یک پیشنهاد اجرایی و کاربردی برای بورس ایران به دولتمردان؛
تعداد بازدید : 4
پیشرفت و پیشروی اقتصادی در گرو رها کردن اقتصاد
نویسنده : رضا اخلاق پور / کارشناس بورس و بازار سرمایه
بورس، بازاری است که قیمت در آن باید بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود و دخالت دولت در آن غیر از بی اعتمادی سرمایه گذاران و فرار از این بازار؛ نتیجه دیگری به دنبال نخواهد داشت. این نگرانیها وقتی پررنگتر میشوند که اخبار (نگران کننده) ای نیز در خصوص کسری بودجه دولت منتشر میشود و این نگرانی در بین فعالان بازار به وجود میآورد که دولت برای جبران کسری بودجه خود به طور مستقیم و یا غیر مستقیم از طریق وضع عوارض و تعرفههای صادراتی و یا تغییر درنرخ خوراک صنایع نفتی و پتروشیمی دربورس دخالت کند و باعث برهم زدن نظم بازار سرمایه شود. نمونه این موضوع را در روزهای گذشه شاهد بودیم؛ به این ترتیب که وزارت صمت، برای محصولات فولادی عوارضی صادراتی وضع کرد، بخشنامهای که صاحبان صنایع فولادی را شوکه کرد. بر اساس این تصمیم بر چندین گروه از صنایع مادر، عوارض صادراتی وضع شد. بسیاری از فولادسازان نامهای مبنی بر میزان ضرر این عوارض به اداره ناشران بورسی ارسال کردند که در نهایت باعث شد تا این وزارتخانه از موضع خود عقب نشینی کند و طی اصلاحیهای، عوارض صادراتی برخی از محصولات فولادی نظیر ورق گالوانیزه، ورق رنگی و مفتولهای فولادی را حذف کرد.
بخشنامههای غیر کارشناسی، مانع رونق کسب و کارها
براساس بخشنامه وزارت صمت، دولت تصمیم دارد تا برای محصولات زنجیره فولاد از سنگ آهن تا شمش فولاد و محصولات پایین دست محصولات فلزات اساسی و همچنین محصولات پایین دستی محصولات زنجیره پتروشیمی، شیمیایی، شیشه، کلینکر، سیمان و انواع فروآلیاژ عوارض صادراتی پلکانی وضع نماید، این در شرایطی است که فولادسازان باید ابتدا محصولاتشان را در بورس کالا عرضه کنند و در صورت مازاد تقاضا ونیاز بازارداخل، محصولاتشان را صادر کنند، بنابراین با وجود چنین فیلتری، وضع عوارض صادراتی چندان معقول به نظر نمیرسد.
در خصوص صنعت سیمان هم در حالی که بیش از ۳۰ درصد تولید سیمان، مازاد نیاز بازار داخل است، وضع تعرفههای صادراتی برای محصولات سیمانی نیزمنطقی به نظر نمیرسد؛ زیرا سبب میشود صنعت سیمان از عوارض صادراتی دچار بحران شوند. بحرانی که در ادامه بحرانهای برق، گاز و مازوت، بر عملکرد شرکتهای سیمانی درماههای آینده تاثیرگذار خواهد بود.
ضرورت کنترل نرخ تورم
از منظر عوامل بنیادی، تورم در اقتصاد ایران کاهش نداشته واز طرف دیگرهم اقتصاد جهانی به خصوص پس از جنگ روسیه و اوکراین، در حال تجربه کردن یک موج تورمی است. تجربه نشان داده اگر در اقتصاد جهانی تورم شکل بگیرد، در کشورهایی همچون کشورما، تورم بهاندازه پایه تورم قبلی به¬علاوه تورم جهانی رشد میکند. بهطور مثال اگر پایه تورم ما بهطور میانگین ۲۰ درصد باشد و تورم جهانی مواد غذایی به ۲۰ درصد برسد، ما تورمی حدود ۴۰ درصدی را تجربه خواهیم کرد. لذا سیاستگذاران اقتصادی باید با ارائه راهکارهایی اجرایی، نرخ تورم را در داخل کشور کنترل کنند تا بیش ازاین ارزش پول ملی کاهش پیدا نکند.
روزهای خوش شاخص سازها
در حال حاضر، بسیاری از تالارهای بورس کالایی ایران به بازار جهانی متصل است و قیمت در آنها بر اساس نرخهای جهانی تعیین میشود. حمله روسیه به اوکراین و تحریمهای غرب علیه روسیه، بر بازار جهانی از جمله فولاد، کامودیتیها و غلات تأثیر گذاشته و باعث افزایش قیمت آنها در بازارهای جهانی شده است. ماهیت جنگ، کشورها را به سمت ذخیره سازی بیشتر سوق میدهد، و طبیعی است این ذخیرهسازی، باعث افزایش چشمگیر میزان تقاضا و قیمتهای جهانی خواهد شد، به شکلی که پیش بینی میشود رکوردهای بسیاری از محصولات از جمله فولاد و کامودیتی ها شکسته خواهد شد. در گروه نفت و پتروشیمی نیز بسیاری از شرکتهای این گروه، با توجه به اتفاقاتی که در بازارهای جهانی رخداده و افزایش تقاضا و قیمت، چشمانداز روشنی پیش رو دارند.
ابهامهایی که بر بورس سایه انداخته است
در حال حاضر ریسکی که بازار سهام را تهدیدی میکند نامشخص بودن نتیجه مذاکرات وین و بخشنامههای خلق ساعه دولت است که بر بورس سایه انداخته است و هرلحظه امکان دارد دولت با یک تصمیم ناگهانی، سودآوری شرکتهای بورسی را تحت تأثیر قرار دهد. نمونه اخیر آن وضع عوارض صادراتی برای محصولات گروه فولادی است که کل زنجیره فلزات اساسی را تحت تأثیر قرار داد. به دلیل همین نگرانیهاست که نمادهای پالایشی باوجود افزایش قیمت نفت و پتانسیل بالا برای رشد سودآوری، رشد چندانی نکرده است و اقبال سرمایهگذاران عمدتاً متوجه سهامی است که دولت کمتر در سود آنها دخالت کند.
سمت و سوی آینده بورس
در حال حاضر، از نظرتحلیل تکنیکال، به نظر میرسد شاخص کل در محدوده حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد واحد تثبیت شده است و اگر تصمیمات خلق الساعه جدیدی رخ ندهد، با توجه به افزایش قیمتهای جهانی، روند مثبت بازار ادامه داشته باشد. البته باید در نظر داشت که منظور از روند صعودی، روند کلی بازار است وگر نه استراحت و اصلاح قیمتی ذات بازار است که در همه بازارهای مالی اجتناب ناپذیر است و نگران کننده نیست وحتی میتواند برای خریداران جدید جذابیت قیمتی نیز ایجاد کند. نکته پایانی و همیشگی نیز یادآور میشوم که سرمایه گذاران در بازارهای مالی و بورس باید در هنگام تصمیم گیری برای خرید یا فروش سهام بر اساس ارزندگی نماد اقدام به معامله کنند نه بر اساس صفهای خرید و فروش.