نیاز کشور به توسعه مبادی انرژیهای سوختی روزافزون است؛
تعداد بازدید : 0
پالایشگاه نفت اصفهان نقطه امن گردش چرخهای اقتصادی و صنعتی
چهل سال ازفعالیت شرکت پالایش نفت اصفهان میگذرد. این شرکت همزمان با انقلابی که همچون خورشیدی پر تلالو، درخشیدن آغاز و نور امید و حیات را در دل مستضعفان و محرومان پرتوافکن کرد، به دست متخصصان صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران راهاندازی شد. شرکت پالایش نفت اصفهان، فعالیت خود را در زمینه پالایش نفت خام و تولید فرآوردههای نفتی و تأمین خوراک صنایع پاییندستی (شرکتهای پتروشیمی اصفهان، پتروشیمی اراک، نفت سپاهان، پالایش نفت جی و صنایع شیمیایی ایران) از سال 1358 آغاز کرده است.
درحالحاضر این شرکت با توجه به موقعیت خاص و توانمندیهای خود به عنوان یک مرکز صنعتی عظیم، نه تنها تأمین در حدود یک چهارم از نیازهای روزانه کشور به فرآوردههای نفتی را بر عهده دارد، بلکه خوراک دیگر واحدهای صنعتی مانند پتروشیمی اصفهان، پتروشیمی اراک، شرکت صنایع شیمیایی (L.A.B) و واحدهایی که به دنبال سیاستهای خصوصیسازی از پالایشگاه اصفهان جداشدهاند (شرکت پالایش نفت جی و شرکت نفت سپاهان) را نیز تأمین میکند.
عملیات زیربنایی احداث پالایشگاه اصفهان، در زمینی به مساحت 340 هکتار در شمال شهر اصفهان که در اوج شکوفایی انقلاب اسلامی و در مرحله پیشرفت فیزیکی حدود 90 درصد توسط پیمانکار خارجی متوقف شده بود، در سال 1357 به دست نیروهای متخصص و توانمند صنعت نفت داخل کشور تکمیل شد.
درسال 1358 و پس از پیروزی غرورآفرین انقلاب اسلامی، پالایشگاه اصفهان بدون هیچگونه کمک یا دخالت متخصصان خارجی و تنها به دست توانای کارکنان صنعت نفت راهاندازی شد.
پالایشگاه اصفهان متشکل از دو پالایشگاه به طوری تقریبی مشابه بوده که از میان واحدهای عملیاتی آن میتوان از واحدهای: تقطیر در جو- تقطیر در خلأ - تولید گاز مایع- کاهش گرانروی- تبدیل کاتالیستی- تولید هیدروژن و آیزوماکس نام برد. تأسیساتی جنبی مانند واحد تولید ازت، واحدهای تصفیه آبترش و تأسیسات و تجهیزات مشعلها از دیگر بخشهای عملیاتی این شرکت است.
نفت خام مورد نیاز شرکت پالایش نفت اصفهان از حوزه نفتی مارون، در فاصله 70 کیلومتری اهواز و از طریق 7 ایستگاه تقویت فشار و خط لولهای به طول 430 کیلومتر تأمین میشود. آب مورد نیاز فرآیندهای گوناگون پالایشگاه از رودخانه زایندهرود و از طریق تأسیسات آبرسانی درچه، در 27 کیلومتری پالایشگاه، تأمین میشود.
شرکت پالایش نفت اصفهان با ظرفیت اسمی 200000 بشکه در روز، نقشی حیاتی در ادامه فعالیتهای دیگر صنایع منطقه ایفا کرده و گردش چرخهای اقتصادی/ صنعتی منطقه را اطمینان میبخشید.
