فعال سازی مکانیسم ماشه؛ اعلان جنگ اروپا علیه ایران
نویسنده : مریم عمادی / گروه سیاست
با افزایش تنشهای نظامی در منطقه و تصمیم ایران برای تعلیق بخشی از همکاریهای داوطلبانه با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در واکنش به حملات مستقیم اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هستهایاش، نگرانیهایی در میان اعضای اروپایی برجام بهوجود آورده است تا جایی که در روزهای اخیر اخبار تأیید نشدهای درباره فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران به گوش میرسد. تا تاریخ کنونی هیچ قطعنامهای برای ارجاع رسمی پرونده ایران به شورای امنیت صادر نشده است. با این حال، گزارشهایی از تهدید کشورهای اروپایی، بهویژه تروئیکای اروپا، برای فعالسازی اسنپبک وجود دارد. شایعاتی مبنی بر ارسال نامهای از سوی آلمان به شورای امنیت در ژوئیه ۲۰۲۵ منتشر شده بود که بعداً توسط وزارت خارجه ایران تکذیب شد.
مکانیزم ماشه و عدم قابلیت اجرا
مکانیزم ماشه (اسنپبک) به معنای بازگرداندن سریع تحریمهای سازمان ملل است، در صورتی که یکی از طرفهای برجام معتقد باشد ایران به تعهداتش عمل نکرده است. نکته مهم اینجاست که آمریکا با خروج رسمی از برجام، از نظر حقوقی دیگر عضوی از توافق نیست و در نتیجه نباید بتواند از مکانیسم ماشه استفاده کند.
اما در سال ۲۰۲۰، دولت ترامپ با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱ تلاش کرد این مکانیسم را فعال کند، که با مخالفت جهانی (بهویژه از سوی اروپا، چین و روسیه) مواجه شد. با این حال، ماهیت خودکار مکانیسم ماشه همچنان یک خطر بالقوه باقی ماند در سالهای اخیر و بهویژه پس از تشدید تنشها و کند شدن روند مذاکرات و در ادامه جنگ اسرائیل و ایران برخی از این کشورهای اروپایی بارها ایران را به فعالسازی مکانیسم ماشه تهدید کردهاند در واقع این مکانیزم یکی از مهمترین ابزارهای فشار تروییکای اروپا علیه ایران به شمار میرود.
یکی از مهمترین انتقاداتی که به این برگ برنده غربیها وارد است این است که مجموعه اعضای برجام باید باشند تا برجام از حیات قانونی برخوردار باشد....