آیا جنگ اوکراین به خلیج فارس کشیده خواهد شد؟
نویسنده : یدالله کریمی پور تحلیلگر مسائل سیاسی
در خصوص روند جنگ اوکراین افزایش دامنه جنگ بهطور جدی مورد بحث است. یادآوری میشود که گزارههای زیر درباره این جنگ نزدیک به قطعی است:
1- جنگ رو به فرسایشی شدن نهاده است.
2- فرسایشی ماندنش زهری سهمناک برای کرملین خواهد بود.
۳- پایان یافتن دلخواهش ناممکن است.
۴- تداوم جنگ برای روسیه تا باختر دنیپر نزدیک به ناممکن خواهد بود.
۵- تصرف کی اِف و بلکه خارکیف با شکل کنونی، یعنی طی نبردهای متعارف نزدیک به ناممکن است.
۶- تمرکز نبرد در جهت تصرف کانونشهری ایزیوم برای اشغال شهرهای کراماتورسک و سورودونتسک، تنها برای تکمیل شدن اشراف کامل بر دونباس است.
۷- همچنین روسیه در پی تصرف اُدسا با هدف محصور سازی کامل اوکراین در خشکی، اشراف کامل بر شمال دریای سیاه و ایجاد محوری در باختر برای رسیدن به مولداویا است.
همه این 7 گزاره، زیر رده ژئوتاکتیک جای دارند. هنگامی که ارتشها به جای تمرکز بر هدف ژئواستراتژیک در بند اهداف تاکتیکی گرفتار بمانند قطعاً در مسیر شکست قرار گرفتهاند. این گزارهای نیست که از نظر ستاد ارتش فدراتیو روسیه پنهان مانده باشد. بنابراین برای برون رفت از این وضعیت و دستیابی به موقعیت برتر در استراتژی، چاره جویی خواهد کرد. دستیازی به جنگ غیر متعارف، یعنی تهدید به استفاده از جنگافزارهای هستهای، اعلام پایان جنگ با حفظ دستاوردهای موجود و گسترش دامنه جنگ، سه استراتژی پیش روی ولادیمیر پوتین است. تا جایی که به گستراندن دامنه جنگبر میگردد، انتخابهای روسیه محدود است:
- در جهات باختری، شمال باختری و جنوب باختری با سد ناتو روبرو خواهد شد که به منزله رویارویی با این سازمان و سرانجام پذیرش جنگ هستهای است.
- جهت خاوری نیز عقبه روسیه به شمار میرود.
- ولی گستراندن جنگ به خارج نزدیک در محور جنوب، یعنی قفقاز جنوبی، خلیج فارس و دریای مکران، گزینهای استراتژیک است. چرا؟
۱- اقتصاد جهان به سرعت و فراگیر تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
۲- ناگزیر پای قدرتهای بزرگ و قدرتهای منطقهای به جنگ باز خواهد شد.
با توجه به انزوای دهشتناک روسیه در جنگاوکراین، سناریوی گستراندن جبهه و افزودن کم پیامد آن برای وادار کردن غرب به شنیدن مواضعش به هیچ روی دور از ذهن نیست. بنابراین با تداوم جنگ اوکراین، خطر کشیده شدن آن به استان نفتی-گازی جهان، بطور بسیار جدی محتمل است.