شرکت پالایش نفت اصفهان (سهامی عام) به عنوان یکی از شرکتهای بزرگ تولید کننده فرآوردههای نفتی کشور و پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار، در راستای رسالت و تعهدی که نسبت به کلیه ذینفعان دارد، با استعانت از خداوند متعال و تکیه بر توانمندی کارکنان خود سیستمهای مدیریتکیفیت، زیست محیطی، ایمنی و بهداشت حرفهای را براساس آخرین ویرایش استانداردهای ISO-9001, ISO\TS-29001، ISO-14001، OHSAS-18001 به منظور تحقق اهداف سازمان به شرح زیر، مستقر کرده و به صورت یکپارچه اجرامیسازد. این شرکت همچنین در مهرماه سال 1397 موفق به کسب گواهینامه استاندارد مدیریت انرژی ISO-50001 شد.
تولیدات شرکت بنزین/ نفت سفید/ نفت گاز/ نفت کوره/ گاز مایع/ روغن خام/ حلالهای ویژه/ گوگرد/ انواع سوخت هواپیما/ و سایر فرآوردههای نفتی
دسته اول: فرآوردههای اصلی (ویژه)
فرآوردههای اصلی شامل پنج فرآورده گاز مایع، بنزین، نفت سفید، نفت گاز و نفت کوره هستند که به جهت توزیع به شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ارسال میشوند.
دسته دوم: فرآوردههای ویژه با هدف تحویل به مشتریان عمده
شرکت پالایش نفت اصفهان به عنوان تأمین کننده خوراک پنج شرکت بزرگ تولیدی، نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا میکند. وکیوم باتوم، نفت سفید ویژه، نفتا، پلاتفرمیت و روغن پایه به عنوان محصولات ویژهای هستند که خوراک شرکتهای نفت جی، صنایع شیمیایی ایران، پتروشیمی اراک، پتروشیمی اصفهان و نفت سپاهان را تشکیل میدهند.
دسته سوم: فرآوردههای ویژه خوراک صنایع کوچک
نفت سفید آیزوماکس، نفت گاز آیزوماکس، نفتا، انواع حلالها، آیزوریسایکل، روغن پایه سبک و سنگین، وکیومباتوم، گوگرد
عرضه فرآوردههای ویژه در بورس کالای ایران
هم اکنون فرآوردههای زیر به صورت مستمر در تالار بورس کالای ایران عرضه میشود:
1-آیزوریسایکل: در صنایع پارافین سازی و لوازم آرایشی
2- وکیوم باتوم: که ماده اولیه تهیه قیر است
3- لوبکات سنگین: ماده اولیه جهت تولید انواع روغنهای روان کننده و صنعتی است که خوراک کارخانههای روغنسازی است.
4- گوگرد: ماده اولیه صنایع اسیدسازی و کشاورزی
5- انواع حلال:
1-5) حلال ویژه 400: حلال آروماتیک بالاکه بهعنوان رقیق کننده در صنایع الکلسازی، رنگ سازی و صنایع چاپ به کار میرود.
2-5) حلال 402: در تینرسازی، رنگسازی و صنایع واکس استفاده میشود.
3-5) حلال 403: در صنایع پارچه و بهعنوان چربیگیر در صنایع فلز به کار میرود.
4-5) حلال 406: در صنایع شیمیایی و آرایشی و در صنایع غذایی استفاده میشود.
5-5) حلال 409: رقیق کننده چسبها و مواد تشکیل دهنده تینر است.
6-5) حلال 410: در صنایع لاستیک سازی وصنایع رنگ و رزین وصنایع چسب سازی استفاده میشود.
طرح جامع بهینهسازی و بهبود فرآیند
این طرح با اهداف زیست محیطی در شرکت پالایش نفت اصفهان در حال اجراست.
اهداف
§ کاهش ظرفیت پالایشی نفت خام پالایشگاه اصفهان از 376 هزار بشکه در روز به ظرفیت بهینه و پایدار
(360 هزار بشکه در روز) و صیانت از منابع ملی.
§کاهش تولید محصولات سنگین (نفت کوره) با انتخاب فرآیند مناسب تبدیل ته مانده برجهای تقطیر به برشهای سبکتر.
