آیا ایران قصد پنهانکاری در ماجرای هواپیمای اوکراینی داشت؟
تعداد بازدید : 2
گام به گام در جاده جبران فاجعه
با نگاهی بی طرفانه به اتفاقات روزهای پس از حادثه هواپیمای اوکراینی میتوان فهمید که جمهوری اسلامی ایران، نه تنها قصدی برای پنهانکاری پیرامون این واقعه تلخ نداشته، بلکه تمام توان خود را برای مشخص شدن ابعاد آن و تأمین حقوق خانوادههای داغدار به کار گرفته است.
در این میان گزارههای مطرح شده درباره تلاش ایران برای پنهان کاری پیرامون ابعاد این حادثه را میتوان با تصمیمات گرفته شده بلافاصله پس از این حادثه پاسخ داد. بلافاصله بعد از بروز این حادثه برای هواپیمای اوکراینی، تیم تحقیقاتی این کشور (به دلیل مالکیت هواپیما) به دعوت مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری برای بررسی میدانی سانحه پاسخ مثبت دادند و ۱۹ دی ماه وارد کشور شدند.
دعوت از تیم اوکراینی در شرایطی صورت گرفت که ستادکل نیروهای مسلح در حال بررسی احتمال سرنگونی هواپیما با موشک پدافندی خودی بود، اما هیچ گونه منعی برای ورود تیم اوکراینی ایجاد نشد. نکته قابل توجه آنکه تیم اوکراینی حتی با وجود مشاهده برخی آثار ترکش در بدنه هواپیما نیز، اعلام نظر پیرامون احتمال اصابت موشک را منوط به بررسی بیشتر کرده و آنرا تائید نکرد. دردناک بودن این سانحه و تلاش برخی کشورها و رسانههای خارجی برای فضاسازی علیه ایران، باعث شد که برخی ابعاد این فاجعه بزرگ و پذیرش مسئولیت آن توسط جمهوری اسلامی ایران، نادیده گرفته شود.
بررسی سوانح مشابه در دیگر کشورها مانند، آنچه برای هواپیمای MH۱۷ خطوط هواپیمایی مالزی در جولای ۲۰۱۴ در آسمان شرق اوکراین رخ داد نشان میدهد طرفهای درگیر تلاش میکنند هرگونه پذیرش تقصیر در چنین حوادثی را یا نپذیرند و یا تا حد ممکن آنرا به تأخیر بیندازند. با بررسی رویدادهای مشابه میتوان فهمید که ایران و نیروهای مسلح در سریعترین زمان ممکن ابعاد مختلف این فاجعه را پذیرفتند؛ اما این تنها اقدام ایران برای کاهش آلام بازماندگان این فاجعه بزرگ نبود.
-
از شهید اعلام کردن قربانیان تا تشکیل دادگاه
بلافاصله بعد از مشخص شدن خطایی انسانی در سقوط هواپیمای اوکراینی و قربانی شدن تعدادی از هموطنان و اتباع دیگر کشورها، بنیاد شهید و امور ایثارگران در اطلاعیهای اعلام کرد که جان باختگان ایرانی این سانحه در حکم شهید هستند. در اطلاعیه بنیاد شهید آمده بود «بنیاد شهید و امور ایثارگران ضمن ابراز تسلیت بهتمامی بازماندگان سانحه هواپیمای اوکراینی، آمادگی خود را برای ایفای وظایف قانونی در قبال جانباختگان ایرانی این حادثه از جمله تدفین در قطعه شهدا اعلام نموده و به اطلاع میرساند جانباختگان ایرانی این سانحه هوایی در حکم شهید محسوب میشوند.»
بر اساس اعلام امیرحسین قاضی زاده رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران تاکنون برای ۷۳ خانواده پرونده در بنیاد شهید ایجاد شده و این بنیاد آمادگی تشکیل پرونده برای خانواده دیگر شهدای این سانحه را نیز دارد. در مسیر دیگر نیز بلافاصله بعد از این حادثه و مشخص شدن دخالت نیروهای مسلح در بروز آن، قوه قضائیه و سازمان قضایی نیروهای مسلح پیگیر تشکیل دادگاه و محاکمه مقصران این سانحه تأسف بار شدند.
در راستای همین پیگیریها، اولین جلسه دادگاه متهمان سقوط هواپیمای اوکرایی در ۳۰ آبان ماه با حضور ۱۰۳ شاکی و حضور ۱۰ متهم این سانحه برگزار شد. متهمان حاضر در این دادگاه بعضاً دارای رتبههای عالی نظامی هستند که نشان از حساسیت قوه قضائیه در محاکمه عادلانه مقصران این واقعه تلخ دارد؛ در ادامه نیز دومین جلسه دادگاه در ۷ آذرماه گذشته برگزار شد.
بُعد دیگر تلاشهای ایران برای جبران این خطای انسانی بزرگ پرداخت غرامت به بازماندگان این فاجعه است که از روز اول در دستور کار قرار گرفت. در جدیدترین اقدام نیز آیت الله رئیسی رئیس جمهوری، در جلسه هیات دولت با اشاره به لزوم توجه و دلجویی از خانواده شهدای حادثه هواپیمای اوکراینی، با صدور دستوری تأمین حقوق قانونی این خانوادهها به ویژه تسریع در پرداخت غرامت به آنها را لازم و ضروری دانست. رئیسی همچنین تأکید کرد: «وزارت راه و شهرسازی، بنیاد شهید و امور ایثارگران، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و معاونت حقوقی با تشکیل کارگروهی برای پیگیری رفع مشکلات خانوادههای این حادثه اقدام کنند.»
با مرور ۲ سال گذشته و اتفاقات روزهای پس از حادثه با نگاهی بیطرفانه میتوان فهمید که جمهوری اسلامی ایران، نه تنها قصدی برای پنهان کاری پیرامون این واقعه تلخ نداشته، بلکه تمام توان خود را برای مشخص شدن ابعاد آن و همچنین تأمین حقوق خانوادههای داغدار به کار گرفته است.
شاید دراین میان برخی جریانهای سیاسی خارجی که تلاش میکنند روند رسیدگی به این پرونده تلخ را از کانال سیاسی کاری عبوردهند، هیچگاه اهمیتی برای خانوادههای داغدار این فاجعه قائل نباشند.