درحالیکه انقلاب اسلامی ایران، چهلمین سالگرد پیروزی خود را پشت سر گذاشت، رهبر حکیم انقلاب اسلامی با صدور
«بیانیه گام دوم انقلاب» و برای ادامه این راه روشن، به تبیین دستاوردهای شگرف چهار دهه گذشته پرداختند و توصیههایی اساسی به منظور «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ» ارائه فرمودند. اما این بیانیه اهمیت ویژهای دارد که در ادامه مورد بررسی قرار میگیرد.
1-این بیانیه مهم است بهدلیل صادرکننده و امضای زیر آن. صادرکننده این بیانیه شخصیتی است با ویژگیهای حقیقی ممتاز و جایگاه حقوقی رفیع. شخصیتی که رنگ انگشترشان خبرساز است و نخهای قبای ایشان یا تصویر راه رفتنشان در یک روز برفی برای تدریس، سوژهای جذاب برای رسانهها و میلیونها کاربر فضای مجازی میشود. بیانیه شش هزار کلمهای چنین شخصیتی که تکتک واژگانش با عنایت انتخاب شدهاند، مهم و نیازمند تعمق و شایسته تدبر است.
۲. این بیانیه مهم است؛ بهدلیل مقطع صدور آن، یعنی چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز دهه پنجم و چهل سال دوم انقلاب. فراموش نکنیم سردمداران آمریکایی در خفا و آشکار، وعده پایان انقلاب را تا قبل از این ایام داده بودند.
3- ویژگی دیگر این بیانیه، «ادبیات سلیس، جامعیت، عالمانه و منصفانه بودن» آن است؛ زیرا هم به مشکلها، خطاها، سوءتدبیرها و بیتدبیریها اشاره داشته و هم به ظرفیتها و امکانات وسیع و بیبدیلی که در کشور وجود دارد، اشاره کرده است که مهمترین سرمایه و ظرفیت نیز سرمایه انسانی است.
4- «انقلابی و تهاجمی بودن» را هم میتوان از ویژگیهای این بیانیه برشمرد که بخشی از عصبانیت دشمن، عناصر بیگانه و ضدانقلابیون رسوای خارجنشین را باید در همین ویژگیها جستوجو کرد.
5- ویژگی بعدی بیانیه«نگاه به آینده» است. در عین حال که این بیانیه نگاهی به گذشته و مشکلهایی دارد.
چشماندازی است که قلهها و مسیر رسیدن به قلهها را هم مشخص میسازد. این بیانیه راههای طی شده را یادآوری میکند تا امیدزدایی رسانههای غربی و کنشگران سیاسی معاند را خنثی سازد. مقام معظم رهبری در این بیانیه یادآوری میکنند که قله و مقصد کجاست و امید هم میدهند که مسیر طینشده را باید طی کرد تا به قله رسید.
6 - ویژگی دیگر این بیانیه «مخاطب قرار دادن جوانان» است. البته مخاطب آن تمام مردم ایران و جهان، مسئولان قوای سهگانه و حتی دشمنان هستند، زیرا رهبری به دشمنان هشدار میدهد که با چه ملت و انقلابی مواجه هستند؛ اما مخاطب اصلی، جوانان و آیندهسازان انقلاب اسلامی هستند. جوانان میتوانند موتور محرکه کشور در بخشهای مختلف باشند که رهبر معظم انقلاب در این بیانیه حتی به جزئیاتی درخصوص اهمیت و نقش جوانان اشاره فرمودهاند. ایشان در بیانیه گام دوم انقلاب تصریح میکنند که نیمی از جمعیت کشور، جوان هستند. این جوانان در فضای معنوی بعد از انقلاب اسلامی متولد شدهاند و ظرفیت بسیار خوبی برای کشور محسوب میشوند که کشور با توجه به این جوانان میتواند مشکلات پیش روی خود را برطرف سازد و از چالشها، مخاطرات و بحرانهای احتمالی آتی عبور و آنان را مدیریت و تبدیل به فرصت کند. این بیانیه مسئولیت مسئولان کشور در قوای مختلف نسبت به جوانان سنگینتر میکند و تکلیف آنان را مشخص میسازد تا در ساختار کشور تغییرهای اساسی و تجدیدنظرهایی انجام بدهند تا از ظرفیت بیبدیل و منحصربهفرد جوانان تحصیلکرده، مؤمن و انقلابی در آغاز دهه پنجم انقلاب اسلامی استفاده شود.