§بهبود فرآیندهای عملیاتی در واحدهای موجود و افزایش ضریب ایمنی واحدها
§احداث واحدهای جدید گوگرد زدایی در راستای بهبود کیفیت محصولات تا دستیابی به مشخصات و استانداردهای Euro 4 & 5
زیر پروژ های طرح جامع
واحد تصفیه هیدروژنی نفت کوره (RHU)
واحد تولید پروپیلن و شکست مولکولی کاتالیست نفت کوره (PRU+RFCC)
یوتیلیتی و آفسایت و مخازن
دو واحد آمین و یک واحد آبترش دو واحد تصفیه گازوئیل، یک واحد هیدروژن و یک واحد گازترش، بازیافت گوگرد و جامد سازی
تقطیر سوم (URP)
تشریح زیرپروژههای طرح جامع
پروژه احداث واحد تصفیه گازوئیل (DHT)
هدف طرح: حذف ترکیبات گوگردی از 1000 PPM به مقدار زیر 50 PPM و تصفیه گازوئیل تولید شده در پالایشگاه فعلی و به ظرفیت 100 هزار بشکه در روز
اجرای عملیاتی طرح:
احداث واحدهای یوتیلتی (هوا، برق، بخار، آب و پساب)
واحد تصفیه هیدروژنی نفت گاز، واحد بازیافت گوگرد و گرانولسازی
احداث واحد آمین و تصفیه گازترش و یوتیلتی و آفسایت
پروژه احداث واحد جامد سازی گوگرد (SSU)
هدف: جامد سازی، انبارش و بسته بندی گوگرد براساس استانداردهای زیست محیطی
اجرای عملیاتی طرح
احداث واحد جامد سازی گوگرد، انبارش و بسته بندی به ظرفیت 300 تن در روز و قابلیت افزایش تا 600 تن در روز
پروژه احداث واحد تقطیر سوم و گاز مایع (URP)
هدف: بهینهسازی و رفع تنگناها عملیاتی، افزایش ضریب ایمنی واحدها
اجرای عملیاتی طرح
•احداث واحد تقطیر شماره 3 به ظرفیت 120000 بشکه
• احداث واحد گاز مایع شماره 3 به ظرفیت 10000 بشکه رشد کمی و کیفی تولیدات
از ابتدای یک اردیبهشت سال جاری، کل بنزین تولیدی پالایشگاه اصفهان که حدود 11میلیون لیتر است، یورو 5 است و از 22 میلیون لیتر گازوئیل تولیدی پالایشگاه حدود دو میلیون لیتر یورو 4 و 5 است که انشاءا... از اواخر سال آینده با راهاندازی واحد تصفیه گازوئیل، تولید این محصول به طور کامل، یورو 5 خواهد شد.
بخش خودکفایی: 70درصد تجهیزات پالایشگاه اصفهان بومی شده است
واحد پشتیبانی ساخت داخل شرکت پالایش نفت اصفهان از سال 1380 شروع به کار کرده که در زمینه تأمین قطعات دستگاههای پالایشی، به ویژه ماشینآلات دوار از قبیل توربین، پمپ، کمپرسور، چرخ دنده و... تاکنون فعالیت کرده است.
با تلاش وهمت متخصصان و کارشناسان، 70 درصد قطعات و تجهیزات مورد نیاز پالایشگاه اصفهان در بخش خودکفایی این شرکت تولید شده است.در راستای مقابله با انحصارطلبی و تحریمزدایی دشمنان ایران اسلامی، در هفده سال گذشته این شرکت به دست توانمند کارشناسان خود توانسته است تجهیزات مهم و ارزشمندی را به صورت بومی درآورد و امید است در سالهای آتی، تمام تجهیزات پالایشگاه اصفهان در داخل تولید شود تا ضمن کاهش مصارف ارزی، وابستگی به خارج از کشور را به صفر برسانیم.واحدهای خودکفایی و تحقیق و ساخت شرکت پالایش نفت اصفهان، از سالهای پیشین به کمک متخصصان خود موفق به ساخت قطعات یدکی ماشینآلات دوار نظیرتلمبه، توربین، کمپرسور، گیر باکس، مکنده و دمنده و... و دیگری نظیر دمپرهای کوره، برنرها، کنترل ولوها، کولرهای هوایی، مبدلهای حرارتی و ... شده که تهیه نقشه از طریق مهندسی معکوس و به روش اتوکد انجام پذیرفته و مورد استفاده قرار گرفته است.
