«جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا به تازگی در یک نطق تلویزیونی، از اقدام دولت آمریکا در ترور «ایمن الظواهری»، رهبر شبکه تروریستی القاعده در ساختمانی در مرکز شهر کابل خبر داد. اقدامی که به گفته بایدن علیه فردی انجام شد که تهدیدی مستقیم علیه هزاران آمریکایی بود و حتی همین اواخر نیز در قالب ویدئوهای مختلف از هوادارانش درخواست کرده بود تا منافع آمریکا و متحدان این کشور را در اقصی نقاط جهان هدف قرار دهند. سخنرانی بایدن خطاب به مردم آمریکا، سخنرانی توام با حس غرور به نظر می‌رسید و وی به نوعی قصد داشت از یک دستاورد بسیار بزرگ خارجی برای دولت خود رونمایی کند و تا جای ممکن در مورد آن مانور تبلیغاتی انجام دهد. با این حال، ترور الظواهری در کابل حاملِ دو پیام عمده است که توجه به آن‌ها جهت درکِ چهارچوب کلی این اقدام دولت آمریکا، کاملاً لازم و ضروری به نظر می‌رسد.

1: ترور الظواهری در کابل، یک شکست و نَه پیروزی برای سیاست خارجی دولت بایدن است

ایمن الظواهری بر خلاف اسامه بن لادن که سال‌ها در کوه‌ها و مناطق صعب العبور پنهان شده بود، در مرکز کابل پایتخت افغانستان حضور داشت و در همانجا ترور شد. او در شهری کشته شد که ایالات متحده آمریکا و ناتو بیش از 20 سال بر آن مسلط بودند و اساساً با این ادعا که به دنبال نابودی و اخراج نیروهای گروه تروریستی القاعده از آن هستند، به کشور افغانستان حمله کردند. با این حال، بر اساس گزارش‌های اطلاعاتی خودِ دولت آمریکا، الظواهری با فاصله بسیاری کمی پس از خروجِ خفت بار نیروهای آمریکایی از افغانستان، عازم این کشور شده و با خانواده‌اش در شهر کابل سکنی گزیده است. موضوعی که نشان می‌دهد تا چه حد کارزار نظامی آمریکا و متحدانش در افغانستان، پوچ و عاری از دستاوردهای عینی بوده است. از این رو، برخلاف ادعاهای دور و دراز دولت آمریکا و به ویژه دولت بایدن که پیش از عقب نشینی نیروهای آمریکایی از افغانستان تاکید داشت که القاعده به کل از افغانستان اخراج شده است، این گروه نه تنها از افغانستان خارج نشده بلکه رهبر آن نیز در ماه‌های اخیر در این کشور حضور داشته است. جالب اینکه نهادهای اطلاعاتی آمریکا اعلاک کرده‌اند که ایمن الظواهری از ماه مِی سال گذشته میلادی، وارد کابل پایتخت افغانستان شده است و پیام‌های اخیر خود مبنی بر حمله حامیانش به منافع آمریکا و متحدان آن را نیز از همین شهر صادر کرده است. درست به همین دلیل است که واشینگتن‌پست به تازگی در گزارشی تاکید می‌کند که اگر بایدن به حرفِ مشاوران نظامی دولت خود گوش می‌داد و با بی‌تدبیری از افغانستان خارج نمی‌شد، اکنون افغانستان نیز مامنِ تروریست‌هایی نظیر ایمن الظواهری نمی‌شد. از این رو، واشینگتن‌پست معتقد است که ترور ایمن الظواهری در کابل نه یک پیروزی برای دولت بایدن، بلکه شکستی قابل توجه برای آن است و صرفاً با هدف لاپوشانیِ بحران‌های قابل توجه این دولت در عرصه‌های داخلی و خارجی آمریکا، صورت رفته است.

