جنگ بر سر جولان
نویسنده : شکور زیرک| گروه بینالملل کارشناس ارشد علوم سیاسی
کشورهای دائم و غیردائم شورای امنیت در جلسه اخیر شورای امنیت، تصمیم دولت «ترامپ» مبنی بر به رسمیت شناختن بلندیهای «جولان» به خاک اسرائیل را نقض کردند و هریک از دولتها با ادبیاتی، تصمیم ترامپ را مغایر با حقوق بینالمللی اعلام کردند. اعلام مواضع اخیر دولتها نسبت به تصمیم ترامپ، حاوی چند نکته است:
۱- رفتارهای یکجانبهگرایانه ترامپ و بیاعتنایی وی به قطعنامههای سازمان ملل، از جمله قطعنامه ۴۹۷، به مرحلهای رسیده که متحدان دولت آمریکا به صورت علنی با مواضع دولت ترامپ مخالفت میکنند و عدمهمسویی دولتها و جامعه بینالملل با سیاستهای آمریکا به صورت «هستهبرجسته» میشود؛ هرچند که این انشقاق تازه آغاز شده است.
۲- نحوه مواجهه دولت ترامپ با قطعنامه و معاهداتی که بین دولت سابق و فعلی آمریکا با دولتهای دیگر منعقد شده است، هرگونه توافق جدید دولتها با دولت ترامپ را به چالش میکشد و از نگاه ناظران تفاوت چندانی بین توافق و عدمتوافق با دولت آمریکا وجود ندارد و ادامه این سیاست دولت ترامپ، جایگاه ایالات متحده در عرصه بینالمللی را تضعیف میکند. هرچند کاهش منزلت ایالات متحده آغاز شده و در ابتدای راه است.
۳- دولتهای عضو دائم شورای امنیت از این پس ناگزیر هستند برای تثبیت نظم نوین جهانی و به تعبیری گویاتر، حاکمیت نظامی که در راستای اهداف قدرتهای برتر طراحی شده است، با حضور چالشبرانگیز آمریکا اقدام کنند و متحدان دیگری برای خود برگزینند. گرایش چین و روسیه به برخی کشورهای در حال توسعه آسیایی در همین راستاست.
۴- با آگاه شدن افکار عمومی ایالات متحده نسبت به تبعات منفی رفتارهای ترامپ و آشکارشدن نقش حزب جمهوریخواه آمریکا در پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری، این پیام استنباط میشود که حزب جمهوریخواه در آمریکا برای پیروزی در انتخابات آتی راه دشواری در پیش دارد.
۵- دولتهای ضعیف این واقعیت تلخ را بپذیرند که قواعد بینالمللی «ضامنی برای احقاق حقوق» آنها در عرصه بینالمللی و روابط با دیگر دولتها نیست و تصمیم اخیر، نمونهای برای راستی قواعد بینالملل نیست. احقاق حقوق دولتهای کوچک در عرصه جهانی با توانمندسازی و اقتدار دولت محقق میشود؛ نه با وضع قوانین بینالملل.
تمرکز روی سخن «بشارجعفری» نماینده دائم دولت سوریه در سازمان ملل، گویای این واقعیت تلخ است.