مواجهه دولتهای عرب حاشیه خلیج فارس با یک معمای پیچیده «صلح ابراهام»
تعداد بازدید : 3
گام زدن در میدان مین!
نویسنده : سامان سفالگر/ گروه بین الملل
«خشونتهای اخیررژیم اسرائیل در کرانه باختری علیه ملت فسلطین و در عین حال عملیاتهای انتقام جویانه و شهادت طلبانه فلسطینیها دراین رابطه، چه آن دسته ازدولتهای عرب حاشیه خلیج فارس که با اسرائیل روابط خود را عادی سازی کردهاند وچه آنهایی که قصد داشتند چنین کنند را با یک معمای پیچیده روبه رو کرده است. معمایی که عملاً میدان کنشگری آنها در معادله مذکور را به یک میدان مین شبیه کرده که برداشتن گامهای غلط در قالب آن میتواند انفجارهای مهیبی را ایجاد کند.»
درپی اوج گیری تنشهای اخیردراراضی اشغالی و به طور خاص اعمال خشونت گسترده ازسوی نظامیان صهیونیست علیه فلسطینیهای ساکن در قدس شرقی، اریحا، وبه ویژه شهرجنین ومتعاقباً وقوع چند عملیات استشهادی ازسوی مبارزان فلسطینی که درواقع پاسخ به تحرکات صهیونیستها علیه ملت فلسطین بود، دولتهای عرب حاشیه خلیج فارس عملاً با یک معمای جدید و پیچیده در چهارچوب روابط خارجی خود رو به رو شدهاند.دراین راستا، امارات و بحرین به عنوان دودولت عربی منطقه مذکورکه روابط خود را با اسرائیل عادیسازی کردهاند ازیک سو، و دیگر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس مخصوصاً عربستان سعودی ازسوی دیگر، دروضعیتی متفاوت ازحیث نوعِ تعامل خود با اسرائیل و به ویژه توافق ابراهیم قرار گرفتهاند. از این منظر، از یک طرف، امارات و بحرین که بارها قبل از عادیسازی روابط با اسرائیل مدعی بودند که تحقق این دستورکارمیتواند زمینه را برای متوقفساختن جاهطلبیهای صهیونیستها به ویژه درکرانه باختری فراهم کند، اکنون با یک بحران جدی رو به رو شدهاند و عملاً استدلالهای ادعایی آنها در زمینه تندادن به عادیسازی روابط با اسرائیل، مخصوصاً نزد افکارعمومیشان زیرسؤال رفته و تضعیف شده است .ازسوی دیگر، دولتی نظیرعربستان سعودی نیزکه یکی از اصلیترین اهدف بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر دولت جدید اسرائیل جهت عادی سازی روابط با کشورهای عربی است هم در شرایطی که روابط تجاری و غیررسمی خود را عملاً با تل آویو عادی سازی کرده با این حال، به مانعی سخت به ویژه از چشمانداز افکار عمومی جهان اسلام و جهان عرب در رسمی کردن روابطش با اسرائیل برخورد کرده است
.در این راستا شاهد بودیم که سعودیها ازیک سو تجاوزات اخیراسرائیل به کرانه باختری و کشتار فلسطینیها را محکوم کردند با این حال، در تحرکی قابل تأمل چون مایل به تداوم مراودات تجاری روبه رشد خود با اسرائیل هستند، عملیاتهای شهادت طلبانه در قدس اشغالی را که درواقع پاسخ مشروع فلسطینیها به تجاوزات اسرائیل بوده را نیز محکوم نمودند .موضعگیری که در نوع خود نخستین موضع گیری صریح و آشکار عربستان سعودی در حمایت از اسرائیل ارزیابی میشود. جالب اینکه تحولات اخیر سبب شده تا دولتهایی نظیر کویت، عمان و قطر نیز بر سختگیریهای خود جهت عادیسازی روابط با اسرائیل بیفزایند و حتی دولت کویت بار دیگر موضع خود مبنی بر اینکه آخرین دولتی خواهد بود که روابط با اسرائیل را عادی سازی میکند، مورد تاکید قرار دهد.
در این فضا، چه آن دسته از کنشگران عربِ حاشیه خلیج فارس که روابط خود را با اسرائیل عادیسازی کردهاند و چه آنها که چنین نکردهاند و سعی داشتند در فرآیندی حسابشده و گام به گام دست به یکچنین اقدامی بزنند، در موقعیتی مبهم و خطرناک قرار گرفتهاند که بیش از همه شبیه به چیزی نظیر قدم زدن در یک میدان مین است. به نحوی که اگر قرار باشد این دسته از دولتها گام اشتباهی را بردارند، بدون تردید با انفجارهای مهیبی به ویژه از حیث اوج گیری اعتراضات داخلی خود و یا از دست دادنِ وجهه و اعتبارشان در جهان اسلام و مخصوصاً جهان عرب رو به رو خواهند شد.