سن و سال زیادی ندارد و به نظر میرسد هنوز به ده سالگی هم نرسیده است؛ اما دنیایش با دنیای همسن و سالهایش فرق دارد؛ چراکه او به نوعی قربانی است و رویاهای کودکیش زیر بار زبالهگردی در حال نابودی است. کودکانی وجود دارند که میتوان زیر پوست شهر آنها را دید؛ کودکانی که در میان زبالهها به دنبال آینده خود هستند، آیندهای که زیاد هم روشن نیست. سرپرست سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران از استمرار طرح شناسایی نقاط اصلی زبالهگردی کودکان در سطح شهر تهران خبر داد. سیدمالک حسینی درمورد سرانجام ابلاغیه شهردار تهران درباره ممنوعیت بهکارگیری کودکان توسط پیمانکاران زباله خشک شهرداری تهران گفت: در یکی از بندهای ابلاغیه شهرداری تهران استفاده از کودکان در فرایند زبالهگردی به صراحت ممنوع اعلام شده است و برهمین اساس بازرسی شهرداری تهران با جدیت، حسن اجرای این بخشنامه توسط پیمانکاران را دنبال میکند. وی با بیان اینکه در گذشته استفاده از کودکان توسط پیمانکار انکار میشد، اما حالا مدیریت شهری فعلی با پذیرش اینکه برخی پیمانکاران به چنین ممنوعیتی متعهد نیستند، سعی در اصلاح آن دارد، افزود: البته دقت داشته باشید که استفاده از کودک در فرآیند جمعآوری زباله توسط شهرداری رخ نمیدهد؛ بلکه در لایههای بعدی و توسط گروههایی که با پیمانکاران مرتبط هستند، این کودکان به کار گرفته میشوند.
برخورد جدی با تخلف یک چالش است
به گفته حسینی، درواقع بیشتر کودکان زبالهگرد به صورت واسطه یا شرکت دسته چندم با پیمانکار شهرداری همکاری میکنند که همه این انواع ارتباطات غیر قابل پذیرش بوده و باید ممنوع شود. وی با تاکید بر اینکه شهرداری تهران طی جلسات مختلف با پیمانکاران خود، آنها را مجاب کرده که به هیچ وجه در پی استفاده از کودکان در این فرایند نباشند، اظهار کرد: چالش اصلی ما در نظارت و برخورد جدی با تخلف در این حوزه این است که برای جمعآوری زباله توسط هر فرد یا شرکتی به غیر از شهرداریها، ممنوعیتی که منجربه جریمه براساس استناد قانونی و حقوقی باشد، تعریف نشده است و از آنجا که این عمل جرمانگاری نشده حتی اگر ماموران شهرداری این افراد را مورد شناسایی قرار دهند باز هم امکان برخورد نیست. حسینی یادآور شد: به همین دلیل است که شهردار تهران در ابلاغیه خود سعی کرده با اتکا به جنبههای سلبی مثل فسخ قرار داد و...بر استفاده از حداکثر ظرفیتها در برخورد با پیمانکاران متخلف و حمایت از کودکان در فرآیند زبالهگردی تاکید کند.
زبالهگردی رصد میشود
سرپرست سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران در ادامه با تاکید بر اینکه مجموعههای نظارتی شهرداری تهران با جدیت موضوع زبالهگردی کودکان را در تهران رصد میکند، افزود: حتی سازمان بازرسی شهرداری تهران اقدام به رصد نامحسوس سطح شهر و شناسایی نقاطی که در آنها از کودکان زبالهگرد استفاده میشود کرده است. اداره کل سلامت شهرداری تهران نیز طرح «سلامت یار» را دنبال میکند تا با کمک نیروهای داوطلب محلی، به شناسایی این نقاط کمک کنند. وی تاکید کرد: شهرداری تهران تنها اقدام به رصد و شناسایی کودکان زبالهگرد در سطح شهر میکند و کاری با آنها ندارد بلکه در صورت مشاهده کودک و کشف ارتباط آن با پیمانکار شهرداری، موضوع برای برخورد با پیمانکار خاطی به شهرداری منتقل میشود. باید به این نکته اشاره کرد که براساس تاکید شهردار تهران و تصریح در بخشنامه ابلاغی، اگر در شهرداری به ویژه مناطق قصوری در این رابطه رخ دهد براساس گزارش سازمان بازرسی برخورد خواهد شد.
دو دهه زبالهگردی
حسینی افزود: ضمن پذیرش مشکلات جدی که این پدیده دارد، همزمان تلاشهای سازماندهی شدهای برای حمایت از این کودکان در سطح شهر و محلهای دپو و تفکیک زباله در خارج از شهر را آغاز کردهایم؛ زیرا باور داریم تا محو این پدیده باید با حداکثر ظرفیتهای ممکن از کودکان زباله گرد که قربانی این فرایند هستند، حمایت کرد. وی افزود: البته به این مهم نیز باید توجه داشته باشیم که پدیده زبالهگردی کودکان نزدیک به دو دهه است که شکل گرفته و طی این دو دهه ساختارها و مناسبات غیررسمی گستردهای شکل گرفته و به مانند سایر تجربیات جهانی در این خصوص به یکباره قابل حل نیست و ما نیز تلاش میکنیم با بهرهگیری از تجربیات موفق دیگر کشورها برای حل مرحله به مرحله این مشکل چاره اندیشی کنیم که بدون همکاری بخشهای درون و بیرون شهرداری و نهادهای مدنی و صاحب نظران دانشگاهی، میسر نخواهد شد.