• ادامه از صفحه یک:
• نگاه متفاوت تهران و پکن به قرارداد 25 ساله

هفتم فروردین‌ماه سال‌جاری بود که قرارداد همکاری ۲۵ ساله ایران و چین امضا شد. تصور برخی‌ها این‌گونه بود که این قرارداد روی کاغذ می‌ماند و هیچ اتفاق جدیدی رخ نخواهد داد، اما یکی از موضوعاتی که دولت سیزدهم شروع کرد فعال‌سازی کارگروه‌های تخصصی و به سرانجام رساندن این قرارداد بود و اکنون هم خبر رسیده این طرح وارد فاز اجرایی شده است. قراردادی که برخی می‌گویند معادلات خاورمیانه را بر هم می‌زند و برخی دیگر می‌گویند بخشی از جنگ قدرت میان چین و آمریکاست. برخی هم می‌گویند اجرای این قرارداد به معنای بی‌اثر کردن تحریم‌های آمریکاست و ایران می‌خواهد با کمک این قرارداد، در مذاکرات هسته‌ای دست بالا را داشته باشد. آنچه که مشخص است چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان برای رویارویی با آمریکا و تأمین منافعش در زمینه‌های مختلف به ویژه انرژی، به دنبال حضوری پررنگ در غرب آسیاست و ارتباط گرفتن با بازیگران مطرح منطقه‌ای را هم به همین سبب سرعت بخشیده است و این قرارداد بخشی از برنامه چین برای حضور در منطقه خاورمیانه است تا بتواند نفت مورد نیاز خود را به راحتی تأمین کند. قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین، قراردادی است که از یک سو به چین امکان دسترسی به منابع نفتی خاورمیانه را می‌دهد و از سوی دیگر ایران در این قرارداد از محل سرمایه‌گذاری‌های چین به میلیاردها دلار ثروت دست پیدا می‌کند و اثربخشی تحریم‌های آمریکا را در هم خواهد شکست. اجرای توافق ۲۵ ساله ایران و چین در واقع ضرب‌الاجلی برای غرب در مذاکرات با ایران است تا هر چه زودتر تکلیف لغو تحریم‌ها را روشن کند. مزیت دیگر این قرارداد این است که چین یکی از پنج کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل است که حق وتو دارد. روسیه هم عضو دیگر شورای امنیت سازمان ملل است و در این قرارداد، حقوقی هم برای چین در نظر گرفته شده است. حالا دو عضو دارای حق وتو در شورای امنیت با این قرارداد در کنار ایران هستند.

• تأثیر اجرایی شدن قرارداد 25 ساله بر مذاکرات وین

سفر وزیر امور خارجه کشورمان به چین در شرایطی صورت می‌گیرد که وزرای خارجه چهار کشور عربی خلیج‌فارس همراه با دبیر کل شورای همکاری از روز دوشنبه تا جمعه در چین حضور داشتند و در خصوص ایجاد منطقه آزاد تجاری رایزنی کردند. وزیر خارجه ترکیه نیز روز چهارشنبه راهی چین شد. از دید تحلیل‌گران، همزمانی این سفرها با مذاکرات احیای برجام و جدی‌تر شدن رقابت چین و آمریکا می‌تواند حائز پیام‌های مهمی باشد. باید توجه داشت که چین در مذاکرات وین نیز وزنه‌ای مهم و تاثیرگذار به شمار می‌رود به خصوص آنکه رسیدن به توافق بیش از هر زمان دیگری در وین میسر شده است. تنها بازیگری که می‌تواند در مذاکرات وین مؤثر باشد و باعث پیشرفت آن شود، همان بازیگری است که موضع او را در قبال موضوع ایران نمی‌شنویم و آن کشور چین است. نفوذ چین بر سیاست ایران احتمالاً بزرگ‌ترین نفوذ یک قدرت خارجی بر این کشور است. هر چند در فضای پسابرجام، سران پکن همواره در سیاست‌های اعلانی و اعمالی از ایران حمایت کرده و در کنار تهران ایستاده‌اند. افزایش معاملات نفتی و غیرنفتی با ایران در دوره تحریم و نیز وتوی قطعنامه تحریمی ترامپ در شورای امنیت سازمان ملل از سوی نماینده پکن، رویکرد مثبت و سازنده این ستون شرقی توافق را نمایان کرد، اما در هیچ مقطعی از تاریخ، چین به اندازه امروز در وین به ثبات جهانی کمک نکرده است. به نظر می‌رسد که در مقطع فعلی تهران برای آنکه بتواند از حمایت بیشتر پکن در ادامه مذاکرات بهره‌مند باشد، دست به رایزنی‌های مستقیم با چینی‌ها زده است. با این حال به نظر می‌رسد چین همان‌طور که به وزرای خارجه کشورهای عربی اعلام کرده پکن به نگرانی کشورهای منطقه هم اهمیت می‌دهد. از سوی دیگر به نظر می‌رسد که چین تا جایی از تهران حمایت می‌کند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران در چارچوب مشخصی باقی بماند، در غیر این صورت به سوی همراهی با دیگر کشورها در شورای امنیت پیش خواهند رفت. به نظر می‌رسد که تهران اطمینان دادن به چینی‌ها در مورد فعالیت‌های هسته‌ای خود را هم در نظر بگیرد.

