سرانجام «مجید تختروانچی» معاون سابق «ظریف» و عضو تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان بهعنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد منصوب شد. خبر انتصاب وی بهعنوان نماینده ایران درسازمان ملل، یکروز پس از تصمیم «ترامپ» برای اقدام علیه سپاه پاسداران ایران منتشر شد. «تختروانچی» درحالحاضر مسئولیت معاونت سیاسی دفتر رئیسجمهور را عهدهدار است. وی در کارنامه فعالیتهای خود در دوران خدمت در وزارت امور خارجه سمتهایی چون سفیر و معاون نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل، سفیر جمهوری اسلامی ایران در برن، معاون اروپا و آمریکای وزارت امورخارجه و دستیار ویژه وزیر امورخارجه را عهدهدار بوده است. وی همچنین در جریان مذاکرههای هستهای که درنهایت منجر به توافق برجام شد، عضو ارشد تیم مذاکرهکننده کشور بود. پیش از روانچی، «غلامعلیخوشرو» عهدهدار این سمت بود که در پی تصویب قانون منعبهکارگیری بازنشستگان به تهران بازگشت و از آن زمان «اسحاقآلحبیب» معاون نمایندگی ایران سرپرست این نمایندگی بود. در ارتباط با این انتصاب باید گفت؛ نمایندگی ایران در سازمان ملل را میتوان یکی از مهمترین پستهای دیپلماتیک در ایران دانست. «تختروانچی» درواقع مهمترین فردی است که از ایران در آمریکا حضور دارد؛ زیرا این دو کشور هیچگونه روابط دیپلماتیکی با یکدیگر ندارند. اگرچه برخی منابع اصرار دارند حضور ثابت و مدتدار «تختروانچی» در مقر سازمان ملل را به مثابه پدیدهای عادی در حوزه سیاست خارجی کشورمان مورد رصد و تحلیل قرار دهند، اما انتصاب دیپلماتی که نه تنها مدافع برجام، بلکه یکی از عوامل شکلدهنده این توافق بوده است، پیامهای مستقیم و غیرمستقیمی را به نظام بینالملل مخابره خواهد کرد. در اینخصوص فاکتورهای زیادی وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد؛ نخست اینکه حضور مجید تختروانچی در نیویورک دارای یک پیام برای اعضای سازمان ملل متحد و از سوی دیگر، دارای پیامی خاص برای ایالات متحده آمریکاست. این موضوع نشان دهنده رایزنیها و مذاکرات جدیتری است که از این پس، بر سر «برجام» و حفظ توافق هستهای صورت خواهد گرفت. شاید انتخاب «تختروانچی» میخواهد نشان دهد که ایران اکنون در توافق هستهای باقی میماند. این بار تختروانچی، نه از جایگاه یک دیپلمات و عضو تیم مذاکره کننده هستهای، بلکه در مسند نماینده ایران در سازمان ملل متحد، مطالبات ایران را از بازیگران باقیمانده در توافق هستهای مطرح خواهد کرد. در این خصوص، مذاکرات صریحتری میان نماینده جدید ایران و نمایندگان کشورهای آلمان، انگلیس، فرانسه، چین و روسیه صورت خواهد گرفت. بدون شک، دموکراتهایی مانند «جانکری» (و تیم وابسته به وی) که همچنان وظیفه سیاستگذاری حزب دموکرات در عرصه سیاست خارجی را بر عهده دارند، از انتخاب تختروانچی بهعنوان نماینده ایران در سازمان ملل متحد استقبال میکنند. اگرچه این استقبال به صورت علنی بیان نمیشود، اما دموکراتها قصد دارند در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 میلادی و فتح کاخ سفید، دوباره بر سر برجام مذاکراتی را با ایران صورت دهند. بهتازگی کنگره حزب دموکرات تصویب کرده است که این حزب در صورت پیروزی در انتخابات آینده، دوباره به توافق هستهای با ایران بازمیگردد؛ هر چند در این خصوص نمیتوان نگاه چندان اطمینانبخشی به رقبای ترامپ داشت! در هر حال حضور دائمی یکی از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای ایران در نیویورک، میتواند در پروسه «انتقال پیامهای طرفین» برای بازگشت احتمالی آمریکا به برجام مؤثر باشد. البته در صورتی که «دونالدترامپ» در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 پیروز شود و بتواند دوباره در رأس معادلات سیاسی و اجرایی ایالات متحده آمریکا قرار گیرد، معادله متفاوت خواهد بود. در آن صورت، نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد وظایفی مانند صدور بیانیههای متعدد (بر مبنای اجماع بینالمللی) در خصوص استمرار نقض برجام از سوی آمریکا یا حتی زمینهسازی لازم برای اتخاذ تصمیمی جدی از سوی ایران را بر عهده خواهد داشت. درهرحال، جمهوریخواهان طرفدار «ترامپ» از حضور «تختروانچی» در نیویورک استقبال نمیکنند؛ خصوصاً آنکه حضور چندین ساله وی در وزارت امورخارجه (خصوصاً در حوزه آمریکا و اروپا)، روند ایجاد ارتباطات وی با مخالفان اروپایی خروج دولت ترامپ از برجام را تسریع خواهد کرد. فراتر از موارد فوق، انتخاب «تختروانچی» بهعنوان نماینده ایران در سازمان ملل متحد نشان میدهد که دولت دوازدهم همچنان خطوط کلی سیاست خارجی خود (که از ابتدای سال 1392 به صورت خاص ترسیم و عملیاتی شد) را حفظ کرده است. بر این اساس، دولت دوازدهم همچنان راهکار «احیای برجام» از طریق «رایزنی مستمر با کشورهای اروپایی دخیل در توافق هستهای» را دنبال میکند. فارغ از موضوع توافق هستهای، «تختروانچی» وظیفه دارد در مقابل هجمههای ناشی از فعالیتهای منطقهای و موشکی ایران (که جملگی به ناحق از سوی نمایندگان آمریکا و اروپا بیان میشود)، ایستادگی کند. انجام سخنرانیهای تاثیرگذار، صدور بیانیههای جمعی و... مسائلی است که باید مورد توجه و اقدام نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل متحد قرار گیرد.
نباید فراموش کرد که از ابتدای سال 2017 میلادی (زمان حضور ترامپ در کاخ سفید)، مقامات آمریکایی به همراه برخی کشورهای اروپایی هجمههای هدفمند و دامنهداری را علیه فعالیتهای موشکی و منطقهای کشورمان آغاز کردهاند. این روند نه تنها متعاقب خروج دولت «دونالدترامپ» از توافق هستهای با ایران متوقف نشده است، بلکه شاهد تشدید آن هستیم. یکی از مجامعی که ایالات متحده و متحدان آن سعی دارند اعمال فشار منطقهای و موشکی علیه ایران را تشدید کنند، شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد است. همین موضوع نشان میدهد که «تختروانچی» وظیفه پررنگ و خطیری در راستای حفظ جایگاه و حیثیت جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل بر عهده خواهد داشت.