حق پخش تلویزیونی مسابقات ورزشی یکی از مسائل کلیدی در توسعه پایدار ورزش حرفه‌ای در ایران است که سال‌ها به عنوان منبع حیاتی درآمدی برای باشگاه‌ها و دست‌اندرکاران عرصه ورزش مطرح بوده است. در سال‌های اخیر، قوانین جدیدی در مجلس شورای اسلامی تصویب شده که قصد دارد با شفاف‌سازی، عدالت مالی و برقراری رویه‌های جهانی، سهم باشگاه‌ها را از درآمد حق پخش تضمین کند. در این میان، اظهارات وزیر ورزش و جوانان، احمد دنیا مالی، موید این است که رویکردی مشخص و شفاف برای پرداخت حق پخش تلویزیونی وجود دارد و مجلس مصمم است این حق را بر اساس موازین جهانی به خود باشگاه‌ها اختصاص دهد. این گزارش به بررسی آخرین تحولات قانونی و فنی مربوط به حق پخش تلویزیونی و نقش کلیدی موسسات مختلف در این فرایند می‌پردازد.

تصویب قانون جامع حق پخش تلویزیونی؛ نقطه عطفی در ورزش 
نمایندگان مجلس در شهریور ۱۴۰۴ قانون حق پخش تلویزیونی مسابقات ورزشی را در قالب لایحه نظام جامع باشگاه‌داری تصویب کردند. بر اساس ماده ۱۷ این قانون، باشگاه‌ها به عنوان ذینفعان اصلی تمامی حقوق مالی و معنوی مسابقات، از جمله حق پخش تلویزیونی، ضبط رادیویی و حقوق چندرسانه‌ای شناخته شدند. این قانون راه را برای شفافیت مالی و استقلال اقتصادی باشگاه‌ها هموار کرده است. طبق تبصره‌های این ماده، سازمان برنامه و بودجه موظف شد اعتبارات لازم برای پرداخت حق پخش را بر اساس آیین‌نامه‌ای که با همکاری صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه می‌شود، تامین نماید. بنابراین، ضمن حفظ دسترسی عمومی مردم به مسابقات به صورت رایگان، باشگاه‌ها سهم عادلانه خود را دریافت خواهند کرد.

رویکرد مجلس در تعیین سهم باشگاه‌ها و صداوسیما  
وزیر ورزش و جوانان، احمد دنیا مالی، اعلام کرد که مجلس رویه‌ای مشخص و شفاف برای حق پخش تلویزیونی اتخاذ کرده و انتظار دارد این پرداخت‌ها بر اساس معیارهای جهانی به باشگاه‌ها اختصاص یابد. 
وی همچنین افزود میزان سهم باشگاه‌ها بر اساس پارامترهایی مثل میزان پخش و سایر فاکتورهای مرتبط تعیین می‌شود و هیچ عدد ثابت و قطعی وجود ندارد. در عین حال، صداوسیما درآمدهای فعلی خود از حق پخش را در بودجه پیش‌بینی و هزینه می‌کند و انتظار دارد که در فرایند جدید، بخشی از این هزینه‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد تا حقوق و هزینه‌های صداوسیما نیز تأمین شود.

پایان انحصار صداوسیما در پخش مسابقات ورزشی  
طبق ماده ۲۲ لایحه نظام باشگاه‌داری، انحصار مطلق پخش مسابقات ورزشی در اختیار سازمان صداوسیما قرار داشت، اما در مصوبه اخیر مجلس این انحصار شکسته شده است. اکنون علاوه بر صداوسیما، پلتفرم‌ها و شبکه‌های دیجیتال خصوصی نیز می‌توانند در چارچوب قانون مجوز پخش کسب کرده و مسابقات ورزشی را منتشر کنند. این تغییر مهم می‌تواند رقابت سالم در حوزه عرضه محتوا ایجاد کرده و زمینه درآمدزایی بیشتر برای باشگاه‌ها و توسعه فناوری‌های نوین در پخش زنده را فراهم کند.

پخش رایگان مسابقات و نقش صداوسیما در خدمت‌رسانی عمومی  
دنیا مالی ضمن دفاع از پخش رایگان مسابقات ورزشی توسط صداوسیما، تاکید کرد که این موضوع به ویژه برای کسانی که توان پرداخت حق اشتراک ندارند اهمیت زیادی دارد. صداوسیما با خرید حق پخش مسابقات مهم و ارائه پخش زنده بدون دریافت هزینه، یکی از معدود شبکه‌های جهان است که این خدمات را به‌صورت رایگان و گسترده در اختیار مردم قرار می‌دهد. وی افزود تعامل مناسب بین دولت، صداوسیما و باشگاه‌ها می‌تواند زمینه‌ساز یک نظام منصفانه، شفاف و پایدار در پرداخت حق پخش و ارتقای کیفیت پخش مسابقات ورزشی باشد.