در نهایت باید گفت همه قدرت‌های بزرگ جهان اعم از روسیه، چین و آمریکا به همراه کشورهای اروپایی به صورت کاملاً مشترک قدرتمندشدن ایران در حوزه هسته‌ای را بر نمی‌تابند اما شیوه‌های برخوردشان با ایران متفاوت است. اگر در مقطعی هم روسیه و چین پشت ایران ایستاده‌اند بر اساس صلاحدید منافع ملی خودشان بوده است آنان می‌خواهند ایران را وجه‌المصالحه منافع خود قرار بدهند. بنابراین ما نباید در جنگ میان شرق و غرب، به وجه‌المصالحه و ابزار دست روسیه و چین تبدیل شویم مثلاً در تنش آمریکا و چین کارت بازی چین نباشیم یا در تنش آمریکا و اروپا با روسیه بر سر اوکراین، نباید برگ برنده مسکو باشیم.

ایسنا: دور هشتم مذاکرات وین دوشنبه با بازگشت روسای هیات‌های مذاکره کننده ایران و ۱+۴ ادامه می‌یابد. مذاکرات احیای برجام از ۸ آذر در وین در سطح معاونان وزیران امور خارجه آغاز شده است و طرف‌ها با وجود اختلاف نظرهای زیاد در بحث‌های مختلف توانسته‌اند به راه حل‌های قابل توجهی برای رفع این اختلاف‌ها دست یابند با این حال همان طور که تا کنون بارها گفته شده است «تا درباره همه چیز توافق نشود، درباره هیچ چیز توافق نشده است.»

جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در کنفرانسی خبری پس از نشست غیر رسمی شورای روابط خارجه در فرانسه گفت که احتمال حصول توافق بر سر برنامه جامع اقدام مشترک با ایران وجود دارد.

وی گفت که «به نظرم داریم به پایان فرایند بسیار طولانی می‌رسیم که من و همکارانم را مشغول کرده بود.»

بورل با اشاره به اینکه توافق تا قبل از آن که رئیس‌جمهور ترامپ تصمیم به خروج از آن بگیرد، خوب کار می‌کرد گفت: پس از آمریکا می‌خواهیم که به توافق بازگردد.

موضوع لغو تحریم‌ها و راستی‌آزمایی از اجرای تعهدات، تضمین عدم خروج دوباره آمریکا از توافق از مهم‌ترین بخش‌های مورد اختلاف میان ایران و ۱+۴ و آمریکا بوده است.

