در روزهای واپسین سال میلادی 2020 رئیس‌جمهور روسیه بسته‌ای از قوانین جدید جنجالی را امضا کرد که قدرت‌های دولت برای برچسب زدن به افراد و سازمان‌ها به عنوان «عاملان خارجی» را افزایش می‌دهد و یک سری محدودیت‌های جدید را بر رسانه‌ها اعمال می‌کند. به این ترتیب می‌توان گفت «پوتین» در حال سفت کردن گره‌های پوتین است تا چکمه‌پوشی با یقه سفید را ادامه بدهد.

این قوانین جدید قانون «عاملان خارجی» را که در سال ۲۰۱۲ میلادی تصویب شده بود، بسط می‌دهد؛ قانونی که به مقامات اجازه داده تا به گروه‌های حقوق بشری و دیگر سازمان‌ها که حمایت‌های مالی را از خارج از روسیه دریافت می‌کنند، برچسب «عاملان خارجی» بزنند. این قانون همچنین در سال‌های اخیر منجر به تعطیلی دفاتر روسی برخی از برجسته‌ترین سازمان‌های غیردولتی، جلسات دادگاهی و جریمه‌های نقدی شده است. این قانون سال گذشته به‌روز رسانی شد تا آن را در مورد افراد از جمله روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان قابل استفاده کند.

 این متمم‌های امضا شده توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در روز چهارشنبه پارامترها را وسیع‌تر می‌کند به طوری که یک شخص یا نهاد ممکن است به طور رسمی به عنوان یکی از «عاملان خارجی» در روسیه تلقی شود؛ اصطلاحی که بار منفی دارد و به دوره جنگ سرد باز می‌گردد.

براساس این قانون، شهروندان روسی یا خارجی که از خارج از روسیه کمک مالی دریافت کنند و در فعالیت‌های سیاسی به نفع یک کشور خارجی مشارکت کنند باید به عنوان عاملان خارجی ثبت شوند.

منتقدان این قانون تاکید دارند که این تعریف قانونی از «فعالیت سیاسی» بسیار وسیع و گسترده است و به طور مثال شامل نظارت بر انتخابات، ارائه نظرات درباره سیاست‌های دولتی از طریق رسانه‌های اجتماعی و شرکت در راهپیمایی‌ها می‌شود. این تعریف به مقامات این قدرت را می‌دهد تا در آستانه انتخابات پارلمانی ۲۰۲۱ روسیه از این قانون علیه هر نوع صدای مخالفی استفاده کنند.

عفو بین‌الملل ماه گذشته این لایحه را محکوم کرده و هشدار داده بود که این لایحه بیانگر یک «پیگیری موهومات جدید» در روسیه است. براساس این قانون بسط یافته، اگر مقامات دولتی روسیه به این نتیجه برسند که روزنامه‌نگاران خارجی کاری مغایر با فعالیت‌های حرفه‌ای یک روزنامه‌نگار انجام داده‌اند، می‌توانند نام آن‌ها را در لیست رسمی «عاملان خارجی» اضافه کنند.

«واسیلی پیسکارف»، یکی از قانون‌گذاران روس و یکی از حامیان این لایحه ضمن دفاع از این ابتکارعمل تاکید کرد: این لایحه برای حفاظت از حاکمیت فدراسیون روسیه و جلوگیری از مداخله در امور داخلی کشورمان لازم بود.

وزارت دادگستری روسیه اخیراً یک سازمان برجسته در حمایت از قربانیان روس خشونت خانگی موسوم به «Nasiliu.Net» را به لیست «عاملان خارجی» خود اضافه کرد و باعث خشم فعالان حقوق بشر شد. این وزارت‌خانه همچنین پنج تن از جمله یک فعال حقوق بشری کهنه‌کار به نام «لِو پونوماریوف» را که یکی از منتقدان دیرینه پوتین محسوب می‌شود به لیست عاملان خارجی مرتبط با رسانه‌ها همراه با نام چهار تن دیگر از جمله یک خبرنگار «رادیو اروپای آزاد» اضافه کرد.