2: نیم نگاهِ بایدن و دموکرات‌ها به انتخابات میاندوره ای کنگره آمریکا

یکی دیگر از محرک‌های اصلی دولت بایدن و حزب دموکرات در صدور فرمان ترور ایمن الظواهری رهبر گروه تروریستی القاعده در شرایط کنونی، برنامه ریزی آن‌ها برای انتخابات میاندوره ای کنگره آمریکا و به طور خاص نگرانی آن‌ها از موقعیت متزلزلشان در آستانه انتخابات مذکور در ماه نوامبر سال جاری میلادی است. در واقع، دولت بایدن که با ناکامی‌های متعددی در عرصه سیاست خارجی آمریکا رو به رو است، به نوعی با این اقدام خود سعی داشته تا نوعی دستاوردسازی را برای دولتش در دستورکار قرار دهد و از آن به مثابه یک برگ برنده در جریان انتخابات آتی میاندوره ای کنگره و همچنین انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا استفاده کند. نباید فراموش کرد که پیشتر باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا نیز در سال 2011، از حربه‌ای مشابه در جریان ترور اسامه بن لادن رهبر سابق گروه تروریستی القاعده استفاده کرد (در آستانه انتخابات ریاست جمهوری 2012 آمریکا). دراین میان، برخلاف آنچه در جریان ترور اسامه بن لادن شاهد آن بودیم که نیروهای ویژه آمریکایی به مخفی‌گاه وی در ابیت آباد پاکستان حمله کردند و ضمن کشتنِ وی، مدارک و اطلاعات فراوانی را نیز از محل ترور او جمع آوری کردند و بعدها با استفاده از همان اطلاعات، ضربات سنگینی را به شبکه القاعده وارد کردند، در مساله ترور ایمن الظواهری، حمله با پهپاد انجام شد و بسیاری از از اسناد و مدارک همراه با وی نیز نابود شد. موضوعی که تا حد زیادی ریشه در این واقعیت داشت که آمریکا به دلیل کارنامه ضعیف خود در افغانستان، دیگر در این کشور قدرت و نفوذی ندارد و به همین دلیل هم مجبور به انجام یک حمله پهپادی علی اقامتگاه رهبر شبکه القاعده شده است. حمله‌ای که تنها دستاورد آن حذف رهبر القاعده بود که البته این دستاورد نیز تا حد زیادی تبلیغاتی است. زیرا این فرد به احتمال فراوان به زودی با فردی دیگر جایگزین خواهد شد و رویه‌های تروریستی القاعده نیز همچنان ادامه پیدا خواهند کرد.

ادامه از صفحه یک:

گزارش‌های واهی و جعلی آژانس بین المللی انرژی اتمی، به نظر می‌رسد در صورت ادامه فشارها و تشدید تحریم‌ها علیه ایران، تصمیم به خروج از NPT ضمن حفظ عضویت در آژانس، حداقلی‌ترین راهکار پیش روی دستگاه دیپلماسی کشورمان باشد. خروج از NPT به عنوان یک اهرم فشار قوی می‌تواند پاسخی محکم به رویه‌ای باشد که آمریکا و اروپا در قبال فعالیت‌های هسته‌ای ج ایران در پیش گرفته‌اند. غرب نگران آن است که NPT معاهده‌ای که روح کلی حاکم بر آن مهار کشورهایی است که سلاح هسته‌ای ندارند به شکست بینجامد و دومینویی از خروج کشورها از این معاهده آغاز شود. بنابراین وقتی قرار باشد برجام به شکست بینجامد و تحریم‌ها علیه ایران لغو نشود، آژانس انرژی اتمی علیه فعالیت هسته‌ای کشورمان ادعاهایی دروغ را مطرح کند و گزارش آن به نشست شورای حکام برود و تحریم‌ها علیه ایران تشدید شود! چه نیازی به ماندن در این معاهده است؟

• شرایط پیچیده جهان؛ گریبان گیر نشست

قرار است کنفرانس فوق در پی اتفاق نظر واحدی در قبال گام‌های بعدی باشد اما منابع دیپلماتیک می گویند انتظارات چندان بالایی در مورد حصول به یک توافق اساسی در آن وجود ندارد به چند دلیل. اول اینکه اکنون تنش فزاینده بین آمریکا و روسیه بر سر بحران اوکراین و تهدید روسیه به استفاده از بمب‌های هسته‌ای در جنگ با اوکراین، منجر به تعلیق گفتگوی دوجانبه ثبات استراتژیک بین آنها که هدفش ایجاد زمینه برای کنترل تسلیحات در آینده بود، شده است. هرچند پوتین در نامه‌ای به شرکت‌کنندگان نشست فوق اعلام کرد روسیه به عنوان یکی از طرف‌های معاهده ان‌پی‌تی و یکی از ضامن‌های آن، پیوسته به این معاهده پایبند بوده و به تعهدات خود در توافق‌های دوجانبه با ایالات متحده در زمینه کاهش و محدود کردن تسلیحات مربوطه کاملاً عمل کرده است اما به نظر می‌رسد سخنان او در مجمع ان‌پی‌تی که با گذشت پنج ماه از آغاز جنگ در اوکراین مطرح می‌شود، با هدف اطمینان‌بخشی و نشان دادن روسیه به عنوان یک قدرت هسته‌ای مسئول است. این صحبت‌ها با اظهارات قبلی پوتین و دیگر سیاستمداران روسی که در غرب به عنوان تهدیدات هسته‌ای ضمنی تفسیر شده بود، در تضاد بودند. دلیل بعدی این است که محیط امنیتی در آسیا همچنان متنشج است. اکنون چین به دلیل نگرانی از تهدید نشات گرفته از آمریکا به سرعت درحال گسترش زرادخانه هسته‌ای خود است. کارشناسان می گویند اگر پکن با همین سرعت به توسعه تکنولوژی خود ادامه دهد، تا پایان ۲۰۳۰ بیش از ۱۰۰۰ کلاهک هسته‌ای خواهد داشت. کره شمالی هم حداقل هجده دور آزمایش تسلیحاتی در سال جاری انجام داده است که نشان دهنده افزایش ذخایر زرادخانه‌های هسته‌ای و موشکی این کشور است اکنون بیم آن می‌رود که مقامات این کشور به دنبال انجام هفتمین آزمایش هسته‌ای خود باشند که این اقدام ناقض بسیاری از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل است.