در دو هفته اخیر مذاکرات بدون توقف و با جدیت بیشتری دنبال شد. «راستی‌آزمایی» و «تمهیدات اجرایی» برای رفع تحریم‌ها نیز در این دو هفته در اولویت و در دستور کار مذاکره‌کنندگان در وین قرار داشته است و گفته می‌شود در این رابطه نیز پیشرفت‌هایی انجام شده است. با وجود اینکه برخی اخبار و گزارش‌ها حاکی از دستیابی طرف‌ها به پیشرفت‌هایی در مذاکرات است اما همچنان بر سر برخی مسائل اختلافات جدی وجود دارد که به نظر می‌آید برای حل آنها طرف‌ها نیازمند مشورت با پایتخت‌هایشان بوده‌اند. اخیراً اعلام شد که بر اساس تفاهم انجام‌شده میان روسای هیأت، مذاکره‌کنندگان ارشد جمهوری اسلامی ایران و سه کشور اروپایی برای انجام امور مربوط به سمت‌های سیاسی خود و برخی مشورت‌ها، موقتاً به مدت دو روز به پایتخت‌ها بازمی گردند. با این وجود، مذاکرات کارشناسی همچنان بدون وقفه ادامه در وین ادامه دارد و بازگشت مذاکره‌کنندگان ارشد به معنی توقف دور هشتم مذاکرات نیست. گفتنی است روسای هیات‌های مذاکره کننده نیز مجدد برای ادامه مذاکرات به وین بازمی گردند و گفت‌وگوها در چارچوب دیدارهای دو جانبه و چندجانبه با حضور انریکه مورا هماهنگ‌کننده مذاکرات ایران و ۱+۴ برگزار می‌شود.

ایسنا: پاکستان برای اولین بار یک سیاست جامع امنیت ملی را که به گفته مقامات این کشور متمرکز بر صلح منطقه‌ای و ارتباطات اقتصادی است، اجرایی و تاکید کرد که خواهان بهبود مناسبات با کشور همسایه رقیبش یعنی هند است.

این سیاست امنیت ملی پاکستان که به مدت هفت سال در دست تدوین بوده، قرار است به عنوان یک چارچوب جامع پیونددهنده سیاست‌ها در حوزه‌های مختلف عمل کند. امنیت اقتصادی، به عنوان اولویت اصلی این سیاست ذکر شده است.

عمران خان، نخست وزیر پاکستان که در مراسمی برای معرفی این سیاست در اسلام‌آباد سخنرانی کرد، گفت: اطمینان دارم که اجرای مؤثر این سیاست به امنیت اقتصادی کشور ما کمک زیادی خواهد کرد.

مقام‌ها می‌گویند که جزئیات این سیاست که از سوی یک اداره تحت ریاست مشترک رهبران نظامی و غیرنظامی آماده شده، محرمانه باقی خواهد ماند. از جمله محورهای این سیاست پاکستان، پیگیری صلح با همسایگان و شناسایی فرصت‌ها برای تبدیل کردن پاکستان به یک کانون تجاری و سرمایه‌گذاری است.

در سند مربوط به این سیاست آمده است: پاکستان در صدد بهره بردن از موقعیت جغرافیایی-اقتصادی محوری خود با هدف فعالیت داشتن به عنوان یک کانون تولید، تجارت و سرمایه‌گذاری و همینطور ارتباطات برای کلیت منطقه ما و با هدف تقویت امنیت اقتصادی ماست.

این کشور همچنین صلح و روابط بهتر با کشور رقیبش یعنی هند را پیگیری می‌کند، اما هشدار داده که سیاست‌هایی که از سوی همسایه شرقی آن پیگیری می‌شوند، می‌توانند به درگیری منجر شوند. در این سند جدید پاکستان آمده است: بهره‌برداری سیاسی رهبران هند از سیاست تخاصم با پاکستان، منجر به بروز تهدید ماجراجویی نظامی و جنگ بدون تماس در مجاورت مرز شرقی ما شده است.

پاکستان و هند هر دو مسلح به تسلیحات هسته‌ای هستند و از سال ۱۹۴۷ تاکنون سه جنگ با یکدیگر داشته‌اند و به غیر از آنها نیز درگیری‌های پراکنده نظامی دیگری پیدا کرده‌اند که جدیدترین موردش مربوط به درگیری کوتاه سال ۲۰۱۹ بین نیروهای هوایی دو کشور می‌شود.

تحلیلگران همواره پاکستان را به عنوان یک کشور امنیتی که در آن سیاست‌های نظامی همواره بر ملاحظات دیگر غلبه می‌کنند، در نظر گرفته‌اند. پاکستان به غیر از سه جنگش با هند همچنین در دو تنش با همسایه دیگر خود یعنی افغانستان درگیر شده و در عین حال با شبه‌نظامیان افراطگر خشونت‌طلب و جنبش‌های جدایی‌طلب در خاک خود نیز برخورد کرده است.

