معافیتهای مالیاتی در مناطق آزاد قرار است از چرخه بحثهای مخالف و موافق آزاد شود و فعالان اقتصادی بتوانند در فضا و بستری پر از آرامش سرمایهگذاری کنند. تا پیش از این بحث و مجادله بر سر حذف معاف شدن مالیاتی مناطق آزاد زیاد بود موضوعی که مخالفان آن میگفتند اگر انجام نشود، فرش قرمز سرمایهگذاری در کشورهای همسایه باعث میشود بسیاری از سرمایهگذاران کوچ کنند و به آنسوی مرزها بروند؛ اما در کنار آنها موافقانی بودند که اعتقاد داشتند تنها نباید معافیتها به مناطق آزاد ختم شود. حالا آخرین خبرها از معافیتهای مالیاتی در مناطقآزاد گزارش میدهد. طبق این موافقتنامه و بنا به گفته رئیس شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، در دولت هیچ شکی در رابطه با ادامه معافیت ۲۰ ساله فعالان اقتصادی در مناطقآزاد وجود ندارد؛ولی معافیت مالیات ارزش افزوده هنوز در مجلس تعیین تکلیف نشده است.
این معافیتها که در جریان اصلاح روال معافیتهای مالیاتی و ممانعت از فرار مالیاتی است، در جریان بررسی لایحه اصلاح مالیاتهای مستقیم در دستور کار قرار گرفته تا ما دیگر شاهد سرمایهگذاری ایرانیها در کشورهای همسایه چون ترکیه و دبی نباشیم. طبق قوانین مناطق آزاد فعالان اقتصادی و سرمایهگذاری در این مناطق از معافیت مالیاتی برخوردارند و این امر جزو مشوقهای سرمایهگذاری در این مناطق به شمار میرود؛ از اینرو با طرح اصلاح و حذف معافیت در برخی موارد در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مخالفتهایی از سوی مسئولان مربوطه و البته فعالان اقتصادی و کارشناسان مطرح شد.
مناطقآزاد قانون کامل و جامعی دارند
بررسی این لایحه اکنون روی میز بهارستان است تا در زمینه آن تصمیمگیری نهایی صورت گیرد. به گفته مشاور رئیسجمهور و رئیس شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، بحثهایی درمورد مالیات مناطق آزاد وجود دارد و نظرات مختلفی از سوی کارشناسان و متخصصان مطرح است. مرتضی بانک گفت: مناطقآزاد قانون کامل و جامعی دارند و هر اتفاقی برای تغییر این قوانین باید در قالب خود قانون مناطق آزاد رخ دهد؛ از این رو اگر قرار باشد در هر حوزهای از جمله مالیات که قانون مناطق آزاد تکلیف آنها را مشخص کرده است تغییری ایجاد شود، باید توسط لایحهای که از سوی دولت پیشبینی میشود و مربوط به مناطق آزاد است، اعمال شود. البته آنچه تاکنون مورد بحث قرار گرفته و با معاون اول رئیسجمهور درمورد آن رایزنی شده نیز این است که مسائل مربوط به مناطقآزاد باید در قالب قوانین آن و در شرایط مساعد ارائه شود و بعد هر تصمیمی که دولت اتخاذ کند، اجرایی خواهد شد. وی با اشاره به آخرین وضعیت تصمیمگیری درمورد مالیات در مناطق آزاد در دولت و مجلس گفت: فکر میکنم دولت اساساً در مورد ادامه معافیت ۲۰ ساله فعالان مناطق آزاد هیچ شبههای ندارد و تاکنون نیز انجام شده و ایرادی به آن وارد نیست. رئیس شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ادامه داد: درمورد مالیات ارزشافزوده نیز مجلس اقداماتی انجام داده است که در لایحه درمورد مناطق آزاد معافیت وجود دارد؛ ولی درباره مناطق ویژه تلاشهای زیادی شده که بتوان در مجلس وضعیت را روشن کرد ولی هنوز تعیین تکلیف نشده است. از سال گذشته و در جریان اصلاح روال معافیتها مالیاتی و ممانعت از فرار مالیاتی موضوع اصلاح روند مالیات در مناطق آزاد مورد توجه قرار گرفت و برای سال جاری جدیتر در دستور کار قرار دارد. اخیرا وزیر اقتصاد اصلاح مالیاتی در مناطق آزاد را مورد تاکید قرار داده و مجلس نیز پیگیر آن شده است. با این حال با توجه به ماهیت مناطق آزاد و الزام برای تسهیل فعالیت در آن، مسئولان این حوزه موافقتی در این باره ندارند و آن را حذف مشوق سرمایهگذاری در مناطق میدانند. گفتنی است: در ماده (۵۲) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷ هشت مورد از شمول قانون مالیات بر ارزش افزوده مستثنی شدهاند که یکی از آن موارد قانون چگونگی اداره مناطق است. اما با توجه به اهمیت مناطق آزاد از این جهت که مناطقی مرزی و فاقد زیرساخت دولتی از پیش تهیه شده هستند، آیا فقط این مناطق باید مشمول حذف مالیات بر ارزش افزوده شوند؟ علاوه بر این در ماده (۱۲) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۳۸۷ نیز ۱۷ مورد از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شدهاند که از میان آنها میتوان به محصولات کشاورزی فراوری نشده و دام و طیور زنده و ... اشاره کرد.