پوتین با امضای چندین لایحه دیگر و تبدیل آن‌ها به قانون سال ۲۰۲۰ را به پایان رساند؛ قوانینی که انتظار می‌رود بسیاری از آن‌ها حکومت پوتین را محکم‌تر کنند. یکی از این قوانین به نهادهای نظارتی روسیه این قدرت را می‌دهد تا پلتفورم‌های اینترنتی را که علیه رسانه‌های دولتی تبعیض قائل می‌شوند، به طور کامل یا به طور نسبی مسدود کنند.

حامیان این قانون به شکایت‌های رسانه‌های دولتی روسیه درباره رفتار تبعیض‌آمیز فیس‌بوک، توئیتر و یوتیوب اشاره کردند. توئیتر اخیراً برخی رسانه‌های روسی را «رسانه‌های وابسته به دولت» توصیف کرد و با انتقاد مقامات در مسکو مواجه شد. یوتیوب نیز در سال ۲۰۲۰ تعدادی از کانال‌های حامی کرملین را مسدود کرده است؛ اقدامی که مقامات روسیه آن را «سانسور» توصیف کردند.

نویسندگان این لایحه گفتند، این لایحه شبکه‌های اجتماعی خارجی را هدف می‌گیرد اما ممکن است از آن‌ها علیه پلتفورم‌های روسی نیز استفاده شود. یکی دیگر از لایحه‌ها به امضای پوتین رسید، برگزاری راهپیمایی‌های سیاسی در نزدیکی ساختمان خدمات اضطراری از جمله پاسگاه‌های پلیس یا ساختمان‌های متعلق به آژانس‌های اطلاعاتی را ممنوع می‌کند.

در حال حاضر به اشتراک گذاشتن داده‌های شخصی یا اطلاعات درباره فعالیت افسران اطلاعاتی یا ماموران مجری قانون یک جرم محسوب می‌شود؛ ابتکار عملی که یک واکنش به تحقیقات اخیر رسانه‌ها محسوب می‌شود که در جریان آن از داده‌های درز شده برای افشای اسامی، تصاویر و شماره تلفن‌های افسران اطلاعاتی سرویس امنیت فدرال که ادعا شده در مسموم کردن الکسی ناوالنی، رهبر اپوزیسیون روسیه دست داشتند، استفاده شد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت آیت‌اله محمدتقی مصباح یزدی را به خاندان، فرزندان و بازماندگان ایشان تسلیت گفتند. ‌ متن پیام به این شرح است: با تأسف و تأثر فراوان خبر درگذشت عالم ربانی، فقیه و حکیم مجاهد، آیت‌اله آقای حاج‌شیخ محمدتقی مصباح یزدی را دریافت کردم. این، خسارتی برای حوزه علمیه و حوزه معارف اسلامی است. ایشان متفکری برجسته، مدیری شایسته، دارای زبان گویایی در اظهار حق و پای با استقامتی در صراط مستقیم بودند. خدمات ایشان در تولید اندیشه دینی و نگارش کتب راه‌گشا، و در تربیت شاگردان ممتاز اثرگذار، و در حضور انقلابی در همه میدان‌هایی که احساس نیاز به حضور ایشان می‌شد، حقاً و انصافاً کم‌نظیر است. پارسایی و پرهیزگاری خصلت همیشگی ایشان از دوران جوانی تا آخر عمر بود و توفیق سلوک در طریق معرفت توحیدی، پاداش بزرگ الهی به این مجاهد بلندمدت است. اینجانب که خود سوگوار این برادر قدیمی و عزیز می‌باشم، به خاندان گرامی و فرزندان صالح و دیگر بازماندگان ایشان و نیز به شاگردان و ارادتمندان این معلم بزرگ و به حوزه علمیه تسلیت عرض می‌کنم و علو درجات ایشان و مغفرت و رحمت الهی را برای ایشان مسئلت می‌نمایم.

