دیاکو حسینی، کارشناس مسائل استراتژیک: حملات موشکی به‌خودی‌خود روند مذاکرات را تقویت یا تخریب نمی‌کند؛ بلکه کنش برداشت‌هاست که این سرنوشت سیاسی را رقم می‌زند. مسئله مهم در این است که نباید منجر به تخریب مذاکرات صلح در منطقه شود. چگونه می‌توانیم مانع از تخریب مذاکرات صلح شویم؟ در وهله اول با تکرار و تصریح این موضوع که حملات موشکی ایران حامل یک رویکرد جدید منطقه‌ای نیست و اینکه این حملات، سرآغازی بر تکرار مداوم آن در آینده نیست، بلکه تنها به‌منظور دفاع سرزمینی در برابر گروه‌های تروریستی و بسته به مورد تصمیم گرفته خواهد شد. در غیر این صورت ممکن است سایر کشورها دچار این تلقی اشتباه شوند که ایران به‌صورت یک‌جانبه در حال انجام اقدامات زورگویانه است.
 

حجت‌الاسلام محسن رهامی، فعال اصلاح‌طلب: من و آقایان هادی خامنه‌ای و منتجب‌نیا و تعداد زیادی از دوستان دیگر بخشی از جریان اصلاحات را رهبری و هدایت می‌کنیم. امروز باید چندصدایی را در مجموعه اصلاح‌طلبان بپذیریم. این مجموعه بیشتر معتقد به‌اعتدال و میانه‌روی است، با تندروی‌هایی همچون اتفاقات مجلس ششم مخالفت دارد. ما مخالف حمله به سفارت آمریکا در سال 58 و حمله به سفارت عربستان در سال 94 هستیم. این بخش از جریان اصلاحات در چارچوب قانون اساسی حرکت می‌کند، رهبری را به‌عنوان ولی‌فقیه و ستون خیمه نظام قبول دارد و هر کاری می‌کند نگاهش این است که خود را با رهبری هماهنگ کند.
 

محسن کوهکن، فعال سیاسی: اصولگرایان در یک فرایندی مقوله تکثر را حل کردند و در یک فرایند افرادی که خودشان تصمیم می‌گرفتند در تصمیم‌گیری خرد جمعی به عرصه انتخابات ورود پیدا نکردند؛ البته اینجا اشکالاتی نیز وجود داشت و اشکال این بود آقای روحانی و جهانگیری با زرنگی تمام آنچه را که به عملکرد دولت گذشته برمی‌گشت به آقای قالیباف و رئیسی منتسب کردند، این در حالی بود که جریان اصولگرایی جزو اولین منتقدان احمدی‌نژاد بودند. بیشترین انتقادات در هشت سال ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد از طرف اصولگرایان بود و احمدی‌نژاد، کاندیدای اصولگرایان نبود؛ بلکه وی خودش وارد صحنه شد و درحال‌حاضر نیز هر چه دلش می‌خواهد به اصولگرایان می‌گوید.
 

