
بررسی ابعاد فاجعه زیستمحیطی اخیر در گفتوگو با کارشناسان:
تعداد بازدید : 7
بنای «یادبود سیل» نصب کنید شاید عبرت شد
نویسنده : دریا وفایی/ گروه ایران
اینکه چرا در تابستان بارشهای سنگین و سیل و سیلاب به راه میافتد، موضوعی است علمی و تخصصی که باید در فرصتی مناسب مورد واکاوی قرار گیرد. اما آنچه اکنون به گفته متخصصان امر مهمتر به نظر میرسد، توصیهها و اطلاعرسانیهایی است که باید زودتر از اینها به آن توجه میشد.
فعلاً و در حال حاضر بارش بارانهای شدید و به راه افتادن سیل در ایران همچنان بسیاری از جادههای کشور را مسدود نگهداشته و خسارات فراوانی را هم به بار آورده است. همچنین بر اساس اعلام مقامهای رسمی آمار جانباختگان این سیل در سراسر کشور در حال افزایش است و تاکنون مرگ دستکم چند ده نفر تأییدشده است.
در تابستان بارشها سنگین است، مسئولان غافل نباشند و مردم هم هشدارها را جدی بگیرند
بهلول علی جانی استاد جغرافیای طبیعی دانشگاه خوارزمی دراینباره به ما گفت: در تابستان بارشها سنگین است، مسئولان غافل نباشند و مردم هم هشدارها را جدی بگیرند. هرچند کشور ما منطقهای خشک است اما حتی در فصول گرم وقتی شرایط مساعد باشد احتمال بارشهای شدید زیاد است.
علی جانی که بنیانگذار اقلیمشناسی سینوپتیک است در توضیح بیشتر بیان داشت: عدهای بارشهای تابستانه را به مصیبت و بلا تعبیر میکنند درحالیکه چنین چیزی نیست. وقتی از سمت جنوب شرقی یعنی از اقیانوس هند رطوبت به ایران میرسد، منجر به باران میشود. این رطوبتی که از اقیانوس هند میآید بسیار زیاد است، هوا هم گرم است، خب درنتیجه بارشهای بسیار سنگین رخ میدهد.
از این استاد دانشگاه خوارزمی پرسیدیم «بارشها تا چه زمانی ادامه دارد؟» او پاسخ داد: هر سامانه بارشی که وارد میشود ابتدا اوج میگیرد ولی بعد بهتدریج کم میشود. بارشهایی هم که میبینیم تا چند روز دیگر و احتمالاً در هفته جاری قطع شود. البته در بعضی از شهرهای کشور مانند مناطق جنوبی ممکن است دیرتر تمام شود.
بنیانگذار اقلیمشناسی سینوپتیک خاطرنشان کرد: حتی در روزهای آفتابی هم نباید در مسیر مسیلها اُتراق کرد چون بارشهای تابستانه ناگهانی است، الآن هوا کاملاً آفتابی است اما در چشم برهم زدنی ابری پیدا میشود و شروع به رگبار و بعد هم سیل به راه میافتد. بنابراین باید موضوع بارشهای تابستانه بهطور صحیح برای مردم و حتی مسئولان تفهیم شود.
هر اپیدمی یک یادبود میخواهد نه لاپوشانی
کوروش هلاکویی اپیدمیولوژیست هم دراینباره به ما گفت: همیشه در درس بررسی اپیدمیها، این گله را داشتم که بهجای اینکه یک یادبودی برای رخداد هر اپیدمی بزرگ و یادآور درس آموخته داشته باشیم، تلاش شده است در سالهای گذشته لاپوشانی کنیم.
وی ادامه داد: سیل تجریش را مثال میزنم که هر پنجاه سال یکبار حادثهای عظیم بر جای میگذارد و همهچیز اطراف رودخانه تجریش در هم کوبیده میشود. خب اگر شهرداری یک بنای یادبودی در محدوه تجریش ایجاد کند و بر روی این یادبود، تاریخ سیلهای عظیم را قرار دهد، همین اقدام شاید بهعنوان یک درس آموخته، در آینده موجب نجات جانهای بسیار و جلوگیری از خسارات شود.