• آیت‌اله مصباح یزدی از نزدیک‌تر

به گزارش عصرایران، «تقی گیوه‌چی» متولد یزد و معروف به آیت‌اله «محمدتقی مصباح یزدی» در چند روز اخیر به دلیل بیماری داخلی به شدت بدحال بود و به بیمارستانی در تهران هم منتقل شده بود. او یکی از مهم‌ترین روحانیون سیاسی در ایران و از حامیان اصول‌گرایان بود. وی همچنین رهبری معنوی جبهه پایداری از قدرتمندترین احزاب سیاسی اصول‌گرا را برعهده داشت. مصباح یزدی به دلیل نظرات سیاسی‌اش در موضوعاتی از جمله رأی مردم، حکومت اسلامی، ولایت فقیه و انتخابات معروف بود. او در دوره اصلاحات نیز از مخالفان جدی اجرای ایده‌هایی مانند جامعه مدنی و توسعه سیاسی بود. آیت‌اله محمدتقی مصباح یزدی ریاست موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی را برعهده داشت و عضو مجلس خبرگان رهبری بود.

این روزها همان‌طور که شاهد آن هستیم تحولات اخیر دنیا و به خصوص خاورمیانه به حدی سریع است که بسیاری نگران افزایش تنش یا درگیری بین طرف‌های مختلف شده‌اند. به این ترتیب آب‌های نه چندان آرام خلیج آبستن اخباری در آینده است. به همین دلیل عمده دلایلی که رسانه‌های خارجی بر آن تاکید کرده و آن را موجب افزایش احتمال درگیری بین ایران و ائتلاف عربی – صهیونیستی دانسته‌اند شامل موارد زیر است:

الف. خروج زیردریایی صهیونیستی از کانال سوئز به خلیج‌فارس

رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده‌اند که یک زیردریایی متعلق به رژیم صهیونیستی چند روز پیش از کانال سوئز عبور کرده است. گفته شده زیردریایی اسرائیلی هنگام عبور از کانال سوئز روی سطح آب آمده و به سوی خلیج‌فارس در حرکت بوده است. بنا بر این گزارش، منابع امنیتی کشورهای عربی گفته‌اند که دولت مصر با عبور این زیردریایی موافقت کرده است.

ب. ورود ناو جورجیا به خلیج‌فارس

مدتی قبل نیز اعلام شد که گروه کِشتی‌های نیروی دریایی ایالات متحده و از جمله زیردریایی هسته‌ای «جورجیا» کلاس اوهایو به خلیج‌فارس وارد شده‌اند.

نیروی دریایی ایالات متحده بعد از ارسال این زیردریایی به خلیج‌فارس در بیانیه‌ای اعلام کرد: حضور زیردریایی یواس‌اس جورجیا در منطقه عملیات ناوگان پنجم نشان می‌دهد که نیروی دریایی آمریکا توانایی تردد و انجام عملیات در هر منطقه‌ای را که مقررات بین‌المللی اجازه می‌دهد دارد.

ج. واکنش خطیب‌زاده به اقدامات غرب

واکنش ایران به حضور بیگانگان و دشمنان ایران در خلیج‌فارس نیز بسیار محکم بود. سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به تحرکات اخیر آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه گفت: حضور نظامی ایالات متحده در منطقه غرب آسیا چیز جدیدی نیست و متاسفانه به خاطر عدم دقت سیاسی برخی از کشورها، آمریکا پایگاه‌های مختلفی در منطقه دارد، اما واشنگتن به درستی می‌داند که خط قرمز ایران چیست. منظور خطیب‌زاده از «خط قرمز» خلیج‌فارس بود.

د. ترور شهید فخری‌زاده

اسرائیل اصلی‌ترین متهم شهادت دانشمند هسته‌ای شهید محسن فخری‌زاده است. با اینکه رژیم صهیونیستی هنوز این اتهام را نپذیرفته اما از نظر ایران، رژیم صهیونیستی باید آماده پاسخ ایران باشد. پاسخ احتمالی ایران چنان باعث وحشت صهیونیست‌ها شده که بسیاری از دانشمندان هسته‌ای آن‌ها قرنطینه شده و فضای امنیتی داخل شهرهای فلسطین اشغالی حاکم شده است.

ه. پاسخ به جنایات اسرائیل در سالروز شهادت سردار سلیمانی

اکسپرس بر این نکته تاکید دارد که با فرارسیدن شهادت سردار سلیمانی، آمریکا و اسرائیل باید آماده پاسخ ایران به این جنایت باشند. این برداشت تا حدی تحت تأثیر اظهارات مقامات ایران در یک هفته اخیر است. تاکید اکسپرس به خصوص بر روی سخنان اخیر سردار حجازی است. جانشین فرمانده نیروی قدس سپاه اخیراً گفت: انتقام سخت سرجای خود باقی می‌ماند یعنی باید از کسانی‌که امر و اقدام کردند انتقام گرفته شود اما زمان و نحوه انتقام به شرایط بستگی دارد.