نسل فردا / گروه سیاست

سخنگوی دولت با اشاره به حضور رئیس جمهور کشورمان در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در مهر ماه، اعلام کرد: برنامه‌ریزی‌های مقدماتی برای حضور آیت الله رئیسی در سازمان ملل انجام شده است.

«علی بهادری جهرمی» در نشست هفتگی خود با خبرنگاران درباره حضور میدانی مسئولان در رسیدگی به سیل زدگان در جریان سیل‌های اخیر، گفت: دولت اعتقاد دارد حضور مسئولانه دولتمردان در صحنه مشکلات یک تکلیف و وظیفه برای مدیران اجرایی است و این دولت هرگز تماشاگر مشکلات مردم نیست و اعتقاد دارد برای حل مسائل باید در میدان عمل باشد.

وی افزود: در جلسه اخیر هیأت دولت وزرای مربوطه گزارشی از برآورد اولیه خسارات ناشی از سیل و درخواستی برای دریافت تنخواه ارائه کردند که به تصویب هیأت وزیران رسید که البته باید منتظر ارزیابی نهایی خسارت‌ها باشیم و تصمیماتی نیز برای جبران خسارت‌ها و پیشگیری هر چه بیشتر از وقوع چنین حوادث دلخراشی اتخاذ شد.

بهادری جهرمی با ذکر نکته‌ای در خصوص آبخیزداری در کشور گفت: ۹۰ میلیون هکتار از اراضی کشور نیازمند آبخیزداری است و با سرعتی که اکنون کارها پیش رفته، بیش از ۷۰ سال طول می‌کشد تا آبخیزداری این اراضی نهایی شود که رئیس جمهور بر همین اساس در هیأت دولت دستور داد لایحه جامعی در این زمینه تدوین شود.

سخنگوی دولت درباره برنامه ریزی دولت برای تعیین تکلیف کالاهای انباشته شده در گمرک و تسریع در ترخیص آنها گفت: از ابتدای فعالیت دولت کار جهادی و جهشی در وزارت اقتصاد برای ساماندهی این موضوع صورت گرفت و در هفته جاری سازوکارهای جدیدی در حوزه املاک تملیکی اتخاذ می‌شود.

بهادری جهرمی درباره وام‌های اعطا شده از اول فروردین تا اول مرداد امسال گفت: ۲۱۷ هزار فقره وام فرزندآوری و ۳۲۰ هزار و ۶۵۸ فقره وام ازدواج به متقاضیان اعطا شده که مبلغ پرداختی وام ازدواج ۴۴۰ هزار میلیارد ریال بوده است.

تاپ خبر روز یکشنبه این بود؛ رهبر القاعده کشته شد. او «ایمن الظواهری» بود. حالا با این اتفاق، دومین چهره معروف القاعده بعد از اسامه بن لادن هم کشته شد. گرچه الظواهری رهبری القاعده را بعد از کشته شدن اسامه بن لادن در سال 1390 برعهده داشت اما بیشتر به عنوان معاون بن لادن و مغز برنامه ریز حملات و عملیات‌های القاعده معروف بود.

به استناد آنچه در یورونیوز منتشر شده مقامات امریکایی درباره جزئیات حمله گفته‌اند در حالی که الظواهری در بالکن خانه‌ای در منطقه دیپلمات نشین کابل، ایستاده بود مورد هدف قرار گرفت. این حمله توسط هواپیمای بدون سرنشین سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) انجام شد. در این حمله الظواهری کشته شد اما آسیبی به اعضای خانواده‌اش یا دیگر غیرنظامیان نرسید. مقامات طالبان انجام حمله را تأیید کرده‌اند اما درباره الظواهری اظهار نظری نکرده‌اند.