پالایشگاه اصفهان و محیط زیست
نخستین شرکت نفتی هستیم که گسترش سلولهای خورشیدی برای تأمین انرژی هم در قسمت منازل سازمانی و هم در پالایشگاه را به کار گرفتهایم.
بر اساس قانون پنجم توسعه کشور و اهمیتی که این قانون در صنایع نفتی برای محیط زیست قائل شده است، مدیریت پالایشگاه اصفهان، پروژههای عظیم زیست محیطی را در این شرکت به اجرا در آورده است.
طراحی جامع فضای سبز پالایشگاه در حال انجام است و این طراحی توسط دانشجویان دانشگاه آزاد خوراسگان و توسط نرمافزارهای KS و GIS در حال پیگیری است تا یک فضای سبز مناسب و متناسب با محیط اطراف طراحی شود.
مطالعات برای استفاده از سیستم NFT در جهت اصلاح کیفیت پساب پالایشگاه و کاهش اویل مربوط به استخر هشت پالایشگاه در حال انجام است.
پروژه مطالعاتی ترکیبی زیست پالایی و گیاه پالایی برای پایش مستمر خاکهای آلوده توسط سازمانهای دانشمحور و دانشگاه صنعتی اجرا شد که در این پروژه گیاهانی همچون «نی خیزران» و «کتون» استفاده میشود.
پروژه نصب آنالایزرهای آنلاین روی خروجی دودکشها براساس توافق با اداره کل محیط زیست اجرا شد
تصفیه و بازگردانی 320مترمکعب در ساعت پساب ارسالی از واحدهای عملیاتی در تصفیهخانه صنعتی از دیگر پروژههای زیست محیطی است. همچنین پروژه انتقال پساب تصفیه خانه شاهینشهر جهت مصارف صنعتی و کاهش مصرف منابع آب سالم در آینده نزدیک به بهرهبرداری میرسد. پالایشگاه اصفهان موفق شده است به روش NES (بدون ورود به مخزن) لجن کف مخازن در حال فعالیت را لایروبی کند.
90 درصد آب مصرفی شرکت پالایش نفت اصفهان بازیافت میشود
با استفاده از راههای بازیابی آب مصرفی این واحد صنعتی، توانستهایم 90 درصد آب را به چرخه استفاده مجدد بازگردانیم. در حالی که 10 درصد مابقی پساب نیز در استخرهای تبخیر نگهداری میشود، پسابهای فاضلاب بهداشتی با سیستم uv گندزدایی میگردد و در آبیاری درختان و فضای سبز مورد استفاده قرار میگیرد.
فضای سبز پالایشگاه اصفهان بیش از استاندارد است
پالایشگاه اصفهان 5/114 هکتار از 340 هکتار وسعت خود را به فضای سبز اختصاص داده است.
این در حالی است که استاندارد فضای سبز برای پالایشگاهها 20 درصد مساحت کل آنها تعیین شده، 36 درصد این شرکت به فضای سبز اختصاص داده شده است. همه پسماندهای عادی، خانگی و رستورانی از مبدأ تفکیک میشوند و پسماندهای صنعتی عادی مانند چوب، آهن پس از تفکیک به مزایده گذاشته میشود. پروژه تعویض گازهای خاموش کننده هالون که مخرب لایه ازن است، از دیگر طرحهای زیستمحیطی پالایشگاه محسوب میشود.
نقش مهم شرکت پالایش نفت اصفهان در طول 8 سال دفاع مقدس
از ابتدای تأسیس، شرکت پالایش نفت اصفهان با ظرفیت اسمی 200000 بشکه در روز، نقشی حیاتی در ادامه فعالیتهای دیگر صنایع منطقه ایفا کرده و گردش چرخهای اقتصادی/ صنعتی منطقه را اطمینان میبخشید.
