این روزها وضعیت افغانستان به پیچیده‌ترین حالت ممکن خود رسیده است. با پیشروی‌های سریع طالبان در سراسر افغانستان و فرار رئیس جمهور این کشور به تاجیکستان و درنهایت تسلیم بی‌چون و چرای کابل در برابر مردان مسلح امارت اسلامی، این طالبان هستند که در افغانستان عرض اندام کرده و درصدد تشکیل حکومت در این کشور هستند. گفتنی است از همان آغاز که آمریکا کلید خروج از افغانستان را زد، تحلیلگران هشدار داده بودند که ترک افغانستان با برنامه است به نظر می‌رسد که نوعی توافق پنهان میان آمریکا - پاکستان و عربستان سعودی حول محور تشکیل دولتی موقت با حضور پر رنگ طالبان شکل گرفته باشد. مراحل بعدی سناریوی تنظیم شده آن‌ها احتمالاً تعیین تاریخی مشخص برای نوعی نظرخواهی عمومی (شکلی از انتخابات با نظارت بین‌المللی) برای مشروعی بخشی به دولت جدید حاکم نزد مجامع بین‌المللی باشد. اما انگار آنان فراموش کرده‌اند که طالبان نه اعتقادی به حکومت انتخابی و اشتراکی دارد و نه در عمل حتی اگر تحت فشار خارجی قرار گیرد، قادر به انجام آن خواهد بود. آن‌ها چه از نظر قومی و چه مذهبی افراطی و جنگ طلب هستند. بنابراین به نظر نمی‌رسد تلاش سازمان ملل برای برقراری یک حکومت ائتلافی موقت به جایی برسد و طالبان به زودی امارت اسلامی را اعلام خواهد کرد. اما مسئله مهم‌تر این است که با در دست گرفتن قدرت توسط طالبان دو نوع خطر منافع افغانستان را تهدید خواهد کرد: اول نقش آفرینی قدرتهای منطقه در این کشور، دوم بازسازی گروههای تروریستی در خاک افغانستان (به ویژه القاعده).

طالبان در زمان اندکی خود را به عنوان یک بازیگر منطقه‌ای تحمیل خواهد کرد و هم‌زمان عرصه را برای کشورهای دیگر جهت تعامل با خود درراستای منافع مشترک باز می‌گذارد. در این راستا پاکستان آماده سقوط دولت «غنی» بود؛ چراکه اسلام آباد از گذشته رابطه نزدیکی با رهبران طالبان داشته است و اکنون با قدرت گیری آنها در افغانستان در صدد تقویت همکاریها است. چین نیز به طالبان چراغ سیز نشان داده به طور رسمی اعلام کرده آماده است تا در صورت سقوط کابل، دولت ایجاد شده توسط طالبان را به رسمیت بشناسد. مواضع روسیه نشان می‌دهد که مسکو هیچ نگرانی بابت پیشروی طالبان در افغانستان ندارد، بلکه بیشتر نگران امنیت مرزهای کشورهای آسیای میانه به عنوان دروازه ورودی به خاک روسیه است. موضع ایران نیز نزدیک به موضع روسیه و چین است. از این جهت که تلاش دارد تا مانع گسترش تنش در منطقه به خصوص در مرزهای خود با افغانستان شود و بارها گفته که امنیت افغانستان به مثابه امنیت ایران است. تهران همچنین تأکید دارد که گروه طالبان جزئی از بافت اجتماعی افغانستان است. طالبان هم چندین بار هیأت‌هایی به تهران اعزام کرده تا به ایران ضمانت‌های لازم را بدهد، بارزترین آن‌ها سفر ماه ژانویه گذشته هیأت طالبان به تهران و دیدار با «محمد جواد ظریف» بود. اما در ارتباط با خظر دوم باید گفت امروز القاعده نیز خروج یک نیروی خارجی از افغانستان را پیروزی تلقی می‌کند، گرچه این طالبان بود که نیروهای آمریکا را بیرون راند و نه القاعده یا سایر گروههای جهادی. اما با توجه به شرایط پیش آمده خطر بازگشت القاعده جدی است، هرچند شاید نتواند مانند دوره‌های قبل، به صورت آزادانه در گوشه و کنار این کشور پایگاه نظامی ایجاد کنند اما هنوز هم در این کشور ظرفیتهای کافی برای سربازگیری به نفع القاعده وجود دارد. ضمن اینکه بر خلاف تعهدات موجود در توافقنامه صلح میان طالبان و دولت امریکا، طالبان نه تنها روابط خود را با القاعده قطع نکرد، بلکه گسترش داد. تنها کاری که کرد، انتقال آن رابطه به لایه‌های مخفی‌تر فعالیتهای خود بود. هیچکس در افغانستان منکر رابطه بسیار عمیق شبکه طالبان و گروه القاعده نیست. القاعده حالا نسبت به گذشته در فعالیتهای جنگی کمتری برای کمک به طالبان شرکت می‌کند، اما برعکس نقش بیشتری در مشورتدهی و آموزش نیروهای ویژه برای طالبان دارد.

رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو از گشایش‌های جدید در عرصه واردات واکسن به کشور خبر داد. ناصر ریاحی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به برنامه‌ریزی ویژه و امیدوارکننده دولت سیزدهم برای سرعت گرفتن واردات واکسن، توضیح داد: ما در اتاق بازرگانی تهران از طریق آقای خوانساری رئیس این اتاق با آقای مخبر معاون اول رئیس جمهوری در تماس بودیم و ایشان اعلام کردند که نظر دولت بر سرعت گرفتن واردات واکسن و افزایش دسترسی مردم به واکسن‌های تولید و تأیید شده جهانی است.

وی با بیان اینکه بخش خصوصی برای پیگیری جدی واردات واکسن به کشور، نیاز به تأیید مکتوب و رسمی دولت داشت، بیان کرد: در برخی کشورها که وزارت بهداشت یا نهاد دولتی ناظر، بر امر واردات نظارت نداشته، برخی شرکت‌ها اقدام به واردات کردند و سپس آن را در بازارهای غیر رسمی به فروش رساندند. ما برای آنکه چنین اتفاقی در ایران رخ ندهد، هرگونه اقدام برای واردات را منوط به مجوز وزارت بهداشت و دولت کردیم و این مسیر تاکنون نیز ادامه داشته است.

عضو اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: معاون اول رئیس جمهوری اعلام کرده بودند که در صورت نیاز از طرف شخص رئیس جمهوری نیز مجوزی برای این موضوع صادر خواهد شد که خوشبختانه دستور اخیر ایشان برای تسهیل در واردات واکسن از سوی بخش خصوصی می‌تواند بسیار راهگشا باشد.

ریاحی در پاسخ به این سؤال که در صورت اجرایی شدن دستور جدید رئیس جمهوری، چه واکسن‌هایی امکان ورود به ایران دارند؟ توضیح داد: بسیاری از شرکت‌های بزرگ تولیدکننده واکسن در جهان، از قبل در ایران نماینده‌هایی داشته‌اند. برای مثال نماینده شرکت آسترازنکا در همان زمان اعلام کرد که امکان تأمین تدریجی تا ۳۰ میلیون دوز واکسن این شرکت برای ایران را دارد که تا مجوزهای لازم نهایی شده و روند واردات آغاز شود، تاکنون حدود یک میلیون دوز واکسن از این طریق به وزارت بهداشت تحویل شده و این روند می‌تواند ادامه یابد. البته این واردات از سوی بخش خصوصی با برنامه اتاق برای واردات واکسن و تزریق آن به کارگران و فعالان خطوط تولید متفاوت است.

او ادامه داد: شرکت بایون تک آلمان که با فایزر مشترکا واکسنی بر اساس پروتئین ویروس طراحی کردند نیز در ایران نماینده داشت و امکان واردات از تولیدات در آلمان وجود دارد که در صورت فراهم شدن مقدمات تا آخر ۲۰۲۱ تا ۲۰ میلیون دوز به ایران وارد خواهد شد. نمایندگی بلژیک شرکت جانسون‌اند جانسون نیز در ایران نماینده دارند و از این محل نیز می‌توان انتظار داشت که ۲۰ میلیون دوز واکسن از طریق ساز و کار کواکس به کشور برسد و می‌توان امیدوار بود که تا پیش از پایان سال جاری میلادی این واکسن‌ها در ایران تحویل شده باشند، هر چند یک یا دو ماه جابجایی احتمالی با توجه به زمان ثبت سفارش ما و پرداخت هزینه واکسن نیز امکان رخ دادن دارد. به گفته رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو، سینوفارم چین تنها شرکت واکسن سازی است که در ایران نماینده ندارد اما خوشبختانه از طریق هلال احمر با نظم خوبی واکسن‌های این شرکت نیز به ایران رسیده و امیدواریم ادامه پیدا کند. ریاحی با بیان اینکه در صورت عملیاتی شدن این سیاست‌ها نگرانی مردم در حوزه واکسیناسیون برطرف خواهد شد، خاطرنشان کرد: در صورتی که واردات این واکسن‌ها سرعت بگیرد و در کنار آن تولیدات داخلی نیز در دسترس باشند، می‌توان امیدوار بود با سرعت گرفتن واکسیناسیون در ایران، بخشی از نگرانی امروز مردم کاهش یافته و دولت نیز بتواند تمرکز خود را بر مسائل و مشکلات اقتصادی قرار دهد.