سختیهای زندگی را چگونه میبینیم؟
نویسنده : مرضیه ربیعی
تحملناپذیری در برابر حوادث، به این دلیل است که از زندگی انتظار راحتی بدون سختی را داریم؛ البته این موضوع ریشه در غیرواقعی بودن شناخت ما از دنیا دارد. آنچه مهارتهای مقابله با سختیها را بهوجودمیآورد، پذیرش این واقعیت است که سختیها اجتنابناپذیر هستند. پیامبر خدا(ص) در این باره میفرمایند: ای مردم! دنیا خانه رنج است نه خانه سرور و خانهای است پیچیده نه خانهای ساده؛ از این رو هر کسی آن را بشناسد با برآوردهشدن آرزویی مسرور نمیشود و با ناکام شدن، محزون نمیگردد. رسول خدا(ص) در این بیان نورانی فرمودهاند که هماهنگی شناخت انسان با واقعیت دنیا موجب میشود که نه از خوشیهایش سرمست شویم و نه از ناخوشیهایش غمین و افسرده.
سختیها براساس تقدیر الهی شکل میگیرند و تقدیر الهی براساس حکمت و مصلحت انسانها رقم میخورد. از این رو وقتی پدیده ناخوشایندی فرامیرسد، تا مأموریت خود را انجام ندهد و به اهداف خود نرسد باز نخواهد گشت. با این حال سختیگریزی آدمی را به تلاش برای برگرداندن حادثه ناخوشایند و بازگشت به دوران خوشایند پیشین وامیدارد. از این رو هنگام مواجهه با یک پدیده ناخوشایند، بیشتر به حذف حادثه میاندیشیم تا مدیریت آن. این در حالی است که درافتادن با سختیها و ستیز با بلا، نه تنها آنها را برنمیگرداند بلکه بر رنج و عذاب انسان میافزاید؛ پس بهتر است سختیها را به عنوان یک واقعیت پذیرفت و موقعیت ناخوشایند را مهار و مدیریت کرد. «خرد» حکم میکند که انسان در برابر سختیها نایستد بلکه درکنار آن قرار گیرد. قرارگرفتن درکنار سختیها امکان مدیریت کردن و مهارساختن سختیها را بهوجودمیآورد؛برخلاف بیتابیکردن و در برابر سختیها قرارگرفتن که انسان را ناتوان میسازد.
البته منظور از پذیرش سختی، تسلیم شدن منفعلانه و زمینگیرشدن نیست؛ بلکه بهترین مقابله را برای موقعیت پیش آمده طراحی کردن است. حضرت علی(ع) میفرمایند بهترین راه مقابله دو چیز است: آنچه چاره دارد، چاره کردن وناتوان نشدن و آنچه چاره ندارد،صبر کردن. این را هم در نظر داشته باشید که یکی از اصول مسلم و قطعی سختیها، پایانپذیری آنهاست؛ پس اگر سختیها پایانپذیر هستند باید منتظر گشایش بود که آن نقش بسیار مهمی در کاهش تنیدگی و فشار روانی دارد.