«اسحاق جهانگیری» نیز با مشابه همین شعارها در راهپیمایی مشایعت می‌شود و کمی بعد نوبت به دومین مقام عالی کشور می‌رسد تا مورد اهانت مستقیم عده‌ای قرار گیرد. آنان کار اسرائیل و داعش را برای پراکندن تخم نفاق و وحدت‌شکنی در راهپیمایی روز جهانی قدس، راحت کردند و دعای تمامی دشمنان نظام پشت سرشان است که به همین راحتی جاده را برای پیاده‌سازی‌های برنامه دشمن و بازی در پازل آن‌ها، باز کردند، همان عده‌ای که حالا دیگر «برهم‌زدن تجمعات» و «شعاردادن علیه مسئولان نظام» شغلشان شده است!
 روز گذشته نه‌تنها رسانه‌های داخلی که بیشتر رسانه‌های خارجی که اوضاع‌واحوال ایران را رصد می‌کنند، خبر توهین به رئیس‌جمهور در راهپیمایی روز قدس را به تیتر و عکس اول خود تبدیل کردندو بر آن مانور دادند. رسانه‌های آمریکایی نوشتند که «راهپیمایی ضداسرائیلی در ایران به تجمع ضد روحانی تبدیل شد!» و هیچ اسرائیلی و هیچ انگلیسی‌ای نمی‌توانست این‌چنین بدون هزینه، برای نظام جمهوری اسلامی، هزینه‌تراشی کند. دختر حزب‌اللهی که در راهپیمایی روز قدس با اعتراض بر سر حسین الله‌کرم فریاد کشید که «لطفاً به اسم من حزب‌اللهی بیانیه نده» شاید نمی‌دانست کمی آن‌سوتر از جایی که ایستاده، عده‌ای هستند که برای هزینه‌تراشی به اسم «حزب‌الله» و «انقلابی» کمر به تخریب حزب‌الله بسته‌اند و دغدغه‌شان نه 20:30 است و نه مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم و نه حتی چندتارموی دختران! دغدغه‌شان این است که «حسن روحانی» باید تخریب شود به هرقیمتی، به هرنحوی و با هر هزینه‌ای که دارد. آنان بار اول نیست که «دلواپسی»های غیرانقلابی و افراطی خود را به منافع و مصالح نظام گره می‌زنند و آبروی نظام را می‌برند، آبرویی که با ریخته‌شدن خون هزاران هزار شهید به‌دست آمد... .
   «شیعه از دست فتواهای نسنجیده شما کم غرامت نداده است. هیچ‌وقت ضرورت‌های زمانه خود را درک نکردید. هیچ‌وقت بر صراط عدالت حرکت نکردید. همیشه یا افراط کرده‌اید یا تفریط... بروید و در کاری که به آن جاهلید و علم ندارید، دخالت نکنید... .» آنان که سریال «مختارنامه» را دیده‌اند، شاید این دیالوگ ماندگار «مختارنامه» خطاب به «رفاعه بن شداد» را به‌یاد داشته باشند. دیدن و شنیدن دوباره این سکانس به درد دلواپسانی می‌خورد که هیچ‌گاه ضرورت‌های زمانه خود را درک نکردند و حتی اگر به تعبیر «حدادعادل» حق دارند نسبت به عملکرد رئیس‌جمهور اعتراض داشته باشند، لااقل این را درک نکردند که راهپیمایی ضداسرائیلی، محل مناسبی برای بیان اعتراضاتشان نیست که این «جهل ناآگاهانه» یا «تعمد آگاهانه» دقیقاً بازی در پازل رژیم صهیونیستی بود.
این جماعت حالا کارشان به جایی رسیده که حتی تذکرات و هشدارهای رهبری را هم ندیده و نشنیده می‌گیرند. یا یک گام عقب‌ترند یا چندگام جلوتر! رهبر معظم انقلاب چند سال فرموده بودند: «اینکه یک عده‌ای راه بیفتند، بنا کنند علیه این‌وآن شعار دادن؛ نه، بنده با این کار مخالفم. اینکه شما یک نفر را به‌عنوان ضد ولایت، ضد بصیرت، ضد چه، مشخص کنید، بعد یک عده‌ای راه بیفتند علیه او شعار بدهند، بنده با این کارها مخالفم؛ این را من صریح بگویم. بارها به کسانی که می‌توانند جلوی این چیزها را بگیرند، تذکر داده‌ام. آن کسانی که این کارها را می‌کنند، اگر واقعاً حزب‌اللهی و مؤمن‌اند، خب نکنند. می‌بینید که تشخیص ما این است که این کارها به ضرر کشور است.» ولی شاید این جماعت، خود را از رهبری «دلواپس‌تر» و «دلسوزتر» می‌دانند! یک روز سخنرانی یادگار امام راحل را برهم می‌زنند و «خمینی» جوان را «مصطفوی» خطاب می‌کنند و «دبیرکل حزب‌الله لبنان» را فرزند خلف روح‌الله می‌نامند و به بیت امام هجمه وارد می‌کنند، روز دیگر در قم به‌سوی رئیس مجلس لنگه‌کفش پرتاب می‌کنند و ناطق نوری را در حرم امام با بطری آب بدرقه می‌کنند و روزگاری هم تا توانستند مرحوم هاشمی رفسنجانی را آزردند و یکی از بنیان‌گذاران نظام را به هم‌دستی با آمریکایی‌ها و حرکت در مسیر دشمن و فتنه‌انگیزی و هزار و یک اتهام دیگر آزردند. آیت‌الله در برابر همه اتهام‌ها «لبخند» زد. هیچ‌گاه در مقام دفاع از خود یا مقابله‌به‌مثل برنیامد. سیدحسن خمینی هم در روزی که شعار شنید، در آغوش رهبر معظم انقلاب که او را سخت در آغوش گرفتند و بوسیدند، آرام گرفت و حالا نوبت «حسن روحانی» شده که «فتنه‌گر» و «منافق» و «آخوند آمریکایی» لقب بگیرد و با لبخند از کنار همه تهمت‌ها عبور کند. یک روز در پاویون فرودگاه مهرآباد لنگه‌کفش به سویش پرتاب کردند و با دیدنش شعار «مرگ بر آمریکا» سردادند و روز دیگر در راهپیمایی 22 بهمن با توزیع هفته‌نامه‌ای که بیشتر شبیه شب‌نامه علیه رئیس‌جمهور بود، به منتخب مردم توهین کردند و این بار در راهپیمایی روز قدس و در همان شهری که همین چندی پیش 75درصد مردم آن به روحانی رأی دادند، حرمت روحانی را شکستند در روزی که فارغ از گروه‌بندی‌های سیاسی برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین به خیابان‌ها آمده بودند و البته این اتفاق به‌نفع رئیس‌جمهور شد. حالا خیلی‌ها در حمایت از او بسیج شده‌اند. شاید روحانی باید خوشحال باشد که «مخالفان» او توانستند کاری کنند که حتی «موافقان» او از عهده‌اش برنمی‌آمدند!
 