ایرنا: یک عضو ارشد جریان «المستقبل» لبنان از تصمیم نخست‌وزیر سابق این کشور مبنی بر عدم مشارکت در انتخابات پارلمانی آتی خبر داد. به نقل از شبکه خبری المیادین، یک مقام در جریان المستقبل لبنان اعلام کرد که سعد حریری، رهبر این جریان و نخست‌وزیر سابق لبنان در انتخابات پارلمانی ۱۵ مه ۲۰۲۲ شرکت نمی‌کند. وی در این باره گفت: حریری زمینه را برای نامزد شدن دیگر اعضای جریان المستقبل فراهم و از آنها حمایت سیاسی و معنوی می‌کند. این منبع همچنین تصریح کرد که حریری از هیچ نامزدی حمایت مالی نخواهد کرد. میشل عون، رئیس جمهوری لبنان ۲۹ دسامبر گذشته فرمانی را امضا کرد و در آن خواستار تعیین اعضای پارلمان در تاریخ ۱۵ ماه مه توسط شهروندان مقیم لبنان شد. طبق این حکم، در ۱۲ ماه مه کارمندان و در ششم و هشتم مه افراد غیرمقیم در خاک لبنان رأی می‌دهند.

ایسنا: تلویزیون رژیم صهیونیستی از موافقت آمریکا با واردات گاز این رژیم به لبنان خبر داد. شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد که آمریکا با توافقنامه واردات گاز به لبنان موافقت کرده است. این شبکه گزارش داد: گازی که اردن از طریق خط لوله به سوریه و از آنجا به لبنان منتقل می‌کند، از اسرائیل خواهد آمد؛ چراکه واشنگتن این اقدام را از تحریم‌های تحمیل شده به سوریه مستثنا کرده است. طبق گزارش این شبکه، گازی که به اردن و از آنجا به لبنان منتقل خواهد شد، از دو مخزن اسرائیلی موسوم به «تامار» و «لویاتان» خواهد بود. شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی در ادامه اعلام کرد؛ این توافق توسط «عاموس هوکشتاین»، میانجیگر آمریکا در مذاکرات ترسیم مرزهای میان لبنان و اراضی اشغالی طراحی شده است.

صدای شدید انفجار در غرب کشور در استان‌های کرمانشاه، همدان و کردستان تا حدی بوده که حتی در مواردی شیشه‌های خانه‌ها به خاطر موج انفجار شکسته است، اما هیچ مقام رسمی حاضر به توضیح نشده که منشأ این صدا چه بوده است. «رویداد 24» علاوه بر گفتگو با نمایندگان استان‌های مربوط برای پیگیری ماجرا، وقایع مشابه را نیز بررسی کرده است. ضرب المثل «بی‌خبری، خوش خبری نیست» مهم‌ترین نتیجه‌ای بود که تا این لحظه به دست آمده است. نیمه شب شنبه صدای انفجاری مردم غرب کشور را به خیابان کشاند. صدای انفجار در استان‌های کرمانشاه، همدان و کردستان شنیده شد، اما هنوز هیچ اطلاعی درباره علت و مکان دقیق انفجار از سوی هیچ یک از مراجع امنیتی و سیاسی اعلام نشده است.

ویدئویی در توییتر دست به دست می‌شود که ظاهراً مربوط به انفجار است. هرچند تأیید صحت زمان و مکان این ویدئو ممکن نیست، اما محتوای ویدئو نشان می‌دهد پدافند هوایی در حال شلیک به سمت شی‌ای در آسمان بوده است.

خبرگزاری رویترز بین صدای انفجار و افزایش تنش‌ها میان ایران و اسرائیل در خلال مذاکرات وین ارتباط برقرار کرده و نوشته سران اسرائیل مدت‌هاست که ایران را در صورت شکست دیپلماسی در وین تهدید به حمله نظامی کرده‌اند.

به گفته برخی ساکنان غرب کشور، در برخی شهرستان‌ها نظیر اسدآباد استان همدان موج انفجار به حدی بوده که شیشه خانه‌ها لیرزه و مردم را به بیرون خانه کشانده است. کانال خبری شهر سنندج از احتمال انفجار خبر داده است. با این حال این خبر هم تأیید نشده و در حالی که بیش از ۱۲ ساعت از حادثه می‌گذرد، همه مقامات کشور اعم از نظامی، امنیتی و سیاسی اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند.