هلاکویی یادآور شد: در اینجا هم به ایجاد چنین بنای یادبودی در امامزاده داوود تأکید میکنم. مطمئن باشید که سیل اخیر، آخرین سیل نخواهد بود و مجدداً تکرار خواهد شد، همانطور که در ۶۸ سال پیش رخداد این فاجعه هولناک ثبتشده است.
هشداری که جهان دید، شنید ولی نفهمید!
چندی پیش در خبری که یورونیوز منتشر کرد آمده بود نتیجه یک پژوهش نشان میدهد که ذوب شدن ۳.۵ تریلیون تن از صفحات یخی گرینلند طی یک دهه گذشته باعث شده است تا سطح آب دریاها یک سانتیمتر بالا برود.
گروهی از دانشمندان که در تهیه این تحقیق نقش داشتند همچنین هشدار دادهاند که آب شدن یخهای گرینلند خطر جاری شدن سیل در مناطق مختلف جهان را افزایش میدهد. به گفته آنها آب شدن کامل صفحات یخی گرینلند میتواند سطح آب اقیانوسها را شش متر بالا ببرد.
هرچند تاکنون اقلیمشناسان پژوهشهای زیادی بر روی گرینلند انجام داده بودند اما در تحقیق جدید دانشمندان برای اولین بار از دادههای ماهوارهای استفادهشده است.
نتیجه این پژوهش در نشریه علمی «نیچر کامیونیکیشنز» (Nature Communications) منتشرشده است. محققان در گزارش خود هشدار دادهاند که میزان ذوب شدن یخهای گرینلند طی چهار دهه گذشته ۲۱ درصد افزایشیافته است.
از سوی دیگر عامل ذوب شدن یکسوم از یخهایی که طی یک دهه گذشته آب شدند گرمای شدید در تابستان سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۹ بود. دادهها و تصاویری که دانشمندان جمعآوری کردهاند نشان میدهد کهموج گرما به شکلی روزافزون به یکی از عوامل اصلی یخ شدن آبهای گرینلند تبدیلشده است.
به گفته دانشمندان دادههای ماهوارهای به آنها امکان داده است تا بهسرعت و دقت میزان ذوب شدن یخهای گرینلند در هرسال را تخمین بزنند. آنها بهاینترتیب میتوانند میزان افزایش سطح آب دریاها را نیز تخمین بزنند.
سرعت آب شدن یخهای گرینلند از دهه ۱۹۹۰ هفت برابر شده است
همچنین نتیجه تحقیق دیگری نشان میدهد یخهای منطقه گرینلند هفت برابر سریعتر از دهه ۱۹۹۰ میلادی در حال آب شدن است.
بنا به نتیجه پژوهشی که در مجله نیچر (Nature) منتشرشده است حدود ۴۰۰ میلیون نفر تا سال ۲۱۰۰ میلادی هرسال در معرض مواجهه باسیل خواهند بود. این تحقیق با مشارکت ۹۶ دانشمند متخصص محیط قطبی انجامشده است.
محققان در این پژوهش از یکرشته دادههای ماهوارهای که از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۸ بهدستآمده بود استفاده کردهاند. دادههای این تحقیق دانشمندان نشان میدهد که سرعت و وسعت آب شدن یخهای گرینلند بسیار بیشتر از پیشبینی پژوهشهایی است که پیشازاین انجامشده بود. یافتههای این تحقیق به این معنا است که افزایش سطح آب دریاها احتمالاً در سال ۲۱۰۰ به ۶۷ سانتیمتر خواهد رسید. این رقم هفت سانتیمتر ازآنچه پیشازاین پیشبینیشده بود بیشتر است.
افزایش سطح آب دریاها باعث خواهد شد که احتمال وقوع طوفانهای دریایی بیشتر شود. به گفته دانشمندان آب شدن یخهای گرینلند باعث شده است که سطح آب دریاها از سال ۱۹۹۲ تاکنون حدود ۱۰.۶ میلیمتر افزایش یابد. گرینلند پس از قطب جنوب دومین توده یخی بزرگ کره زمین محسوب میشود.