است، خاطر نشان کرد: ونزوئلا درحال حاضر به خاطر موضوع نفت مورد استقبال برخی از کشورهای غربی‌ها است و بسیار امیدوارند که به گونه‌ای درترمیم بحران انرژی جهانی بتواند قدمی بردارد.

وی با بیان این که این سفر که در سطح بالاترین مقام عالی کشور ونزئلا انجام می‌شود، نشانگر همبستگی دو کشور در این شرایط است، افزود: نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره شود، این است که ونزوئلا همیشه حامی مردم مظلوم فلسطین بوده است و درحالی که امروز شاهد روابط علنی برخی از کشورهای عربی با رژیم اشغالگر قدس و اتحاد آنها علیه جمهوری اسلامی ایران هستیم، این سفر به نوبه خود نشان دهنده این است که پروژه انزواری ایران موفق نبوده و برخی از تلاش‌ها برای به فراموشی سپردن مسئله فلسطین در صحنه افکار عمومی جهان با انجام اقداماتی مانند عادی سازی روابط با رژیم صهیونسیتی موفق نبوده است.

پایگاه خبری «نشنال ریویو» در گزارشی به تحرکات جدید سیاست خارجی دولت بایدن در قبال منطقه خاورمیانه پرداخته و به‌طور خاص ضمن اشاره به تلاش‌های اخیر بایدن جهت تقویت روابط رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی، به این نکته اشاره‌کرده که این رویه دولت بایدن تا حد زیادی با برخی دیگر از سیاست‌های این دولت در قبال منطقه مذکور، در تضاد است. مساله ای که عملاً حاکی از برقراریِ نوعی وضعیت سردرگمی و ابهام در قالب معادله نوع رویکرد و سیاست خارجی دولت بایدن در رابطه با خاورمیانه است.

پایگاه خبری «نشنال ریویو» در این رابطه می‌نویسد: دولت بایدن به‌تازگی برشدت تلاش‌های خود جهت تقویت روابط دیپلماتیک میان عربستان سعودی و اسرائیل افزوده است. در چند سال اخیر، روابط میان عربستان و اسرائیل، به نحو فراوانی بهبودیافته است. مساله ای که تا حد زیادی ریشه در «توافق ابراهیم» و جریان عادی‌سازی روابط میان اسرائیل با شماری از دولت‌های عربی و اسلامی نظیر امارات، مراکش و بحرین دارد. اخیراً دولت بایدن زمینه دستیابی به یک توافق میان اسرائیل و عربستان سعودی را هموار کرده که در قالب آن پروازهای تجاری از مبدأ اسرائیل این اجازه را دارند تا بر فراز عربستان سعودی پرواز کنند. بااین‌حال، این قبیل تلاش‌های دولت بایدن عملاً در تضاد با برخی رویه‌های دیگر این دولت در عرصه سیاست خارجی آمریکا هستند.

به‌طور خاص دولت بایدن در تلاش است تا زمینه احیای توافق «برجام» را فراهم کند. توافقی که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا در سال 2018 کشورش را از آن خارج کرد. نیت و قصد اصلی که در چهارچوب توافق برجام دنبال می‌شود، مهارِ توانمندی‌های اتمی ایران و تقویت نظم و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است. بااین‌حال، اسرائیل و دیگر دولت‌های عربی به‌شدت از توافق برجام و تقویت قوای سیاسی و اقتصادی ایران انتقاد کرده و می‌کنند و از هیچ کارشکنی نیز در این مسیر کوتاهی نمی‌کنند. به‌طور خاص، مقام‌های اسرائیلی استدلال کرده‌اند که توافق اتمی ایران (برجام) موجب تقویت نفوذ منطقه‌ای ایران و گروه‌های نزدیک به این کشور نظیر حزب‌الله لبنان که کابوسی تمام‌عیار برای اسرائیل است، خواهد شد. هم اسرائیل و هم دولت‌های عربی نظیر عربستان سعودی به‌شدت از تحرکات دولت بایدن جهت انجام مذاکرات اتمی با ایران و احیای توافق برجام انتقاد داشته‌اند.

در این راستا، به نقل از نشریه تایمز اسرائیل، سال گذشته نفتالی بنت نخست‌وزیر رژیم اسرائیل به آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا گفته است که «آمریکا به‌جای احیای برجام و بازگشت به توافقی که در سال 2015 امضا شد و در سال 2018 خودِ دولت آمریکا از آن خارج شد، باید گام‌های مستحکمی را علیه ایران در کنار دیگر قدرت‌های جهانی بردارد». دولت بایدن همچنین با توجه به انتقادات گسترده خود از نقش مخرب عربستان در قالب جنگ یمن، حمایت‌های خود را از این کشور نیز در از زمان به ورود به کاخ سفید، به‌شدت کاهش داده است. به‌طورکلی، دولت ترامپ از ابتکارها و سیاست‌هایی که کاملاً متناسب با منافع اسرائیل و دولت‌های عربی بودند حمایت می‌کرد که این مساله عملاً موجب تقویت حسن نیت در روابط دو طرف و حمایت‌های مالی گسترده‌تر به‌ویژه اعراب از آمریکا شده بود.

در سوی مقابل، دولت بایدن با پیامدهای منفی سیاست خارجی خود در قبال منطقه خاورمیانه روبه‌رو بوده است. در بحبوحه اوج‌گیری بحران و جنگ اوکراین، رهبران امارات و عربستان از صحبت با جو بایدن در مورد مساله انرژی و درخواست آمریکا از این دسته از کشورها جهت بالا بردن تولید نفتشان باهدف پایین آوردن قیمت نفت، خودداری کردند. شکی نیست که افزایش فراوان بهای هر بشکه نفت به بیش از 100 دلار (در پی جنگ اوکراین)، تا حد زیادی تبعات منفی و مخربی را برای اقتصاد آمریکا به دنبال داشته و دارد. اضافه بر این، آمریکا، اتحاد با عربستان را جهت حفظ نفوذ سیاسی خود در منطقه و مقابله با رقبای مهم خود در خاورمیانه نظیر ایران کاملاً مهم ارزیابی می‌کند.

بااین‌همه اقدام اخیر دولت بایدن در تسهیل روند توسعه روابط میان اسرائیل و عربستان سعودی، حاکی از یک سیاست خارجی ناسازگار و نامتعادل در منطقه خاورمیانه است. شاید دولت بایدن از تصمیم خود جهت احیای برجام برگشته است و اکنون سعی دارد با توجه به منافع آمریکا، متحدان سابق خود یعنی اسرائیل و عربستان سعودی را با دیگر به زیر چتر حمایتی خود بازگرداند و با آن‌ها روابط گرمی را از سر گیرد. در این راستا، راهبرد و نیات دولت بایدن در قبال منطقه خاورمیانه، در ماه‌ها و سال‌های آتی، جلوه حقیقی خود را نشان خواهد داد.