در طول هشت سال دفاع مقدس با توجه به حملات پیدرپی دشمن به صنایع و نیاز کشور به سوخت، با انجام صدها پروژه خرد و کلان، ظرفیت عملیاتی این پالایشگاه تا مرز 90درصد طراحی اولیه، افزایش یافت و بدینترتیب برگ زرین توان عملیاتی روزانه بیش از 370000 بشکه، در تاریخ پر افتخار این پالایشگاه و صنعت نفت ایران ثبت
شد.
به عبارت دیگر تأمین منابع انرژی مورد نیاز جبهههای حق علیه باطل در طول جنگ تحمیلی از یک سو و نگاهی به آینده پر شور و تحرک جامعه از سوی دیگر، اساس و مبنای تغییرات و تحولاتی بوده است که به دنبال آن پالایشگاه اصفهان موفق به افزایش ظرفیت عملیاتی خود شده و در پی آن توانسته جایگاه ویژهای را در میان پالایشگاههای کشور به خود اختصاص
دهد.
به طور حتم تحقق افزایش ظرفیت عملیاتی واحدهای بهرهبرداری پالایشگاه اصفهان تا مرز بیش از 90 درصد، در راستای تأمین نیازهای اجتنابناپذیر دوران جنگ تحمیلی ایجاد تنگناهایی در بخشهای مختلف این پالایشگاه را به دنبال داشت.
مهمترین مشکلات بدین شرح بود: ناکافی بودن بخار و نیروی برق تولیدی، ناکافی بودن ظرفیت عملیاتی و احدهای بازیافت آب، محدودیت ظرفیت عملیاتی برجهای خنک کننده و شبکه مربوطه، ناکافی بودن حجم ازت تولیدی به ویژه در زمان تعمیرات اساسی واحدهای کاتالیستی و آیزوماکس به صورت همزمان، محدودیتهای واحدهای عملیاتی، محدودیت ظرفیت مخازن نفت خام وفرآورده های تولیدی، نیاز به بازنگری روشهای حفظ و حراست از این مجموعه صنعتی حیاتی که عوامل مذکور موجب شد، پروژههای عظیمی با هزینههای میلیاردی در شرکت اجرا شود. در راستای حل معضلات، شرکت پالایش نفت اصفهان مبادرت به مطالعه و اجرای پروژههای گوناگونی در قالب طرح تکمیلی وبهبود کرد که نمونه هایی شاخص از آنها به شرح زیراست:
بهینه سازی سوخت کورههای شرکت (استفاده از سوخت گاز و تنظیم هوای اضافی کورهها)، گازسوز کردن کورهها با خرید مشعلهای جدید Enviromix و جلوگیری از انتشار روزانه حدود 55 تن گوگرد، بهبود و توسعه نیروگاه برق، بررسی و تکمیل واحد بازیافت آب، احداث برج خنک کننده جدید، بررسی و تعویض شبکه آب خنک کننده، افزایش ظرفیت مخازن خوراک (نفتخام) و ذخیرهسازی فرآوردهها، افزایش ضریب حفاظت پیرامونی پالایشگاه به طول تقریبی ده کیلومتر، افزایش ضریب ایمنی ایستگاههای فرعی برق، پروژه خرید و نصب یک دستگاه دیگ بخار با ظرفیت تولید 227 تن بخار در ساعت در راستای تأمین نیازهای فعلی و متناسب با افزایش ظرفیت عملیاتی واحدهای بهرهبرداری، پروژه بررسی و بهبود واحد بازیافت آب درراستای رفع تنگناهای عملیاتی و افزایش توان واحد در راستای بازیافت آب با مد نظر قراردادن مشکلات کمبود آب، مصرف بهینه منابع و حفظ سلامت محیط زیست ازطریق نصب سیستم اسمز معکوس (R.O.) با ظرفیت 400 متر مکعب در ساعت، پروژه طراحی و ساخت برج خنک کننده با ظرفیت 13600 متر مکعب بر ساعت ظرفیت سامانه خنک کننده پالایشگاه با توجه به افزایش ظرفیت عملیات واحدهای موجود. افزایش خوراک پالایشگاه تا مرز 370000 بشکه در روز و افزایش حجم فرآوردههای تولیدی از یک سو و انعقاد قرارداد با دیگر صنایع در راستای تأمین خوراک آنان.