کیهان نوشت: «محتوای ناهنجارانه برنامه موسوم به «شب‌های شیدایی» که این شب‌ها در باغ‌موزه دفاع مقدس اجرا می‌شود، نه‌تنها درخور ماه مبارک رمضان نیست بلکه آن را به یک مراسم ولنگارانه تبدیل کرده است. دست‌اندرکاران «شب‌های شیدایی» علاوه بر اینکه راه و روشی ضدفرهنگی و نامتعارف را در اجرای این برنامه پیش‌گرفته‌اند، چند بخش مذهبی نیز در آن گنجانده‌اند، تا دست‌کم میان عنوان برنامه با محتوای آن ارتباطی باشد!»
 

محسن همدانی، معاون امنیتی استانداری تهران گفت: «صبح دیروز مانور محدودی توسط نیروهای مسلح حاضر در محدوده فرودگاه برگزار شد.» همدانی درباره شنیده‌شدن شلیک گلوله از فرودگاه مهرآباد، گفت: «این موضوع به‌هیچ‌وجه امنیتی نبوده و نیروهای مسلح حاضر در فرودگاه یک مانور محدود داخلی برگزار کردند. برای افزایش آمادگی در جهت مقابله با اقدامات تروریستی این مانور برگزارشده است. این مانورها باید به‌صورت هماهنگ با سایر دستگاه‌ها برگزار شود.»
 

یکی از سایت‌های خبری مدعی شد: «محمدعلی زرین‌قلم»، لیدر شعاردهندگان علیه برخی مسئولین در روز قدس از حامیان سرسخت و سرسپردگان احمدی‌نژاد است که اساساً ماجرای دوازده روز خانه‌نشینی احمدی‌نژاد را قبول ندارد و انتشاردهندگان این تهمت را لعنت می‌کند! او در مصاحبه‌ای گفته بود: «خدا لعنت کند کسانی که به ایشان آن تهمت‌ها را نسبت دادند.»
 

غلامعلی حدادعادل، نایب‌رئیس جبهه مردمی نیروهای انقلاب با اشاره به حواشی رخ‌داده در راهپیمایی روز قدس، گفت: «توصیه مقام معظم رهبری همیشه بر این بوده که حرمت جایگاه‌ها همواره حفظ شود، اتفاقی که روز جمعه افتاد و عده‌ای به رئیس‌جمهور توهین کردند، خلاف توصیه مقام معظم رهبری بود. مردم حق‌دارند نسبت به برخی اظهار نظرات رئیس‌جمهور انتقاد داشته باشند؛ اما باید نظرات خود را منطقی بیان کنند.»
 

