جنگ اقتصادی و راههای مقابله با آن
نویسنده : مریم عمادی
این روزها وقتی مردم از مشکلهای اقتصادی و هزینههای زیاد زندگی شکایت میکنند، مسئولان میگویند: اکنون درشرایط «جنگاقتصادی» هستیم و باید تحمل کرد. اما مفهوم جنگ اقتصادی چیست و اهداف دشمن از راهاندازی آن کدام است؟ بایدگفت تحریم اقتصادی اقدامهای برنامهریزی شدهای است که یک یا چند دولت از طریق محدودکردن مناسبتهای اقتصادی برای اعمال فشار بر کشور هدف استفاده میکنند. با توجه به تعریفهای فوق میتوان نتیجه گرفت که مفهوم و تعریف جنگ تنها مربوط به جنگ نظامی همراه با حضور تسلیحات و نیروهای نظامی نیست؛ گاهی کشوری زورگو توان و یارای مقابله با کشور مورد هدف را از طریق جنگ نظامی ندارد؛ لذا حربههای دیگری را درپیش میگیرد؛ شاید جنگ اقتصادی و جنگ فرهنگی. پس مشخص شد که جنگ ابعاد گستردهای دارد و مربوط به اصطلاح خاصی نیست. کشوری که اقدام به راهاندازی جنگ اقتصادی میکند، طوری وانمود میسازد که این اقدامات فقط جهت فشار بر دولت و حکومت کشور مورد هدف است تا آن را همسو با خود کند؛ اما در عمل این فشارهای وارده روی دوش مردم خواهد بود که این خباثت کشور وضع کننده را میرساند. برای واکاوی دقیقتر موضوع، بررسی و تبیین اهداف دشمن از ایجاد جنگ اقتصادی، به روشنی، مختصات و ابعاد چنین جنگهایی را هویدا میسازد.در گام نخست، دشمن درصدد است با ایجاد جنگ اقتصادی به تسریع شکلگیری نارضایتیهای عمومی در کشورهای هدف مبادرت ورزد. اگرچه در ظاهر امر، همواره به موازات تحمیل تحریمهای اقتصادی این جملهها و عبارتهای شعارگونه و تبلیغاتی مطرح میشود که هدف، کارگزاران و حاکمیت کشورهای مقصد هستند؛ لیکن درواقع اصلیترین هدف از ایجاد چنین جنگهایی، مردم و گروههای اجتماعی است.در این فاز، دشمن تلاش میکند با اخلال در نظام اقتصادی کشور، مردم را خشمگین و عصبانی سازد و با بالابردن هزینههای روزمره زندگی و معیشت، این ذهنیت را در میان افکار عمومی القا کند که نظام حاکمیتی آنها، ناکارآمد و بیکفایت است و به تبع هر آنچه این ذهنیت تلقین شود، اندیشه ضرورت تغییر نظام نیز بیشتر میشود. هدف دوم دشمن از پیادهسازی چنین طرحهای شومی (جنگ اقتصادی) معطوف به این مقصدِ پلید میشود که روند توسعه و شکوفایی کشورهای هدف، مختل و حداقل با کندی هر چه تمامتر طی شود؛ زیرا توسعه بدون اقتصاد شکوفا، امری ناممکن است و در بسیاری از طرحها، تأمین بودجه حرف نخست را میزند و در شرایطی که مشکلات اقتصادی یک کشور تشدید میشود، پرداختن به اهداف از پیش تعیین شده در حوزههای گوناگون با مشکلات خاص خود همراه خواهد شد.هدف نهایی دشمن از ایجاد جنگ اقتصادی را میتوان در این واقعیت جستوجو کرد که برای مقابله در برابر تهاجم نظامی دشمن، اقتصاد قدرتمند یک ضرورت است و به تعبیری، لازمه یک دفاع مستحکم در برابر دشمن در جنگهای نظامی، در کنار روحیه مجاهدت و فرهنگ شهادت، برخورداری از اقتصادی قدرتمند است تا به واسطه آن، مدیریت جنگ به نحو مطلوب و شایستهتری انجام پذیرد.
اما راههای مقابله با جنگ اقتصادی چیست؟
1- جناحهای سیاسی در این شرایط حساس، دست از منازعه و تسویهحسابهای جناحی بردارند و با اتحاد و همدلی خود از هر آنچه که وحدت ملی را تضعیف میکند پرهیز کنند.
2- دشمن قبل از هر اقدامی، به جنگ روانی توسل میجوید. جنگ روانی برای شکستن ارادهها و ایجاد تردید. ملت، فریب جنگ روانی دشمن را نخورد و به شایعات توجه نکند. لازمه غلبه بر جنگ روانی، هوشیاری است. آماده باشیم و تمام روزنهها را به روی دشمن ببندیم .
3- اعتماد عمومی، یک عنصر اقتداربخش به نظام است. دولتمردان از هر آنچه که اعتماد مردم را تضعیف میکند پرهیز کنند و بر حفظ اعتماد عمومی و تقویت رابطه مردم با نظام کوشش نمایند. تجربه تاریخی نشان داده است هرگاه اعتماد مردم به دولت ضعیف شود، زمینه برای شکست فراهم میشود.
4- دولت، مدیران ناکارآمد و ضعیف را که زمینهساز نارضایتی مردم هستند، از گردونه مدیریت خارج کند و به جای آنان مدیران توانمند و قادر به حل مشکلات برگزیند.
5- تریبونهای نمازجمعه در سراسر کشور، صداوسیمای ملی، روزنامهها و خبرگزاریها، بهترین کانونهای وحدتبخشی هستند. همصدایی همه این کانونها در امر وحدت و حمایت از دولت، تأثیر در تقویت روحیه ملی در مواجهه با دشمن دارند. این کانونها از انجام وظیفه خود در شرایط فعلی نباید کوتاهی کنند. دشمن باید بداند که همه بخشهای نظام با حمایت مردم در برابر او قرار دارند.
6- قوه مجریه و قضائیه در برخورد با مفسدان و کسانی که اعتماد عمومی به نظام را تضعیف میکنند، با قاطعیت برخورد کنند و مردم را از نتایج اقدامات خود در این زمینه آگاه سازند.
7- دولت به وضع آشفته بازار سر و سامان دهد و مردم را از نگرانی نسبت به وضعیت اقتصادی بیرون آورد.
8- محور اقتصادمقاومتی، تکیه بر توانمندیهای داخلی و تنظیم اقتصاد براساس این توانمندیهاست. یک روی دیگر سکه اقتصادمقاومتی پرهیز از اسراف است.
9- دستگاههای امنیتی باید با تکیه بر اطلاعات مردمی، کانونهای ایجاد ناامنیهای اقتصادی و اجتماعی را شناسایی و از میان بردارند.
10- دشمن از فضای مجازی برای ایجاد جنگ روانی، حداکثر استفاده را میبرد. ارسال پیامهای تحریک کننده، یأسآور و تخریب کننده روحیه توسط عوامل داخلی دشمن، ازجمله اقداماتی است که امروز در فضای مجازی صورت میگیرد.