
شایعه یا واقعیت؛ ترامپ و شاید بزرگترین تصمیم
تعداد بازدید : 2
تمدید تحریم یا ترفند تعلیق
پشتپرده خبرهای غیررسمی درباره احتمال قمار انتخاباتی ترامپ چیست؟
آخرهفته مملو از اخبارعجیب و متناقض بود و دو خبر مهم درعرصه سیاست خارجی کشورمان پخش شد. از طرفی، ارائه قطعنامه ضد ایرانی آمریکا برای تحریم تسلیحاتی که گفته میشد شامگاه دوشنبه به طور رسمی برای رأیگیری عرضه خواهد شد، به تعویق افتاد. از سوی دیگر، درخبرگزاریها اعلام شد که آلمان و انگلیس به آمریکا پیشنهاد دادهاند که تحریمهای ضد ایرانی خود را لغو کند. طبق اعلام برخی منابع، آلمان با همفکری و حمایت انگلستان پیشنهادی را به آمریکا ارائه کرده مبنی بر اینکه آمریکا تحریمهای غیرهدفمند که بیشترین تأثیر اقتصادی بر زندگی مردم ایران دارد را موقتاً لغو کند. طبق اعلام برخی خبرگزاریها، قراراست 8 تا 10 روز دیگر ارزیابی واشنگتن در این موضوع به پایان برسد. هرچند این خبردوم توسط وزارت امورخارجه ایران تکذیب شد اما اصل شایعه چنین خبری و همزمانیاش با برخی اتفاقات میتواند چیزهای زیادی را نشان بدهد. اما این اتفاقها و شایعات چه معنایی دارند؟ برای فهم بهتر باید چند گزاره را کنار هم بگذاریم:
الف. محمود واعظی (رئیس دفتر رئیسجمهور) چند روز پیش اعلام کرد که تحریمهای ایران به زودی برطرف خواهد شد. واعظی گفت: «امیدواریم در ماههای آینده شرایط تحریمی کشور تغییر کند؛ زیرا هدف آنهایی که ما را تحریم کردند، تسلیمشدن ایران در سه الی چهار ماه بود؛ اما الان 2.5 سال گذشته است و ما در این مدت علاوه بر اینکه تسلیم نشدیم، اتکایمان به خودمان نیز افزایش یافت. زندگی مردم سخت شده؛ اما چیزی متوقف نشده است. تحریمکنندگان فقط ایجاد مزاحمت کردند». ب. محسن زنگنه، نماینده مجلس در توئیتی نوشت: دولت قصد دارد با فروش 220 میلیون بشکه نفت، بخشی از کسری بودجه را جبران کند. هر چند با مطرح شدن طرح گشایش اقتصادی بسیاری این فروش را مربوط به توزیع نفت در بورس دانستند، اما صحبت مربوط به فروش220 میلیون بشکه نشان از این دارد که به فرض صحت، خبر مربوطه صرفاً مربوط به بورس نیست و از فروش گسترده نفت به کشورهای خارجی حکایت دارد. ج. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در کمپین انتخاباتی خود اعلام کرد که اگر بار دیگر رئیسجمهور شود طی کمتر از چهار هفته با ایران به توافق میرسد.
د. برایان هوک نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران و یکی از معدود مقامات امنیت ملی که از بحران تیم سیاست خارجی در دوران ترامپ جان سالم به در برده بود، روز پنجشنبه استعفای خود را اعلام کرد. ترامپ با استعفای هوک موافقت کرد و فرد دیگری را جایگزین او کرد. هوک که در دوران ترامپ نماد مخالفت با ایران بود در حالی ازکاخ سفید خارج شد که دیگر بازوی ضد ایرانی دولت ترامپ یعنی جان بولتون نیز مدتی پیش از قدرت کنار رفت. این 4 گزاره اگر با دو خبر شایعه شده بالا جمع شود نتیجهای جالب به ما میدهد. شاید واقعاً قرار است تحریمها برداشته شوند. این نتیجه البته در ظاهردرتضاد با اقدامات اخیر ترامپ مبنی برفشار بیشتر بر ایران است. در همین مدت کوتاه، دولت آمریکا تحریمهای نفتی و غیرنفتی خود را افزایش داده و به خصوص با شدت بیشتری به دنبال تمدید تحریم تسلیحاتی ایران است، اما شاید همین تدبیر نیز بخشی از تاکتیک ترامپ باشد. پیش از این نیز گفته شد که روش ترامپ در سیاست و حتی تجارتش پیشبرد سیاست «چماق و هویج» است. او همواره به دنبال این است که همزمان هم بر رقیبش فشار بیاورد و هم او را مجبور به این کند که پای میزمذاکره بنشیند. از این رو ممکن است فشارهای اخیر در جهت پیش برد همین هدف و سیاست باشد. ازطرف دیگر، ترامپ دراین اوضاع و احوال احتیاج بسیار زیادی به یک شوسیاسی دارد. وضعیت رئیسجمهور آمریکا در مقایسه با رقیب انتخاباتیاش جو بایدن زیاد خوب نیست و اگر اوضاع به همین منوال بماند ممکن است او کلید کاخ سفید را به رقیب دموکراتش بدهد. یکی از ضعفهای ترامپ در طول چهار سال ریاست جمهوریاش سیاست خارجی و به خصوص دیپلماسی او در قبال خاورمیانه و ایران بوده است. ترامپ با برداشته تحریمها شاید بتواند تا حدی به وضع خود در این زمینه سر و سامان دهد. مهمترازهمه این مطلب است که پیشنهاد لغو موقتی تحریمها از جانب انگلیس و آلمان ارائه شده و لغو آن هم نشانه ظاهری شکست ترامپ نیست؛ چرا که او میتواند به راحتی ادعا کند به علت شیوع کرونا و خاص بودن شرایط این اقدام را کرده است. پیش از این بسیاری از تحلیلگران گفتهاند که رئیسجمهور آمریکا ذاتاً یک مغرور خودشیفته است که حاضر نیست به هیچ وجه اشتباهش را قبول کند و به همین دلیل هم است که نمیخواهد به برجام بازگردد تا آغاز کننده مذاکره با ایران نباشد. پیشنهاد آلمان و شرایط خاص این فرصت را به ترامپ میدهد که از قبول شکست خود فرار کند و ژست انساندوستانه هم بگیرد. تمام شواهد فوق نشان میدهد که ممکن است این باراتفاقاتی تازه در عرصه بین المللی رخ بدهد. حالا باید صبر کرد و دید که در 10 روز آینده چه اتفاقی خواهد افتاد و آیا ترامپ پیشنهاد لغو تحریمها را میپذیرد یا این بازی تا پایان دوره ریاست جمهوری او ادامه خواهد داشت؟