  امیر اسماعیلی، فرمانده قرارگاه پدافند هوایی قرارگاه خاتم‌الانبیاء با بیان اینکه هواپیماهای سعودی حق عبور از آسمان ایران را ندارند، گفت: «ما به هواپیمایی که حتی یک نفر سعودی داخل آن باشد، اجازه عبور از آسمان ایران را نمی‌دهیم.»
محمدرضا عارف در واکنش به شایعه دست‌داشتن پسرش در بستن لیست شوراها گفت: «هیچ‌کس در بستن این لیست نقش نداشت؛ چه برسد به پسر بنده که اصلاً درگیر انتخابات نبود!»
  مهرداد بذرپاش، نماینده سابق مجلس در کانال تلگرامی‌اش نوشت: «شعار علیه رئیس‌جمهور کار ناپسندی بود که هیچ‌کس از آن دفاع نمی‌کند؛ ولی ببینید چه کار بدی است علیه یک رئیس‌جمهور منتخب این‌گونه رفتار شود. در سال ۸۸ شماها نه علیه رئیس‌جمهور وقت بلکه علیه کل نظام این‌گونه رفتار کردید.»
  پرویز اسماعیلی، مشاور رسانه‌ای رئیس‌جمهور در واکنش به شعاردادن علیه رئیس‌جمهور در راهپیمایی روز قدس نوشت: «به‌نظر شما صهیونیست‌ها و داعش چقدر باید هزینه می‌کردند تا رسانه آمریکایی تیتر بزند: راهپیمایی روز قدس با شعار ضد روحانی برگزار شد.»
  رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی فیلمی از اعتراض یک دختر دانشجوی حزب‌اللهی به الله‌کرم در راهپیمایی روز قدس را منتشر کردند. در این فیلم دختر دانشجو خطاب به الله‌کرم می‌گوید: «به اسم من دانشجوی حزب‌اللهی بیانیه صادر نکن! دغدغه ما ۲۰۳۰ و سایر مسائل کشور است: نه چهار تار موی مردم.»
  برخی رسانه‌های غربی خبر دادند که اگر البغدادی واقعاً مرده باشد، «ایاد العبیدی» و «ایاد الجمیلی»، دو معاون وی از شانس بالایی در جانشینی وی برخوردار هستند.
 علی مطهری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی ایران، در اینستاگرام خود، از دادستان تهران خواسته به «جرم» افرادی که علیه رئیس‌جمهور شعار داده‌اند، رسیدگی شود.
  شهین‌دخت مولاوردی، معاون امور زنان رئیس‌جمهور درباره حضور زنان در کابینه و معرفی‌اش به‌عنوان وزیر آموزش‌وپرورش گفت: «اجازه بدهید درباره حضور زنان در کابینه صحبت نکنیم؛ زیرا حساسیت ایجاد می‌شود. درباره تعداد زنان کابینه دولت دوازدهم و حضور بنده در وزارت آموزش‌وپرورش هم هنوز چیزی معلوم نیست.»
امارات عربی متحده به قطر هشدار داد، درصورتی‌که درخواست‌های کشورهای همسایه ازجمله بستن شبکه الجزیره را جدی نگیرد روابط با این کشور را به‌صورت نهایی قطع خواهد کرد.
 مصطفی کواکبیان گفت: «اصلاً قبول ندارم افرادی که در راهپیمایی روز قدس به رئیس‌جمهور توهین کردند، خودسر بودند؛ بلکه حتماً ساماندهی شده بودند.»
  هشتگ حامی_روحانی_ام که در واکنش به ماجرای اعتراض به روحانی در راهپیمایی روز قدس در شبکه اجتماعی توییتر ترند شده بود، توسط توییتر حذف شد.
  21 نفر از شاهزادگان سعودی با ارسال نامه‌ای به سلمان بن‌عبدالعزیز، پادشاه عربستان به‌طور رسمی نسبت به انتخاب محمد بن‌سلمان به‌عنوان ولیعهد این کشور اعلام مخالفت کردند.
 

سرانجام محمد بن‌سلمان ٣٢ساله بر کرسی ولیعهدی در عربستان سعودی تکیه زد. اتفاقی که از سال ٢٠١٥ و حضور ملک سلمان در رأس هرم قدرت در سعودی پیش‌بینی می‌شد؛ اما بااین‌وجود بازهم موجی از برآوردهای کوتاه و بلندمدت را در رسانه‌های بین‌المللی به‌دنبال داشت. بیشترین میزان تحلیل‌ها نیز پیرامون رابطه عربستان سعودی با ایران چه از بعد دوجانبه و چه از منظر چندجانبه و در پرونده‌های منطقه‌ای است؛ بر همین اساس تیترهایی که رسانه‌های ایرانی در روز پنجشنبه برای پوشش گزارش خبری جایگزینی ولیعهد در عربستان انتخاب کرده بودند بازتاب چشمگیری در رسانه‌های بین‌المللی پیدا کرد. واشنگتن‌پست و نیویورک‌تایمز در گزارش‌هایی به پوشش نحوه این گزارش‌دهی در ایران پرداختند و تأکید کردند که ایرانی‌ها ترجیح دادند از عبارت کودتا یا کودتای نرم برای جابه‌جایی قدرت در عربستان استفاده کنند. در اغلب تحلیل‌هایی که در چند ساعت گذشته در این خصوص منتشرشده این جمله به چشم می‌خورد که منتظر تنش بیشتر میان تهران و ریاض باشید. ورلد تریبیون دراین‌باره می‌نویسد: «ملک سلمان در معرفی فرزندش به‌عنوان ولیعهد خود، اتحاد استراتژیک با آمریکا تحت ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ را نشان داد. وی قدرت را دودستی به فرزندی تقدیم کرد که به‌شدت منتقد سیاست‌های ایران در منطقه است و به رقابت مثبت با تهران عملاً پایان داده است. محمد بن‌سلمان که معمار جنگ یمن به‌بهانه مبارزه با قدرت ایران در منطقه است در گفت‌وگویی که در ماه مه میلادی با مرکز رسانه‌ای خاورمیانه داشت هرگونه نزدیکی با تهران در آینده‌ای نزدیک را رد و ادعا کرد که ایران به‌دنبال تسلط بر مکه است! او گفت: «ما منتظر نمی‌مانیم تا جنگ به داخل‌ عربستان سعودی کشیده شود؛ بلکه کاری می‌کنیم که جنگ به داخل مرزهای ایران منتقل شود.» وی به‌هیچ‌وجه از اینکه در ملأعام اظهارات تندوتیزی علیه ایران داشته باشد خجالت نمی‌کشد. هیچ شکی وجود ندارد که تنش میان تهران و ریاض گسترش پیدا می‌کند و تنها زمان رخداد آن و حجم و حدود این تنش جدید اکنون محل سؤال است.» هافینگتون‌پست در گزارشی تحلیلی در این خصوص می‌نویسد: «آمریکا با درآغوش‌کشیدن پادشاهی سعودی بدون هیچ‌گونه احتیاطی و بدون هیچ‌گونه مطالبه‌ای این پیام واضح و روشن را به ایران داد که ما در نبرد میان شما و عربستان سعودی، ریاض را انتخاب کردیم.»
 