 

سوریه به تازگی صحنه برگزاری انتخابات پارلمانی در این کشور بوده است. رویدادی که پس از سقوط نظام سیاسی سابق سوریه، اولین انتخابات کشور سوریه در چهارچوب نظام سیاسی جدید آن محسوب می شود.
 این رویداد با تحلیل و تفسیرهای مختلفی در محیط بین المللی رو به رو شده است با این حال، بسیاری معتقدند که این انتخابات را چندان نباید در راستای تقویت دموکراسی و قانونمداری در سوریه دانست و بیش از همه چیزی شبیه به یک نمایش از سوی ابومحمد الجولانی رئیس جمهور سوریه و باند متحد وی در قدرت بوده است.
 دلیل این مساله نیز روشن است زیرا انتخابات پارلمانی اخیر سوریه اساسا مردمی نبوده است. این انتخابات با رای حدودا 6 هزار نفر که جولانی در انتخاب آن ها نقش داشته برگزار شده است. افرادی که باید از 140 کرسی پارلمان سوریه، 70 نفر را انتخاب کنند. 70 کرسی دیگر نیز با نظر مستقیم شخص ابومحمد الجولانی انتخاب می شوند! این یعنی انتخابات پارلمانی اخیر سوریه به نام مردم این کشور و به کام جولانی و متحدانش بوده است. در حقیقت، آنها صرفا با برگزاری انتخابات پارلمانی سوریه سعی داشته اند به زعم خود بنیان‌های قدرت و مشروعیت نظام سیاسی تازه تاسیس خود را تقویت کنند. 
یکی از نکات دیگرِ مطرح در قالب انتخابات پارلمانی سوریه این است که جریان های مختلف سیاسی و اجتماعی در این انتخابات مشارکت نداشته‌اند. این یعنی صرفا با یک انتخابات انحصاری و کنترل شده طرف بوده ایم که از ابتدا نتیجه آن مشخص بوده است. تردیدی نیست وقتی کلیت مردم سوریه و گروه های سیاسی این کشور نقش خود در معادلات میدانی این کشور را هیچ بپندارند، دیر یا زود علیه این مساله دست به اعتراض می زنند و خواستار تغییر سازوکارها خواهند شد. اگر از این زاویه نیز نگاه کنیم، انتخابات پارلمانی اخیر سوریه چیزی جز یک قمار از پیش باخته برای ابومحمد الجولانی و متحدانش نبوده است. ورای همه این ها، این نکته را نیز نباید از نظر دور داشته باشیم که در زمان حکومت سابق سوریه، دولت های غربی و به طور خاص آمریکا و کشورهای اروپایی، مدام این نظام سیاسی را متهم می‌کردند که دموکراسی را درکشور سوریه رعایت نمی کند و انحصارگرا است.
 با این حال، همین دولت ها در شرایطی کنونی که رژیم سوریه و شخص جولانی را در کنترل خود دارند، در برابر انتخابات فرمایشی سوریه سکوت محض پیشه کرده اند و البته که از هیچ تلاشی نیز برای مشروعیت‌بخشی به جولانی و متحدانش فروگذار نمی کنند.
 این معادله از چشم اندازی کلان نشان می دهد که تا چه اندازه نگاه غربی ها به مقوله دموکراسی، نمایشی و توام با استانداردهای دوگانه و ریاکاری است. در حقیقت، آن ها از شعارهای زیبا استفاده می کنند تا ملت ها را فریب دهند و منافع و امنیت ملی آن ها را به نفع خود تضعیف کنند. معادله ای که از چشم اندازی کلان نیازمند آگاهی عمومی است.
 با این همه، آنچه واضح است، انتخابات پارلمانی اخیر در سوریه برای جولانی و متحدانش یک گام به جلو نبوده بلکه چندین گام به عقب بوده و خیلی زود بحران های عدیده ای را برای آن ها ایجاد خواهد کرد. بحران هایی که آن ها توان مدیریت و مهارشان را ندارند و البته که دیگر هم با ابزار نمایش و بازی های تبلیغاتی نمی توانند روی آن ها سرپوش بگذارند.