7- ویژگی دیگر بیانیه، «تاکید بر مبانی و شعارهای انقلاب اسلامی» است. شعارهای انقلاب اسلامی، جهانی بوده و کهنهشدنی نیستند. شعارهای انقلاب مربوط به تمامی دورهها بوده و مختص به یک دوره خاص نیست. شعارهای انقلاب اسلامی همان اهداف انقلاب اسلامی است که مسیر راه را به مسئولان کشور نشان میدهد و لازم است مسئولان در برنامهریزیها و تصمیمگیریها به این شعارها توجه ویژه داشته باشند.
8- ویژگی بعدی «توجه به ارائه راهکارها» ست. یکی از مشکلاتی که در سطوح مسئولان، نخبگان و رسانهها وجود دارد و به مردم نیز تسری پیدا کرده این است که مشکلات، چالشها و موانع گفته میشود، اما به راهحلها و راهکارها اشاره نمیشود. وقتی مشکلات و چالشها برجسته شود و راهکاری برای حل آن مشکلها ارائه نشود، امید در جامعه از بین میرود. این همان چیزی است که رسانههای غربی آن را دنبال میکنند و به صورت مستمر در بخشهای مختلف خبری و… به آن میپردازند. مقام معظم رهبری در این بیانیه، در کنار یادآوری برخی از مشکلات و خطاها، راهکارهای حل مشکلات را بیان میکنند؛ این یعنی امید به آینده. مقام معظم رهبری عنوان میکنند که انقلاب اسلامی در افق خود برای سالهای بعد و دهههای بعد راهحل دارد و مشکلات موجود را بدون راهحل نمیداند؛ بلکه معتقد است مشکلات و موانع با راهکار قابل حل است.
9- مسئله بعدی «نگاه به جلو با توجه به تجربیات قبلی» است. مقام معظم رهبری به خوبی وضعیت آینده کشور و مسیرهایی که باید طی شود و محورهایی که باید مورد تاکید قرار بگیرد را مشخص و معرفی کردهاند. همچنین به مشکلات و موانع در گذشته هم اشاره کردهاند و به صراحت بیان میکنند؛ با وجود مشکلات و تحریمها، انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی پابرجاست و موفقیتهای بزرگی را به دست آورده است.
10- ویژگی دیگر بیانیه، «انعطافپذیری، منفعل نبودن و تاکید بر اصلاح خطاهای گذشته» است. اینکه یک نظام انعطافپذیر باشد و متناسب با شرایط بتواند تحولات بیرونی خود را تنظیم بکند، خطاها را متوجه بشود و فعال باشد، موضوع مهمی است. یکی از آسیبهایی که مورد توجه مسئولان است، این است که انعطافپذیریشان در برابر پدیدههای بیرونی کم است و آمادگی لازم را ندارند. لازم است مسئولان در این رابطه آمادگیهای لازم را کسب کنند و در برابر شرایط منفعل نباشند.
11- ویژگی بعدی بیانیه «پایبندی به اصول ضمن درک پدیدهها و موقعیتهای نو» است. این ویژگی ارتباط نزدیکی با ویژگی قبلی دارد.
12- در نهایت ویژگی آخر بیانیه «توجه به دفاع مقتدرانه» است. مقام رهبری در این بیانیه اشاره کردهاند که ما شروع کننده جنگی نبودهایم اما اگر جنگی علیه ما آغاز شده، دفاع مقتدرانهای داشتهایم.