با توجه به طرحهای پیشبینیِ افزایش واحدهای عملیاتی در آینده و تأمین نیاز این پالایشگاه از نظر ظرفیت کافی به منظور انباشت نفت خام و فرآوردههای نفتی در بعد متعارف، پروژه افزایش تعداد مخازن تعریف شد.
پروژه احداث واحد تولید ازت (COLD BOX) با هدف تأمین نیاز واحدهای عملیاتی به ازت مایع یا گاز به مقدار کافی جهت کاربری در موارد: گاز پوششی (Blanketing Gas)، - گاز بیاثر (Inert Gas)، - تخلیه ظروف و برجها (Purging)، - اجرای پروژه نصب مبدلهای PACKINOX در راستای بهینه کردن تبادل حرارت در مبدلهای حرارتی E-251 A/H، کاهش مصرف سوخت در کورههای واحد تبدیل کاتالیستی و کاهش افت فشار در مبدلها و مکان افزایش خوراک واحد، خرید و نصب سامانههای اندازهگیری با هدف ایجاد امکانات لازم برای اندازهگیری و محاسبه دقیق میزان خوراک، فرآوردهها و مقادیر تحویلی و برگشتی صنایع همجوار در راستای تحقق آرمان ایجاد انگیزه بنگاه اقتصادی و رعایت الزامات قانونی.
نمونه افتخارات شرکت پالایش نفت اصفهان
-کسب عنوان شرکت پیشرو و رتبه نخست، در بین 500 شرکت برتر ایران (IMI-100)- سال 93
-کسب عنوان شرکت پیشرو و رتبه نخست، در بین 400 شرکت برتر ایران (IMI-100)- سال 91
-رتبه نخست در «گروه فرآوردههای نفتی» شرکتهای برتر ایران (IMI-100) – سال 91 و 92
-رتبه نخست جشنواره ملی بهرهوری در گروه فرآوردههای نفتی طی سالهای 86 - 90
-رتبه دوم 100 شرکت برتر اقتصاد ایران – سال 90
-رتبه نخست 100 شرکت برتر اقتصاد ایران – سال 89
-کسب عنوان یکی از 100 شرکت برتر خاورمیانه - سال 89
-کسب گواهی عدمآلایندگی - سالهای 89،90،91،92،93،94
-رتبه دوم و سوم محیط زیست در بین شرکتهای پالایش نفت- سالهای 92 و 93
-رتبه نخست HSE، ایمنی و پدافند غیرعامل در بین شرکتهای پالایش نفت – سالهای 90 الی 94
-رتبه نخست پدافند غیر عامل در بین شرکتهای پالایش نفت - سال 96
-رتبه نخستِ پژوهش از یازدهمین جشنواره روابط عمومیهای برتر ایران – سال 92
-رتبه دوم ارتباطات رسانهای از نهمین و یازدهمین جشنواره روابط عمومیهای برتر ایران –سالهای 90 و 92
-دریافت جایزه ملی بهرهوری و تعالی سازمانی (بخش ساخت و تولید) - سالهای 86، 87 و 88
-کسب عنوان «محصولات تحقیق و توسعه برتر» در پنجمین جشنواره پژوهش و فناوری صنعت، معدن و تجارت 1395
-کسب مقام سوم در سطح تندیس برنزین در پنج، شش، هفتمین و هشتمین جشنواره ملی نظام پیشنهادها 96-1393
-کسب مقام اول عنوان نخست در حوزه امنیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح شرکتهای زیرمجموعه شرکت ملی پالایش و پخش فرآروده های نفتی ایران 1396