همچنین، بر اساس گفته یک افسر نیروی دریایی که مصاحبه‌ای با فاکس نیوز داشته زیردریایی آمریکا که اخیراً به خلیج‌فارس آمده به علت ترس آمریکا از اقدام تلافی‌جویانه احتمالی ایران در سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی به خلیج‌فارس فرستاده شده است.

در کنار این، بر اساس گزارش بیزینس اینسایدر، آمریکا با اقدامات اخیر دریایی‌اش در حال فرستادن پیام هشدار به ایران است. ماه قبل بود که آمریکا دو بمب‌افکن B-52H را بر فراز خلیج‌فارس عبور داد. بیزینس اینسایدر معتقد است در واقع این اقدام نیز ارسال نوعی پیام هشدار بوده است.

ی. کارشکنی در مسیر احیای برجام

بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی قصد دارند تا پیش از پایان دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ ایران را وادار به واکنش کنند تا با ورود بایدن به کاخ سفید عملاً امکان احیای برجام یا بازگشت به توافق هسته‌ای از بین برود. طبق گزارش الجزیره ترور شهید فخری‌زاده پیام روشنی ازجانب ائتلاف سعودی - صهیونیستی به جو بایدن داده است: به برجام باز نگرد. همچنین، طبق گفته فارن پالیسی برای اسرائیل قدرت‌گیری موشکی ایران که کیلومترها از خاک فلسطین اشغالی فاصله دارد تهدید بزرگ‌تری است تا قدرت‌گیری نیروهای جهادی فلسطینی یا حزب‌اله. از این جهت نتانیاهو تمام تلاشش را می‌کند تا مانع کاهش تنش با ایران شود.

• جنگ یا التهاب؟

موارد بالا نشان می‌دهد که شرایط منطقه زیاد مساعد نیست و ممکن است هر لحظه نیز شرایط بدتر شود. با این حال، به نظر می‌رسد که این بار نیز شرایط التهابی در همین حد بماند و به درگیری نظامی یا چیزی شبیه آن تبدیل نشود. این شرایط چیزی است که در این سال‌های اخیر به مراتب تکرار شده اما هیچ‌گاه تبدیل به نوعی درگیری مستقیم نشده است.

سفیر جمهوری عراق در تهران از ارسال پیام نخست‌وزیر این کشور به تهران خبر داد و تاکید کرد: جمهوری عراق از هیچ تصمیمی علیه جمهوری اسلامی ایران حمایت نمی‌کند.

«نصیر عبدالمحسن عبداله» سفیر جمهوری عراق در تهران درباره رأی عراق به پیشنهاد آمریکا برای افزودن دو بند جدید در بودجه سال ۲۰۲۱ سازمان ملل برای احیای کمیته تحریم‌ها علیه ایران گفت: مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق در این رابطه پیامی را برای جمهوری اسلامی ایران فرستاده که براساس آن، کمیسیونی برای بررسی این موضوع تشکیل می‌شود. وی اضافه کرد: در این پیام تاکید شده است که جمهوری عراق از هیچ تصمیمی علیه جمهوری اسلامی ایران ابداً و مطلقاً حمایت نمی‌کند. این دیپلمات عراقی خاطرنشان کرد: ایران کشور دوست، همسایه و برادر ماست و ما با جمهوری اسلامی ایران رابطه بسیار نزدیکی داریم هر چند رأی داده شده، یک رأی محافظه‌کارانه بوده است. نصیر عبدالمحسین عبداله اضافه کرد: جمهوری عراق برای جمهوری اسلامی ایران آرزوی پیشرفت، خوشبختی و تعالی در همه زمینه‌ها دارد. وی همچنین سالروز شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس را به دولت و ملت ایران تسلیت گفت و با یادآوری مراتب بالای فروتنی، انسانیت و دلیری این دو شهید خاطرنشان کرد: از خداوند منان مسئلت دارم تا آن شهدا را به عالی‌ترین مراتب بهشت برساند و به خانواده‌ها، همکاران و دوستداران‌شان صبر عنایت کند.