روزنامه‌های صبح دیروز بر متن و حواشی روز قدس، پیام‌های راهپیمایی این روز و همچنین حملات لفظی که در جریان حضور برخی مسئولان ازجمله رئیس‌جمهور و معاون اول رئیس‌جمهور در این راهپیمایی رخ داد، پرداختند؛ اما این تنها خبر مهم روزنامه‌های صبح شنبه نبود. جوان در گزارشی از روز قدس با تیتر «مرگ اسرائیل با حکم جلودار»، چنین آورد: «راهپیمایی روز قدس امسال تهران نتوانست بی‌تأثیر از پرتاب موشک‌های ایرانی به‌سوی مقر داعش باشد و اوج این حس خوب غرور ملی در چهارراه ولیعصر به استقبال مردم رفت، جایی که دو موشک از موشک‌های میان‌برد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به نمایش درآمدند؛ مردم مستقیم و بی‌واسطه ذره‌ای از خدمت پاسدارانشان را به ملت می‌دیدند.»  پس از حضور حسن روحانی در راهپیمایی روز قدس و برخی حملات لفظی و شعارهایی که علیه رئیس‌جمهور در جریان این راهپیمایی داده شد، برخی روزنامه‌ها و به‌ویژه روزنامه‌های حامی دولت بر این حملات تمرکز کردند. در همین زمینه، اعتماد تیتر یک خود را «اتفاق تلخ و زشت» قرار داد و زیر این تیتر در گزارشی آورد: «روزی که باید روز اتحاد ملت ایران علیه رژیم اشغالگر قدس و موج حمایت از حقوق ملت فلسطین باشد، برای عده کمی دستاویز حمله به منتخب ملت در ٢٩ اردیبهشت شد و به‌جای شعار «مرگ بر اسرائیل» شعار علیه حسن روحانی سر دادند.»  روزنامه ایران متعلق به دولت با تیتر «انزجار ملی از شعارهای سازماندهی‌شده علیه رئیس‌جمهوری» انعکاس واکنش‌ها نسبت به این اتفاق را پیگیری کرد و آورد: «اتفاقات دیروز در شبکه‌های مجازی یک‌بار دیگر باعث یادآوری حادثه حمله به سفارت عربستان شد، رخدادی که بارها رئیس‌جمهوری و مقامات دولتی از تبعات منفی آن برای کشور سخن گفتند. حادثه حمله به سفارت عربستان هم در روزهای نخست «خودجوش» معرفی‌شده بود، اما پس از چندی مشخص شد که این حادثه از برخی جاها سازماندهی می‌شده و سازماندهان اصلی آن نیز در ارتباط نزدیک با برخی از شخصیت‌های متنفذ سیاسی بوده‌اند.» آرمان نیز با تیتر یک «...دوباره خودسرها» گزارشی درباره این حواشی رفت. آرمان همچنین یادداشت رضا صالحی‌امیری با تیتر «قیاس مع‌الفارق» را منعکس کرده که به رد تشابه بنی‌صدر و روحانی پرداخت.