خبرگزاری رویترز به نقل از مقام‌های آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود گزارش داده که ظواهری صبح روز یکشنبه هنگام بیرون آمدن از بالکن خانه امن خود در کابل مورد اصابت یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی قرار گرفته و در جا کشته شده است.

جو بایدن روز دوشنبه در سخنانی در کاخ سفید در این رابطه گفت: «اکنون عدالت برقرار شده است و این رهبر تروریست دیگر نیست. مهم نیست چقدر طول بکشد، مهم نیست کجا پنهان شوید، اگر تهدیدی برای مردم ما باشید، ایالات متحده شما را پیدا کرده و شما را خواهد کشت.»

بایدن همچنین با اشاره به اینکه او مجوز انجام این حمله دقیق در مرکز شهر کابل صادر کرده، تاکید کرد که در این عملیات هیچ غیرنظامی کشته نشده است.

جالب اینکه سه سخنگوی طالبان در کابل از اظهار نظر در خصوص مرگ ظواهری خودداری کردند. ذبیح اله مجاهد سخنگوی طالبان پیش‌تر تأیید کرده بود که حمله‌ای روز یکشنبه در کابل صورت گرفته و آن را به شدت محکوم کرده و آن را نقض اصول بین المللی خوانده بود.

سخنگوی وزارت طالبان نیز گفت که خانه‌ای در شیرپور، محله مسکونی لوکس شهر که چندین سفارت نیز در آن قرار دارد، مورد اصابت راکت قرار گرفت. عبدالنافی تاکور، سخنگوی این دفتر گفت که این حمله هیچ تلفات جانی نداشت زیرا خانه خالی بوده است.

یک مقام ارشد طالبان به رویترز گفت که ظواهری قبلاً در ولایت هلمند بوده و پس از تسلط طالبان بر کشور در ماه اوت سال گذشته به کابل نقل مکان کرده است.

یک مقام ارشد دولت آمریکا به خبرنگاران گفت که اطلاعات ایالات متحده با اطمینان بالا از طریق جریان‌های اطلاعاتی متعدد مشخص کرد که مرد کشته شده ظواهری است.

این مقام در یک کنفرانس تلفنی گفت: «ظواهری همچنان تهدیدی فعال برای افراد، منافع و امنیت ملی ایالات متحده به شمار می‌رفت. مرگ او ضربه مهمی به القاعده وارد می‌کند و توانایی این گروه را برای عملیات تنزل می‌دهد.»

ظواهری پس از سال‌ها به‌عنوان سازمان‌دهنده و استراتژیست اصلی القاعده، جانشین بن لادن شد، اما فاقد کاریزمای لازم برای جذب نیروهای بنیادگرا بود و همین مسئله موجب شد تا بسیاری از اعضای این گروه جذب داعش شوند. در سال‌های اخیر بارها شایعاتی مبنی بر مرگ ظواهری شنیده می‌شد و گزارش‌هایی هم در خصوص وضعیت نامناسب او منتشر شده بود.

• الظواهری که بود؟

اَیمن الظواهری متولد 1330 شمسی (1951 میلادی) در مصر است. او در خانواده‌ای به دنیا آمد که اکثر اعضای آنها پزشکان مشهور یا چهره‌های برجسته سیاسی - مذهبی بودند. پدر الظواهری پزشک معروف و پدربزرگش امام جماعت و شیخ مسجد الازهر قاهره بود. مسجد الازهر عالی‌ترین مرجع مسلمانان اهل سنت به شمار می‌رود. عموی او هم دبیرکل اتحادیه عرب بود.

ایمن الظواهری از زمانی که کم سن بود وارد جمع‌های اسلامی افراطی شد. در کودکی به مجموعه اخوان المسلمین مصر پیوست و در سن 15 سالگی به دلیل عضویت در آن، در مصر بازداشت شد.

الظواهری در ابتدا و بعد از فارغ التحصیلی از دانشگاه در رشته پزشکی، در یکی از محلات قاهره، مطب تأسیس کرد اما به سرعت به گروه‌های اسلامگرایی پیوست که خواهان سرنگونی دولت مصر بودند.

او از موسسان گروه جهاد اسلامی مصر بود و در سال 1981 نیز به همراه شمار زیادی از افراد به اتهام ارتباط با کشته شدن انورسادات رئیس جمهور مصر بازداشت شد.