مهر: نماینده مردم تهران از تشکیل فراکسیون «دیپلماسی اقتصادی با کشورهای محور مقاومت و همسایگان» در مجلس و تعیین اعضای هیئت رئیسه این فراکسیون خبر داد. روح‌اله ایزدخواه ادامه داد: این فراکسیون در سالروز شهادت سردار سلیمانی و با امضای ۵۰ نفر از نمایندگان مجلس تشکیل شد.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تعیین اعضای هیئت رئیسه این فراکسیون گفت: مهدی عسگری نماینده مردم کرج به عنوان رئیس، لطف‌اله سیاهکلی نماینده مردم قزوین به عنوان نایب رئیس، سیدمهدی طغیانی نماینده مردم اصفهان به عنوان دبیر اول، مهدی شریفیان نماینده مردم تهران به عنوان دبیر دوم و بنده به عنوان سخنگوی این فراکسیون انتخاب شدیم.

ایزدخواه درباره اهداف تشکیل فراکسیون دیپلماسی اقتصادی با کشورهای محور مقاومت و همسایگان گفت: گسترش و تقویت دیپلماسی پارلمانی در حوزه اقتصادی بین ایران و کشورهای جبهه مقاومت و همسایگان، هدف اصلی از تشکیل این فراکسیون است.

وی تصریح کرد: بسترسازی قانونی در راستای حمایت از فعالیت‌های اقتصادی و تجاری با کشورهای هدف متکی بر اقتصاد مقاومتی و توجه به شکل‌دهی جبهه دفاع اقتصادی با توجه به جنگ هیبریدی علیه منافع کشورهای منطقه و محور مقاومت، از دیگر اهداف تشکیل این فراکسیون در مجلس شورای اسلامی است.

حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا ضمن تشکر از مردم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی ایام عزاداری حضرت صدیقه کبری(س) همانند تجمعات برای سوگواری و عزاداری ماه رمضان و ماه محرم، اظهار داشت: در ایام سالگرد شهید سردار سلیمانی مردم علاقه‌مند بودند که برای این عزیز مراسم باشکوه‌تری را در تهران برگزار کنند و من تشکر می‌کنم از مردم که ضمن ابراز احساسات پاکشان نسبت به این شهید بزرگوار، پروتکل‌های بهداشتی را در همه رده‌ها مراعات کردند که جای سپاسگزاری و تشکر دارد.

رئیس‌جمهور افزود: کشورهایی را دیدیم که فکر می‌کردند فقط با شرایط پلیسی و قرنطینه‌های بسیار سخت‌گیرانه در یک مدت کوتاه می‌توانند کلاً این ویروس را در کشورشان ریشه‌کن کنند، اما بعد دیدند که مثمرثمر واقع نشد. اولاً آن شرایط قرنطینه سخت را نمی‌توانستند برای مدت طولانی ادامه دهند، بعد هم وقتی قرنطینه را کنار گذاشتند، ویروس در آن کشورها مجدد فعال شد.

وی تاکید کرد: بسیاری از سرایت‌ها یا در وسایل حمل‌ونقل است یا در محل‌هایی است که مردم برای خرید یا امور دیگر تجمع می‌کنند یا در دورهمی‌های خانوادگی است. اکنون دو، سه خطر پیش روی ماست و مردم هم نگران هستند. البته این خطر خیلی ما را تهدید نکرده است. یکی از خطرها ویروس جهش یافته یا ویروس انگلیسی است. اگر مراعات نکنیم و دروازه‌ها را محکم نگیریم با مشکل بزرگی مواجه می‌شویم که کنترل مجدد آن بسیار سخت است بنابراین خیلی باید مراقبت کنیم.

رئیس‌جمهور ادامه داد: مسئله دوم، مسئله فصل سرماست. به هر حال اکنون ایام سرد فصل زمستانی است و از آنفلوآنزا که بگذریم خود به خود درها بسته می‌شود و به خاطر سرما خانواده‌ها کنار هم قرار می‌گیرند و در اینجا خطر بیشتر است. از طرف دیگر با آلودگی هوا مواجهیم، هوا آلوده است و وقتی باد و باران نیست با این مشکل روبه‌رو هستیم.

