داستان از یک عکس و خبرآغاز شد. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در دیدار رجب طیب اردوغان که برای گفتگو درباره ادلب به مسکو رفته بود، هیات همراه او را مجبور به ایستادن زیر مجسمهای کرد که نماد شکست چند باره عثمانیها از روسهاست. در تصویری که از دیدار روسای جمهوری روسیه و ترکیه منتشر شده، هیات ترکی زیر مجسمه «کاترین دوم» که با نام کاترین کبیر هم شناخته میشود، ایستاده است.
بسیاری از تحلیلگران این اقدام پوتین را یک پیام زیرکانه به طرف ترکیهای توصیف کردند و گفتند که قصد پوتین از این کار، تحقیر اردوغان بود.
کاترین دوم روسیه یا همان کاترین کبیر، بین سالهای 1762 تا 1796 امپراتوریس و تزاریس روسیه بود و بارها عثمانیها را در جنگهای مختلف شکست داد و در آخر پیمان کینجاریه را در اواخر قرن هجدهم و همزمان با افول سلطنت عثمانیها به آنها تحمیل کرد.چند روز پیش از انتشار این عکس، وزارت امور خارجه روسیه نیز در صفحه فیسبوک خود مطالبی درباره جنگهای روسیه و عثمانیها بین سالهای 1877 و 1878 و شکست سنگین عثمانیها منتشر کرده بود که این امر به اخبار مربوط ایستادن هیات ترکیه زیر سایه کاترین کبیر دامن زد.به هر حال این برخورد پوتین واکنشهای زیادی را به دنبال داشت. «تام لوگان» نویسنده مجله «واشنگتن اگزماینر» در همین باره ادعا کرد: اردوغان جسارت رویارویی با پوتین را نداشت و در مقابل مأمور سابق کاگب له شد و استخوانهای آتاتُرک در مزارش را به لرزه درآورد!
این رفتار پوتین البته مسبوق به سابقه است. به نظر میرسد رییس جمهور روسیه همانند ترامپ علاقه خاصی به برخوردهای تحقیرآمیز در دیدارهای خود دارد.
چندی پیش هم نوع سفر و حضور پوتین در سوریه و دیدار او با بشار اسد رییس جمهور این کشور، انتقاداتی را به دنبال داشت. از جمله علی مطهری نایب رییس مجلس کشورمان با انتشار توئیتی از این نحوه برخورد پوتین انتقاد کرد و نوشت:، علی مطهری در واکنش به سفر رئیس جمهور روسیه به سوریه و دیدار غیرمنتظره با بشار اسد در توییتی نوشت: «رفتار آقای پوتین رئیس جمهور روسیه در سفر به سوریه تحقیر آمیز و عین رفتار ترامپ در سفر به افغانستان و عراق بود. پوتین به جای آنکه در اقامتگاه بشار اسد به دیدار او برود در پایگاه نظامی روسیه در سوریه نشست تا اسد به دیدار او بیاید. شهدا را دیگران دادند بهره برداری را روسیه میکند.»
جالب اینکه حتی سفر پوتین به ایران هم با حواشیای از این دست همراه شد و برخی، نوع استقبال، محل توقف هواپیمای پوتین و موارد دیگری را به عنوان نشانههای رفتار تحقیرآمیز برشمردند. عزیمت مستقیم پوتین از فرودگاه به بیت رهبری و دیدار با رهبری بدون دیدار با رییس جمهور (قبل از دیدار با رهبری) را هم نادیده گرفتن جایگاه ریاست جمهوری دانستند و عدم برگزاری مراسم استقبال رسمی از پوتین را هم نشانه تضعیف جایگاه ریاست جمهوری و تحقیر این جایگاه عنوان کردند!
جالب اینجاست که نوع برخورد پوتین با همتایان خود به شکلی و به حدی است که برخی تحلیلگران حتی «وترامپ» را هم که خود عادت به تحقیر سایر رهبران سیاسی دنیا دارد، «نوچه پوتین» مینامند و میخوانند!
به عنوان مثال در نشست خبری که «دونالد ترامپ»، سال گذشته با «ولادیمیر پوتین»، داشت، تحلیل رسانهها این بود که نحوه برخورد ترامپ تفاوتی بارز با تمام نشستهای خبری او در ماههای قبل داشت. ترامپ، که معمولاً در کنفرانسهای خبری یا دیدارها با رهبران سیاسی کشورهای مختلف با ژستی قلدرمآبانه و تحقیرآمیز ظاهر میشود، اما رفتار او در برابر پوتین کاملاً زیردستانه و از موضع ضعف بود. این موضوع توجه زیادی برانگیخت و تا آنجا پیش رفته که «جان برنان»، رئیس سابق سیا گفت رفتار ترامپ نشان میدهد که او اکنون «نوچه پوتین» است!
واشنگتنپست هم در تحلیلی با تیتر «ترامپ نوچه پوتین است؛ روزی دلیلش را میفهمیم» به این رفتارهای ترامپ توجه کرد و نسبت به آن واکنش نشان داد.
و ما درباره ترامپی حرف میزنیم که خودش به اینگونه رفتارهای پوتینی معروف است! در میان طوفان زدگان پورتوریکویی دستمال کاغذی خود را میان مردم پرت میکند به این نشانه که موضوع برای او خیلی مهم نیست! در فرودگاه دست همسرش را رد میکند و در اجلاس گروه 20 گفتگو با پدرو سانچز (نخست وزیر اسپانیا) را قطع میکند، سپس، ترامپ با انگشت صندلی سانچز را به او نشان میدهد که سرجایش بنشیند، سانچز لبخندی می زند و از دستور او تبعیت میکند! (این رفتار خشم رسانههای اسپانیایی را برانگیخت و این حرکت ترامپ را «دست انداختن» نخست وزیرشان دانستند.) و در همان اجلاس پس از ورود به محل نشست گروه ۲۰ و در مسیر رسیدن به صندلی تعیین شده برای خود با حرکت دست خود ضربهای به بدن بن سلمان می زند و در ادامه بدون توجه خاصی از کنار او میگذرد که باز این حرکت ترامپ را هم به مثابه تحقیر کردن ولی عهد سعودی برشمردند هرچند سعودیها نشان دادند از تحقیرشدن توسط ایالات متحده بدشان نمیآید!