سعید کتابی فرماندار اسدآباد در استان همدان با تأیید شنیده شدن صدای انفجار در این شهر گفت: «صدایی حوالی ساعت ۲۴ شنیده شد. ابتدا گمان رفت صدای رعد و برق با توجه به شرایط جوی است، اما این امکان رد شد. البته امکان اینکه صدا از شهری دیگر رسیده باشد و یا زلزله باشد هم وجود دارد»

مهدی باب‌الحوائجی معاون سیاسی و امنیتی استانداری همدان گفته همه دستگاه‌ها و نهادهای امنیتی و اطلاعاتی بسیج شدند تا منشاء این صدا را پیدا کنند، اما احتمال دارد صدا به خاطر برخی اقدامات آموزشی باشد.

عباس زاده سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس هم اظهار بی‌اطلاعی کرده و گفته «دلیل شنیده شدن صداهای انفجار در غرب کشور هنوز مشخص نیست؛ تماس‌هایی را با نهادهای ذی‌ربط درباره صدای انفجار در برخی استان‌های غربی داشتیم، اما هنوز دلایل اصلی این موضوع مشخص نشده است.»

نمایندگان استان‌هایی که صدای انفجار در آن‌ها شنیده شده هم مطلقاً اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند. سیدجواد حسینی کیا نماینده استان کرمانشاه در پاسخ به سؤال رویداد ۲۴ درباره آخرین خبرهای مربوط به دلیل صدای انفجار گفته من در استان نبودم و هیچ اطلاعی هم ندارم و خبرها را در سایت‌های خبری دیدم. من مریض هستم و خیلی هم خبر ندارم. از فرمانداری و استانداری هم سوالی نکردم.»

علی رضایی دیگر نماینده کرمانشاه هم در پاسخ به سؤال رویداد ۲۴ پاسخ مشابهی داده و گفت: «تهرانم و در جریان اخبار نیستم.» او گفت شنیدم در کرمان زلزله‌ای آمده، اما در باره انفجار چیزی نشنیدم؛ صبح هم با فرماندار درباره یک موضوع دیگر صحبت کردم، اما چیزی به من نگفت.

کیومرث سرمدی نماینده شهرستان اسدآباد استان همدان که موج انفجار را بیش از سایر نقاط احساس کرده‌اند به رویداد ۲۴ گفته «در اسدآباد صدار انفجار شدت بیشتری داشته؛ البته شهرستان‌های هم جوار هم این صدا را شنیده‌اند. تا الان که ما در سطح شهرستان و منطقه بررسی کردیم، منبع این انفجار گزارش نشده است. همه زیرساخت‌های گاز و دیگر زیرساخت‌ها هم بررسی شده و خسارتی وارد نشده است.»

سرمدی با تاکید بر اینکه علت خاصی تا الان از سوی منابع امنیتی و فرمانداری به عنوان دلیل صدای انفجار اعلام نشده گفت: در منطقه چیز غیر عادی نداشتیم و همه چیز عادی است. نماینده استان همدان گفته شایعات زیادی هست، اما منابع امنیتی و ذیربط دلیل خاصی را اعلام نکردند؛ و فقط اعلام کردند که هنوز منبع صدا را متوجه نشده‌اند.

به گزارش خبرنگار بین‌الملل «نسل‌فردا»؛ «توماس هامر دیکسون» نویسنده و تحلیل‌گر کانادایی در گزارشی که به تازگی با حمایت روزنامه مطرح «گلوب اند میلِ» کانادا با عنوان: «حکمروایی آمریکایی شکست خورده و در آستانه سقوط است. کانادا باید خود را آماده کند» به چاپ رسیده، ایالات متحده آمریکا را در وضعیتی توصیف کرده که به شدت از حیث سیاسی و اجتماعی از کنترل خارج شده و عدم توازن‌ها در این کشور به حدی اوج گرفته‌اند که هر لحظه امکان وقوع یک جنگ داخلی نیز در این کشور وجود دارد.