سخنگوی کمیسیون تلفیق سال ۱۴۰۰ از پیشنهاد این کمیسیون برای معافیت مالیاتی حقوق‌های زیر چهار میلیون تومان خبر داد.

رحیم زارع در نشست خبری خود با بیان این که نخستین جلسه بررسی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ در کمیسیون تلفیق با حضور دستگاه‌های اجرایی صبح دیروز برگزار شد، گفت: در این جلسه مقرر شد مالیات بر مستغلات و اجاره همانند سال‌های گذشته و نسبت به سال ۹۹ افزایش نداشته باشد و درآمد دولت ثابت باشد. سخنگوی کمیسیون تلفیق سال ۱۴۰۰ ادامه داد: همچنین مالیات بر اشخاص حقوقی غیر دولتی و مالیات بر حقوق‌ها به صورت پلکانی که درخواست مجلس بود، مالیات بر خودروهای لوکس و خانه‌های خالی و کاهش نرخ تعرفه‌های ورودی کالاهای اساسی برای بررسی بیشتر به کمیته‌های تخصصی رفت. وی افزود: بحث‌های درآمدی طی این هفته در کمیسیون تلفیق بررسی می‌شود و از هفته آینده بحث‌های هزینه‌ای را در کمیسیون مورد بررسی قرار می‌دهیم. زارع ادامه داد: امروز هدف مجلس کاهش تعرفه کالاهای ورودی بود که نیاز به بررسی و کار کارشناسی بیشتر داشت همچنین در مورد حقوق‌ها به دلیل این که در برخی موارد عدالت مالیاتی وجود ندارد تا سقف چهار میلیون تومان معافیت پیش‌بینی شده و از چهار میلیون به بالا هر دو، سه، یا چهار میلیون تومان به صورت پلکانی نرخ را افزایش خواهیم داد. در مورد خودروهای لوکس در بودجه ۹۹ اولین سالی بود که مالیات در نظر گرفته شده بود و خوب اجرا نشد لذا ما ضمانت اجرایی نحوه وصول مالیات را پیش‌بینی خواهیم کرد.

وی بیان کرد: در مورد مالیات بر خانه‌های خالی که قانون آن در سال‌جاری تصویب شد نیز همسان با آیین‌نامه وزارت راه در بودجه ۱۴۰۰ این موضوع را بررسی خواهیم کرد که آیین‌نامه و قانون یکسان باشد. همچنین ۴۶۰۰ میلیارد تومان را به عنوان رقم پیش‌بینی درآمد مالیاتی ناشی از مالیات بر مستغلات و اجاره پیش‌بینی شده است.

ادامه از صفحه یک:

اهل‌الحق، گردان‌های ابوالفضل‌العباس و گردان قاصم‌الجبارین می‌شود. با این وصف بدیهی است که نیروهای نظامی آمریکایی در منطقه به شدت نگران هر گونه واکنش این بازیگران به خصوص در عراق باشند. از این رو آن‌ها با انتقال و تحرک نظامی یا قدرت‌نمایی در سایه حضور این جنگ‌افزارها (بمب‌افکن‌ها، زیردریایی‌ها و ناوهای هواپیمابر) بخواهند دست به یک موازنه قوا یا بهتر بگویم موازنه وحشت بزنند که ذیل آن این جریانات از انجام هر گونه اقدام ضدامنیت نیروهای آمریکای منصرف شوند. البته قبل از این ماجرا هم، حمله خمپاره‌ای به منطقه سبز بغداد و سفارت ایالات متحده آمریکا در هفته‌های گذشته شکل گرفت که حساسیت‌ها را در میان آمریکایی‌ها افزایش داده که مبادا در نخستین سالگرد ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس برخی گروه‌ها و نیروها تحرکاتی را در دستور کار قرار دهند که شرایط را در عراق پیچیده‌تر کند.

سه سناریو محتمل است

حال پیرامون شکل‌گیری این دور از تنش جدید احتمالی ایران و ایالات متحده در عراق می‌توان سه سناریو را مطرح کرد؛ اول آنکه تمامی این حملات خمپاره‌ای طی ماه‌های اخیر از اساس ذیل یک اقدام برنامه‌ریزی شده از سوی واشنگتن، ریاض، تل‌آویو و دیگر بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به منظور اتهام‌زنی به تهران و نیروهای همسو با ایران در عراق شکل گرفته است تا از این طریق گسل سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی میان تهران و بغداد حاصل شود و عملاً جمهوری اسلامی از سرپل عراق به دیگر کشورهای محور مقاومت دسترسی پیدا نکند؛ دوم آن که برخی از گروه‌ها و جریان‌های عراقی مشخصاً کتائب حزب‌اله، عصائب اهل‌الحق، گردان‌های ابوالفضل‌العباس و گردان قاصم‌الجبارین که برچسب نیروهای همسو با ایران بر آن‌ها زده شده است از کنترل خارج شده‌اند و بر اساس منافع فردی و گروهی عمل می‌کنند تا جایی که شاهد تهدید علنی علیه «مصطفی الکاظمی»، نخست‌وزیر عراق بودیم که به واکنش شدیداللحن ارتش عراق هم منجر شد و همین امر می‌تواند منافع ایران را هم تحت‌الشعاع قرار دهد. کما این که حضور برخی از مقامات نظامی کشور طی روزهای اخیر در عراق به منظور کنترل این گروه‌ها و جریانات ذیل این سناریو معنا پیدا می‌کند یا این که در نهایت در سالگرد ترور سردار سلیمانی احتمال تلاش جدی برای خروج نیروهای آمریکایی در سایه اوج‌گیری تنش‌ها در دستور کار باشد. هر چند که به نظر می‌رسد با محکوم کردن حمله خمپاره‌ای سفارت آمریکا در بغداد از سوی تهران احتمال سناریوی سوم قدری دور از ذهن به نظر می‌آید مگر آن که این محکومیت با هدف فرار رو به جلو و دور کردن اتهامات مطرح شده باشد.

موضع‌گیری وزارت خارجه سنجیده نبود

هرچند آقای ظریف یکی از بهترین وزرای امور خارجه طول تاریخ ایران بوده است و برجام نیز قابل دفاع‌ترین سند سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی ایران به شمار می‌رود که دستاورد همین وزیر امور خارجه است اما متاسفانه در هفته‌های اخیر آقای ظریف دست به اتخاذ مواضع، سخنان و واکنش‌هایی زده است که به هزینه‌های غیرضروری دیپلماتیک ایران منجر شده است. از واکنش نسنجیده در برابر شعرخوانی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه گرفته تا مصاحبه با شبکه افغانستانی یا همین توئیت روز پنجشنبه ایشان. اساساً آقای ظریف گویا فراموش کرده‌اند که حتی همین توئیت در خصوص ایجاد شائبه جنگ می‌تواند چه تبعات جدی برای اقتصاد و معیشت کشور داشته باشد و بازار سکه، ارز، بورس را با چالش مواجه سازد. بدون شک باید این واقعیت‌ها گوشزد شود، اما به طریق درست. نه اینکه با یک موضع‌گیری توئیتری شرایط در داخل کشور را پیچیده و بغرنج کرد. همین حالا هم اقتضائات اقتصادی و معیشتی کشور به شدت شکننده است و با هرگونه موضع‌گیری نسنجیده امکان دارد آستانه تحمل مردم در هم بشکند. نباید با برخی موضع‌گیری‌های نسنجیده شرایط را سخت‌تر کنیم. آقای ظریف به جای این موضع‌گیری توئیتری و دامن زدن به مسئله احتمال جنگ، تنش و درگیری می‌توانستند دست به اتخاذ مواضع سنجیده‌تری بزنند و ضمن روشن کردن اقتضائات سیاسی، امنیتی و دیپلماتیک عراق در آستانه نخستین سالگرد ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس، مانع از سوءاستفاده و موج‌سواری برخی از بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در پیگیری ایران‌هراسی شود، نه اینکه با مطرح کردن شائبه جنگ و ایجاد ابهام بیشتر، التهابات و حساسیت‌ها در داخل کشور را افزایش دهد.