دیکسون به طور خاص وضعیت آمریکا به ویژه پس از روی کار آمدن ترامپ در قدرت آمریکا را به نحوی ارزیابی می‌کند که در نهایت می‌تواند آمریکا را تا قبل از سال 2030 به نقطه‌ای برساند که یک دیکتاتورِ دست راستی در این کشور حاکم شود. توماس هامر دیکسون، نویسنده گزارش مذکور با طرح این مسائل، می‌گوید که شاید برخی از مخاطبانِ گزارشش از داده‌ها و اطلاعات آن تعجب کنند با این حال این افراد باید این سؤال را از خود بپرسند که آیا اگر سال‌ها قبل به آن‌ها می‌گفتند فردی نظیر «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا خواهد شد، آن‌ها تعجب نمی‌کردند و قویاً این مسئله را رد نمی‌کردند؟ وی معتقد است، در سال‌های اخیر، بنیان‌های نظم اجتماعی و سیاسی در آمریکا به شدت متزلزل شده و همین مسئله نیز آمریکای کنونی را در وضعیت بحرانی فعلی قرار داده است.

توماس هامر دیکسون در گزارش خود به طور خاص بر این باور است که قطب‌بندی‌ها و شکاف‌های اجتماعی در جامعه آمریکای کنونی به شدت اوج گرفته‌اند و در عین حال، نخبگان سیاسی و اقتصادی آمریکایی نیز تا حد زیادی «خودخواهی» در پیش گرفته‌اند و عموم مردم را در تصمیم‌گیری‌ها و رویه‌های خود مد نظر قرار نمی‌دهند. این دو مسئله، از دید هامر دیکسون، نقش قابل توجهی در ایجاد عدم تعادل در جامعه کنونی آمریکا بازی کرده است. دیکسون به طور خاص بر این باور است که در شرایط کنونی، جامعه آمریکا در یکی از معدود دوره‌های بحرانی تاریخ خود است و از امنیت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کاملاً دور است و مردم این کشور نوعی تجربه و احساس زندگی در شرایط فوق‌العاده (اضطراری) و بحرانی را دارند. مسائلی که تمامی آن‌ها ریشه در سوءحکمرانی در جامعه آمریکا دارند.

توماس هامر دیکسون، رویه‌های عوام‌فریبانه جریان‌های پوپولیستی و دست راستی در جامعه آمریکا در دهه‌های اخیر و به طور خاص قدرت‌گیری دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا در قدرت را تسهیل کننده رویه‌هایی دانسته که صاحبان قدرت با استفاده از آن‌ها، عملاً مرزهای قانونی را زیر پا می‌گذارند و هرآنچه می‌خواهند را به هزینه منافع واقعی مردم و در راستای امیال شخصی خود به پیش می‌برند. هامر دیکسون به طور خاص بر این باور است که راست‌ها و افراطیون آمریکایی با روی کار آمدن دونالد ترامپ عملاً ابزاری مناسب جهت برجسته و مطرح کردن خود در عرصه قدرت پیدا کردند و اکنون تا حدی توانسته‌اند در نهادهای مهم قانونی آمریکا نیز از جایگاه و نفوذ برخوردار باشند. امری که برای دموکراسی آمریکایی و شعارهای دور و دراز آن، چالشی اساسی و عمده به حساب می‌آید. در این میان، یک نکته محوری و مهم وجود دارد و آن این است که با وجود احتمال قدرت‌گیری مجدد ترامپ در قدرت، آمریکا می‌تواند رو به ویرانیِ تمام عیار حرکت کند و عملاً از تصویری که سال‌ها از خود ساخته و خودش را به مثابه مهد دموکراسی و آزادی در جهان معرفی کرده، فاصله گیرد.

توماس هامر دیکسون به طور خاص ایجاد شرایط آشفته در آمریکا را یک تاکتیک از سوی ترامپ و ترامپیست‌ها ارزیابی می‌کند که فقط و فقط در چنین فضاهایی است که می‌توانند اهداف و منافع خود را با مشکلات و چالش‌های کمتر به پیش برند. دیکسون به طور خاص نمونه‌های تاریخی را نیز از روی کارآمدنِ نازی‌ها در آلمان ذکر می‌کند و وقوع این مسئله را در بستری از شرایط آشفته ارزیابی می‌کند که در نهایت خود را در قالب یک بحران تمام عیار و جهانی، با شرع جنگ جهانی دوم نشان داد. هامر دیکسون در پایان از دولت کانادا می‌خواهد که با رصد جدی تحولات نامناسب و تهدیدزای آمریکا، عملاً خود را آماده مقابله با تغییرات منفی و البته بزرگ در این کشور (آمریکا) کند.

منبع: https://www.theglobeandmail.com/opinion/article-the-american-polity-is-cracked-and-might-collapse-canada-must-prepare/